Επανυπολογισμός κύριων και επικουρικών συντάξεων

Υπουργικές αποφάσεις περί αναπροσαρμογής των κύριων και προστασίας των καταβαλλόμενων συντάξεων έρχονται ως εφαρμογή του ασφαλιστικού νόμου, παρέχοντας διευκρινίσεις ως προς τον τρόπο υπολογισμού τους, που θα επιφέρει μείωση των επικουρικών και περικοπή του εφάπαξ.

Επανυπολογισμός των κύριων και επικουρικών συντάξεων και του εφάπαξ, σύμφωνα με τις Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις των υφυπουργού Εργασίας, Αν. Πετρόπουλου και αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκη, όπως δημοσιεύτηκαν στο ΦΕΚ (1605/Β/7-6-2016).

Νέο δεδομένο η προσωπική διαφορά, που θα αφορά στο επιπλέον ποσό που θα προκύψει από το ποσό των καταβαλλόμενων συντάξεων μετά τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων και το οποίο θα συνεχίσει να καταβάλλεται κανονικά έως το 2018, με τη διαδικασία να ολοκληρώνεται έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2017.

Μειώσεις της τάξης έως και 40% για περίπου 200.000 συνταξιούχους, αναμένεται να επιφέρει ο επανυπολογισμός των επικουρικών συντάξεων, ο οποίος γίνεται βάσει του ετήσιου ποσοστού αναπλήρωσης 0,45%, με έναρξη από τις ήδη καταβληθείσες επικουρικές του Ιουνίου και τις μετέπειτα, με τη διαφορά που θα προκύπτει από την υπέρβαση των 1.300 ευρώ από το άθροισμα κύριας και επικουρικής σύνταξης, να επιστρέφεται σε ισόποσες δόσεις, έως το τέλος του χρόνου.

Ο υπολογισμός του εφάπαξ, με τελική ημερομηνία την 1-1-2014, προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό των ετών ασφάλισης επί του 60% των αποδοχών για τις οποίες καταβλήθηκε εισφορά 4%, υπολογίζοντας τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών των τελευταίων 5 ετών έως τις 31-12-2013, ενώ οι αιτήσεις για καταβολή του εφάπαξ που βρίσκονται σε εκκρεμότητα από 1-9-2013, θα υπολογίζονται βάση της νέας απόφασης.

Κύριες συντάξεις

Σύμφωνα με την Κ.Υ.Α., για τον επανυπολογισμό των κύριων συντάξεων ορίζεται ότι:

1.Κάθε καταβαλλόμενη ή καταβλητέα κατά την 12/5/2016 κύρια σύνταξη, πλην των συντάξεων του ΟΓΑ, η οποία χορηγήθηκε με προγενέστερες του Ν. 4387/2016 διατάξεις, επανυπολογίζεται από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) μετά την έναρξη της λειτουργίας του ή τους αρμόδιους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης το Δημόσιο και την Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) πριν από την έναρξη αυτή.

2.Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους των καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κατά την 12/5/2016 συντάξεων του Δημοσίου, λαμβάνεται υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου κανονίστηκε η ήδη χορηγηθείσα σύνταξη, όπως αυτός είχε διαμορφωθεί πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/2016, με βάση τους κανόνες αναπροσαρμογής των συντάξιμων αποδοχών του Δημοσίου, που ίσχυαν κατά την έναρξη ισχύος του νόμου.

3.Για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους των καταβαλλόμενων ή καταβλητέων κατά την 12/5/2016 συντάξεων από φορείς κύριας ασφάλισης εποπτείας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και την Τράπεζα της Ελλάδος, ως συντάξιμες αποδοχές λαμβάνεται υπόψη ο συντάξιμος μισθός επί του οποίου υπολογίστηκε η καταβληθείσα σύνταξη. Στις περιπτώσεις που ο συντάξιμος μισθός συνδέεται με ασφαλιστικές κατηγορίες ή με ασφαλιστικές κλάσεις ή με τεκμαρτά ποσά, αυτός υπολογίζεται λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα τιμή τους κατά την 31/05/2016. Στις λοιπές περιπτώσεις, ο συντάξιμος μισθός λαμβάνεται σε τρέχουσες τιμές με τη χρήση των ποσοστών αναπροσαρμογής των συντάξεων που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016, όλων των ετών που έχουν μεσολαβήσει από την ημερομηνία συνταξιοδότησης ως την ημερομηνία 31/05/2016.

4.Επί του ανωτέρω συντάξιμου μισθού υπολογίζονται τα κλιμακωτά ποσοστά αναπλήρωσης, ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης βάσει των οποίων κανονίστηκε η επανυπολογίσθεισα σύνταξη.

5.Στο ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης που υπολογίζεται κατά τα ανωτέρω, προστίθεται εθνική σύνταξη.

6.Σε περίπτωση συνταξιούχων που κατέβαλλαν υπό την ισχύ του προϊσχύοντος νομοθετικού καθεστώτος εισφορές ανώτερες από τις προβλεπόμενες στο κοινό καθεστώς του ΙΚΑ ΕΤΑΜ, για τον υπολογισμό του ανταποδοτικού μέρους της σύνταξης λαμβάνεται υπόψη επιπλέον εισφορά, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 30 του Ν. 4387/2016 και στο άρθρο 94, παρ. 4,5.

