ΑΑΔΕ: Με 13% οι χυμοί και τα αναψυκτικά «στο πόδι», 24% με υπηρεσίες και «περιβάλλον»

Μπορεί ο νομοθέτης να ήταν σαφής ότι από 1.1.2024 «σερβιριζόμενα σε κατάστημα» όλα τα ποτά πλέον (αλκοολούχα και μη) θα έχουν ΦΠΑ 24% ενώ όποιος τα παραγγέλνει και τα παίρνει «εκτός καταστήματος» για να τα πιει αλλού (πχ σπίτι του ή βόλτα στο πάρκο κλπ) θα χρεώνεται ο ΦΠΑ 13%, αλλά εδώ και ένα μήνα συνεχίζεται η φορολογική ανάλυση και διύλιση του ζητήματος με εγκυκλίους που δίνουν οδηγίες για το πώς πρέπει να εφαρμοστεί το νέο μέτρο.

Συγκεκριμένα:

– από την 1η.1.2024, η διάθεση αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών, χυμών και ροφημάτων από επιχειρήσεις εκμετάλλευσης καφενείων, καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και λοιπών συναφών προς αυτές επιχειρήσεων, πλην των κέντρων διασκέδασης, υπάγεται πλέον σε κανονικό συντελεστή ΦΠΑ 24%

– Κατ’ εξαίρεση, μέχρι την 30ή.6.2024, η διάθεση καφέ, κακάο, τσαγιού, χαμομηλιού και λοιπών αφεψημάτων εξακολουθεί να υπάγεται σε μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ, ανεξάρτητα εάν αυτά καταναλώνονται επιτοπίως ή παραδίδονται σε «πακέτο».

Και για όποιον δεν κατάλαβε όμως, νέα εγκύκλιος της ΑΑΔΕ έρχεται να αποσαφηνίσει έτι περαιτέρω, πως ο ΦΠΑ 24% επιβάλλεται όταν υπήρχει υπηρεσία σερβιρίσματος και όχι πώληση προϊόντος με take away ή delivery.

Συγκεκριμένα, με την 3η εγκύκλιο και τελευταία (ως τώρα) που εκδίδει μέσα στο 2024 για το ίδιο θέμα (αρ. 2005/2024) η ΑΑΔΕ επανέρχεται για να ξεκαθαρίσει ότι:

1. το εμφιαλωμένο νερό δεν συμπεριλαμβάνεται στα μη αλκοολούχα ποτά (π.χ. μπύρες χωρίς αλκοόλ, ενεργειακά ποτά, αναψυκτικά, χυμούς). «Ως εκ τούτου» το νερό, είτε φυσικό είτε τεχνητό μεταλλικό, αεριούχο ή μη (εκτός αν έχει προσθήκη ζάχαρης ή γλυκαντικών ή αρωμάτων) «υπάγεται στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ 13% είτε παραδίδεται σε “πακέτο” είτε διατίθεται για άμεση επιτόπια κατανάλωση».

2. Για να θεωρηθεί «υπηρεσία σερβιρίσματος» (με ΦΠΑ 24%) συνήθως απαιτούνται και συνεξετάζονται:

– η «επιτόπια κατανάλωση» των προσφερόμενων ειδών στους χώρους των καφετεριών, ζαχαροπλαστείων, εστιατορίων, ψητοπωλείων, οινομαγειρείων και συναφών επιχειρήσεων (όπως πιτσαρίες, οβελιστήρια, ταχυφαγεία, αναψυκτήρια, σνακ – μπαρ, γαλακτοπωλεία, πώλησης λουκουμάδων, μπουγάτσας, πιττών, παγωτών κλπ)

– η διάθεση επιτραπέζιων σκευών και λοιπού εξοπλισμού, η υπηρεσία σερβιρίσματος, ο καθαρισμός του χώρου και των τραπεζιών κ.ά.

– η παροχή εδεσμάτων ή γευμάτων ή γενικά φαγητών και ποτών, όπου προέχει η «υπηρεσία» η οποία αποσκοπεί να καταστήσει περισσότερο ευχάριστη την άμεση επιτόπια κατανάλωση σε κατάλληλο περιβάλλον, ενώ η παράδοση τροφής αποτελεί ένα μόνο από τα κριτήρια επιλογής της επιχείρησης από τον πελάτη.

– η παροχή εξυπηρετήσεως, ιδίως, στη διαβίβαση των παραγγελιών στην κουζίνα, στην ύπαρξη περίκλειστων και θερμαινόμενων χώρων προοριζόμενων ειδικώς για την κατανάλωση τροφίμων ή ακόμη στην ύπαρξη βεστιαρίου ή τουαλέτας.

