ΔΝΤ

Πιέσεις για την υλοποίηση των μνημονιακών δεσμεύσεων της χώρας, παράλληλα με τα εύσημα της προόδου όσον αφορά στις προσπάθειες δημοσιονομικής προσαρμογής, είναι τα κύρια σημεία στα οποία εστιάζει η έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα, επισημαίνοντας παράλληλα το πρόβλημα που δημιουργείται με το δημοσιονομικό και χρηματοδοτικό κενό για τη διετία 2015-2016.

Υπενθυμίζονται οι υποχρεώσεις της κυβέρνησης για νέες παρεμβάσεις όσον αφορά στο ασφαλιστικό, τα εργασιακά και την αποτελεσματικότητα του δημοσίου, με την ταυτόχρονη επισήμανση κατάργησης των κοινωνικών μερισμάτων και παύσης των υποσχέσεων για μη λήψη νέων μέτρων.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην έκθεση αξιολόγησης εμφανίζεται ικανοποιημένο από την υλοποίηση εντός της τετραετίας των επιβαλλόμενων μέτρων από τους δανειστές, τόσο όσον αφορά στην προσπάθεια αντιμετώπισης του δημοσιονομικού ελλείμματος, όσο και του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αλλά και την μεταβολή της στάσης των επενδυτών προς τη χώρα, όπως καταγράφεται από τις αποδόσεις των ελληνικών μεσοπρόθεσμων ομολόγων.

Πέραν αυτού τα εύσημα δίνονται και σε ότι αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013, που έφτασε στο 0,8% του ΑΕΠ, αυξάνοντας τα ποσοστά ανάπτυξης για την επόμενη χρονιά που υπολογίζεται να φτάσει στο 0,6%.

Ως καίριο πρόβλημα εντοπίζεται η επικρατούσα πολιτική αστάθεια και η οριακή κυβερνητική πλειοψηφία στη Βουλή που δεν εγγυάται την στήριξη των νομοθετημάτων προς εξυπηρέτηση του προγράμματος.

Μέτρα, χρέος και απολύσεις

Τη λήψη επιπλέον μέτρων, ως κυβερνητική δέσμευση, ύψους 3,7 δις ευρώ, για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού 2 δις ευρώ του 2015, υπενθυμίζει το ΔΝΤ, ενώ κρίνει ότι το χρηματοδοτικό κενό για την διετία 2015-2016 θα αγγίξει τα 12,6 δις ευρώ εάν δεν υπάρξει επιπλέον έκδοση ομολόγων ή ελάφρυνση του χρέους.

Άλλωστε κρίνεται αναγκαία η ελάφρυνση του χρέους, με τη βοήθεια της Ε.Ε. ώστε αυτό να καταστεί βιώσιμο όπως επισημαίνει το ΔΝΤ, διεκδίκηση που μπορεί να τεθεί από την Ελλάδα στο πλαίσιο της φθινοπωρινής αξιολόγησης.

Για την τρέχουσα χρονιά υπολογίζεται ότι το δημόσιο χρέος θα φτάσει στο 174%, με πτωτική τάση τις επόμενες χρονιές, φτάνοντας στο 127,7% το 2020 και στο 117,2% το 2022, τιμές που είναι πολύ μακριά από τις δεσμεύσεις στο Eurogroup του 2012 που όριζαν τον στόχο για 124% του ΑΕΠ το 2020 και 110% το 2022.

Αποκλείεται η όποια αύξηση μισθών και συντάξεων που βρίσκονται μπροστά σε νέες μειώσεις εάν δεν υπάρξει «δραματική βελτίωση στην αποτελεσματικότητα του Δημοσίου», με τους φοροεισπρακτικούς, φοροελεγκτικούς μηχανισμούς να γίνουν πιο αποδοτικοί.

Κρίνονται απαραίτητες οι πολιτικές παρεμβάσεις όσον αφορά στην φορολογική διοίκηση, η κατάργηση των φορολογικών ελαφρύνσεων, όπως ο χαμηλός ΦΠΑ στα νησιά, η παράταση της εισφοράς αλληλεγγύης, η μεταβολή των κανόνων λειτουργίας των επαγγελματικών συνδικάτων και η εφαρμογή του λοκ-άουτ με την εφαρμογή της ανταπεργίας εκ μέρους των εργοδοτών.