Υπολογισμός προκύπτουσας διαφοράς

1.Η διαφορά που προκύπτει μεταξύ του καταβαλλόμενου ή καταβλητέου κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσού και της σύνταξης που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, σύμφωνα με το άρθρο 1 της παρούσας, αποτυπώνεται στο οικείο πληροφοριακό σύστημα έως την 1.1.2018.

2.Στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο ή καταβλητέο κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσό σύνταξης είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό της, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά, συμψηφιζόμενο κατ' έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή του, με την εκάστοτε αναπροσαρμογή των συντάξεων της παρ. 3α του άρθρου 14 του Ν. 4387/ 2016.

3.Εάν το καταβαλλόμενο ή καταβλητέο κατά την ημερομηνία έναρξης του Ν. 4387/2016 ποσό της σύνταξης είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από τον επανυπολογισμό, τότε αυτό προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της διαφοράς κατ' έτος, σταδιακά και ισόποσα εντός πέντε ετών από την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής.

Αναπροσαρμογή των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης

Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016, είναι μικρότερο ή ίσο των 1.300 ευρώ, η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης και της επανυπολογισθείσας κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης, διατηρείται ως προσωπική διαφορά ανά συνταξιούχο. Η προσωπική αυτή διαφορά αποσβέννυται σταδιακά, σύμφωνα με την ετήσια αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων.

Εφόσον το άθροισμα κύριων και επικουρικών συντάξεων των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, πριν την εφαρμογή του Ν. 4387/2016, είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ και το άθροισμα κύριων και επανυπολογισθέντων, κατά τις ρυθμίσεις της παρούσας απόφασης, επικουρικών συντάξεων συνεχίζει να είναι μεγαλύτερο των 1.300 ευρώ, η επικουρική σύνταξη καταβάλλεται στο ύψος που διαμορφώνεται κατ' εφαρμογή του άρθρου 2 της παρούσης. Σε κάθε περίπτωση, η αναπροσαρμογή της επικουρικής σύνταξης εφαρμόζεται σε τέτοιο ύψος, ώστε να διασφαλίζεται ότι το άθροισμα κύριας και καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης του δικαιούχου να μην υπολείπεται του ποσού των 1.300 ευρώ.

Η διαφορά μεταξύ του επανυπολογισμένου ποσού επικουρικής σύνταξης και του ποσού της σύνταξης που τελικά καταβάλλεται διατηρείται ως προσωπική διαφορά ανά συνταξιούχο, η οποία αποσβέννυται σταδιακά, σύμφωνα με την ετήσια αναπροσαρμογή των επικουρικών συντάξεων.

Στον υπολογισμό του αθροίσματος των 1.300 ευρώ συμπεριλαμβάνεται η εισφορά υγειονομικής περίθαλψης και οι κρατήσεις εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων και ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης.

Στον υπολογισμό του ανώτατου ορίου των 1.300 ευρώ και όσον αφορά στα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση και των οικογενειών που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία, δεν λαμβάνονται υπόψη τα πάσης φύσεως επιδόματα αναπηρίας

Η διαδικασία της παρούσας απόφασης εφαρμόζεται και σε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις που έχουν κατατεθεί, μέχρι τις 31.12.2014.

Για αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από την 1.1.2015 και εφεξής, καθώς και για όσες κατατεθούν, μετά την έναρξη ισχύος του Ν. 4387/2016, ο υπολογισμός του ποσού της δικαιούμενης επικουρικής σύνταξης για το χρόνο ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί έως 31.12.2014, πραγματοποιείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 42 του Ν. 4052/2012, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με την παρ. 1 και τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 96 του Ν. 4387/2016.

Για τους τομείς, ταμεία ή κλάδους του ΕΤΕΑ για τους οποίους υπάρχουν άμεσα διαθέσιμα στοιχεία, η ανωτέρω διαδικασία εφαρμόζεται στις πληρωμές επικουρικών συντάξεων μηνός Αυγούστου 2016 και για τους υπόλοιπους τομείς το αργότερο στις πληρωμές μηνός Σεπτεμβρίου 2016.

Η διαδικασία επανυπολογισμού και αναπροσαρμογής των επικουρικών συντάξεων εφαρμόζεται από τις πληρωμές μηνός Ιουνίου 2016. Τα υπερβάλλοντα ποσά που καταβάλλονται, μέχρι την πλήρη εφαρμογή της διαδικασίας, παρακρατούνται σε ισόποσες δόσεις το αργότερο, μέχρι και τις πληρωμές μηνός Δεκεμβρίου 2016.

Η διαφορά μεταξύ της καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης και του ποσού επικουρικής σύνταξης της παρ. 2 του άρθρου 6 της παρούσας, εξαιρουμένων των κρατήσεων υπέρ ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης συνταξιούχων επικουρικής ασφάλισης και υγείας, παραμένει ως έσοδο του ΕΤΕΑ.

Η διαδικασία επανυπολογισμού των επικουρικών συντάξεων υλοποιείται από την ΗΔΙΚΑ και αποτυπώνεται στο πληροφοριακό της αρχείο.