3.”Αντίθετα, σε περίπτωση παράδοσης έτοιμου φαγητού ή λοιπών ειδών ως «πακέτο» για κατανάλωση εκτός του καταστήματος, ανεξάρτητα από το εάν το «πακέτο» παραλαμβάνεται από τον ίδιο τον πελάτη (take away) ή αποστέλλεται από την επιχείρηση στον υποδεικνυόμενο από τον πελάτη τόπο (delivery), πρόκειται για πράξη παράδοσης αγαθών και όχι παροχή υπηρεσίας, καθώς δεν παρέχονται πρόσθετες υπηρεσίες από μέρους της επιχείρησης για την άμεση επιτόπια κατανάλωσή τους.

Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα αν η αποστολή του «πακέτου» στον πελάτη γίνεται από τον ίδιο τον υποκείμενο στον φόρο ή μέσω τρίτου (π.χ. εταιρείες που διαχειρίζονται πλατφόρμες διανομής φαγητού)”.

Πότε παραμένει στο 13%

4. «Όταν η παροχή τροφίμων συνοδεύεται μόνον από τη διάθεση υποτυπώδους υποδομής, το στοιχείο αυτό αποτελεί απλώς περιορισμένης σημασίας παρεπόμενη παροχή, η οποία δεν μπορεί εκ της φύσεώς της, να μεταβάλει τον προέχοντα χαρακτήρα της κύριας παροχής ο οποίος συνίσταται στην παράδοση αγαθών (βλ. σχετικά C-703/19 και την εκεί μνημονευόμενη νομολογία). Για παράδειγμα, σε περίπτωση πώλησης τροφίμων και ποτών από αναψυκτήριο το οποίο διαθέτει, για περιορισμένο αριθμό πελατών, απλούς πάγκους γύρω από τους οποίους οι πελάτες μπορούν να σταθούν, για περιορισμένο χρόνο, για να καταναλώσουν τα είδη που αγόρασαν, χωρίς την παροχή οποιασδήποτε άλλης υπηρεσίας εστίασης, εφαρμόζεται ο συντελεστής ΦΠΑ που αντιστοιχεί σε κάθε αγαθό» (σσ: άρα ο ΦΠΑ στις καντίνες δεν ανεβαίνει στο 24% γιατί δεν παρέχουν “υπηρεσία”).

5. «Στην περίπτωση επιχειρήσεων εστίασης, όπως, για παράδειγμα, τα οβελιστήρια, τα ταχυφαγεία, τα αναψυκτήρια, τα σνακ – μπαρ, που δύνανται να διαθέτουν τρόφιμα, μεταξύ των οποίων και μη αλκοολούχα ποτά, χυμούς και ροφήματα, στους πελάτες τους τόσο για επιτόπια κατανάλωση εντός του καταστήματος όσο και ως «πακέτο», για την εφαρμογή του ορθού συντελεστή ΦΠΑ, θα πρέπει να συνεκτιμάται και η υποκειμενική αντίληψη του εκάστοτε καταναλωτή. Ειδικότερα, όταν ο καταναλωτής επιλέγει να μην επωφεληθεί των υλικών μέσων και του ανθρώπινου δυναμικού που θέτει στη διάθεσή του η επιχείρηση εστιατορίου ή εστίασης, δηλαδή η ύπαρξη τους δεν είναι καθοριστικής σημασίας για τον συγκεκριμένο καταναλωτή, η προμήθεια των τροφίμων ή των ποτών δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνοδεύεται από κάποια συναφή υπηρεσία στήριξης και ως εκ τούτου, χαρακτηρίζεται ως παράδοση αγαθών».

Το συμπέρασμα των παραπάνω, σύμφωνα με την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ,είναι ότι:

«Συνεπώς, όταν οι εν λόγω επιχειρήσεις διαθέτουν μη αλκοολούχα ποτά, χυμούς και ροφήματα σε πελάτες οι οποίοι δεν προτίθενται να κάνουν χρήση των συναφών υπηρεσιών στήριξης που διαθέτει η επιχείρηση, θα εφαρμόζεται ο οικείος συντελεστής ΦΠΑ που ισχύει για το αγαθό» και όχι 24%.

Ο πελάτης… δεν έχει πάντα δίκιο!

Στην εγκύκλιο όμως «σημειώνεται ότι η βούληση του εκάστοτε πελάτη δεν αρκεί από μόνη της για να προσδώσει σε μια πράξη τον χαρακτήρα της παράδοσης αγαθού ή της παροχής υπηρεσίας, αλλά θα πρέπει να υλοποιείται και στην πράξη».

Όπερ έστιν μεθερμηνευόμενον , ότι η επιχείρηση θα πρέπει να ελέγξει ή να πάρει «στο κυνήγι» τον πελάτη, που αγόρασε όμως πχ ένα αναψυκτικό για να το πάρει μαζί του ή να το πιει «στο πόδι» με ΦΠΑ 13% (χωρίς “υπηρεσία” δηλαδή), αλλά τελικά έκατσε σε τραπέζι και τον πίνει απολαμβάνοντας το περιβάλλον, την μουσική ή άλλες «υπηρεσίες» του καταστήματος.

Πηγή:newmoney.gr