Τίθεται εκ νέου το θέμα των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα, ενώ ειδικά στο Δημόσιο κάνει λόγο για 11.000 μέσα στο 2014 και 2.000 απολύσεις εντός του πρώτου τριμήνου του 2015.

Τράπεζες και ιδιωτικοποιήσεις

Την επιπλέον απαίτηση σε κεφάλαια εντοπίζει το ΔΝΤ όσον αφορά στην ενίσχυση του τραπεζικού κλάδου εξαιτίας του υψηλού ποσοστού των «κόκκινων» δανείων που στο τέλος της προηγούμενης χρονιάς έφτασαν περίπου στο 35% των συνολικών πιστώσεων, γεγονός που επιβεβαιώνει την ανάγκη για κάλυψη της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών ώστε να είναι σε θέση να υπάρξει άμεση απορρόφηση των ζημιών που τα δάνεια αυτά θα προκαλέσουν.

Κατώτερη των προσδοκιών αποδείχθηκε η εφαρμογή των ιδιωτικοποιήσεων, με τα έσοδα κατά την περσυνή χρονιά να φτάνουν λίγο πάνω από 1 δις ευρώ, μειωμένα κατά 600 εκ. βάσει του αρχικού στόχου που ήταν στα 1,6 δις ευρώ.

Η καθυστέρηση που καταγράφεται και για φέτος στον τομέα των αποκρατικοποιήσεων, καθώς πολλές από αυτές θα ολοκληρωθούν εντός του 2015, επηρεάζει τη σημαντική μείωση των αποδόσεων, καθώς από το στόχο των 2,7 δις ευρώ υπάρχει συρρίκνωση στα 1,5 δις ευρώ.

Ως αίτια αυτής της μειωμένη απόδοσης το ΔΝΤ εντοπίζει τον ελλιπή έλεγχο του ΤΑΙΠΕΔ στα κρατικά περιουσιακά στοιχεία, τη δυσκολία σχετικά με τις εκκαθαρίσεις των τίτλων και τη χορήγηση αδειών, τις αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων μεταξύ των διαφόρων υπουργείων, αλλά και τις αντιδράσεις από ομάδες συμφερόντων.

Οι λύσεις του υπουργείου Οικονομικών

Σχολιάζοντας την έκθεση αξιολόγησης, το υπουργείο Οικονομικών κάνει λόγο για επιβεβαίωση της προόδου της οικονομίας της χώρας και δίνει τις απαντήσεις του ως προς τα προβλήματα που εντοπίζονται.

Όσον αφορά στο χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2015-16, αναφέρει ότι αυτό θα καλυφθεί «με repos (επαναγορές χρεογράφων), με φορείς της γενικής κυβέρνησης, με αποπληρωμή των υπολοίπων προνομιούχων μετοχών και, τέλος, μέσω του προγράμματος πρόσβασής μας στις αγορές».

Συμπληρώνει δε πως δεν απιτούνται «περαιτέρω μέτρα λιτότητας για την εξασφάλιση των οικονομικών και δημοσιονομικών στόχων το 2015-16».

Σχετικά με τους νέους φορολογικούς κώδικες και τον φόρο ακίνητων, αναφέρει ότι θα εξετασθούν για την απόδοσή τους, και αν, όπως αναφέρεται στην έκθεση του Ταμείου, τα έσοδα συνεχίσουν να υπερβαίνουν τους στόχους, τότε η κυβέρνηση θα εξετάσει τη μείωση των φορολογικών συντελεστών στο πλαίσιο του προϋπολογισμού του 2015.

Για τις παροχές στις οποίες αναφέρεται το ΔΝΤ αυτές αφορούν σε πρόγραμμα κοινωνικής απασχόλησης εντός του 2014 για επιπλέον 50.000 θέσεις εργασίας, καθώς και για την πιλοτική εφαρμογή ενός νέου κοινωνικού επιδόματος σε πολίτες που θα έχουν ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.