«Η Νησιωτικότητα δεν είναι πρόβλημα αλλά χρυσή ευκαιρία ανάπτυξης της χώρας»

Την ανάγκη χάραξης μιας εθνικής νησιωτικής στρατηγικής προκειμένου ο νησιωτικός χώρος να μπορέσει να αποτελέσει πολλαπλασιαστή ισχύος της ελληνικής οικονομίας, υπογράμμισε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γ. Πατούλης, θέτοντας ως βασική προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου, να περάσει η χώρα σε ένα νέο μοντέλο λειτουργίας του κράτους με αιχμή την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων προς την τοπική αυτοδιοίκηση.

Στην ομιλία που πραγματοποίησε, προλογίζοντας την παρουσίαση της μελέτης για τη νησιωτικότητα που εκπόνησε το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης για λογαριασμό της ΚΕΔΕ, υπογράμμισε ότι για την αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού η νησιωτικότητα δεν είναι πρόβλημα, αλλά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της πατρίδας μας.

Στην εκδήλωση παρουσίασης της μελέτης, μεταξύ άλλων, από το νομό Κυκλάδων  τοποθετήθηκαν ο Δήμαρχος Μήλου Γ. Δαμουλάκης, η Αντιδήμαρχος Δήμου Μήλου Ζ. Τούρλου και ο Δήμαρχος Μυκόνου Κ. Κουκάς. Την παρουσίαση της μελέτης έκαναν οι καθηγητές του τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Αθ. Παπαδασκαλόπουλος και Γ. Ψυχάρης, οι οποίοι επιμελήθηκαν επιστημονικά τη μελέτη.

Στόχοι της Μελέτης για τη Νησιωτικότητα

Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κάλεσε την κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τη νησιωτικότητα ως ευκαιρία και όχι ως πρόβλημα, με δεδομένο ότι οι Δήμοι - νησιά έχουν όλες τις δυνατότητες να αποτελέσουν μοχλούς ισχυρής τοπικής ανάπτυξης, συμβάλλοντας στην αναπτυξιακή αναγέννηση της πατρίδας μας. Σε αυτή την κατεύθυνση ως μονόδρομο για την έξοδο της χώρας από την κρίση, προσδιόρισε τη ριζική και γενναία αποκέντρωση αλλά και την επιχειρηματικότητα, ωστόσο πρόσθεσε πως βασικός πυλώνας είναι και η νησιωτικότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο ανέφερε πως στόχοι της μελέτης που εκπονήθηκε και η οποία θα μοιραστεί σε όλους τους νησιωτικούς Δήμους είναι:

Πρώτον, να διατυπωθεί η αναπτυξιακή φυσιογνωμία του ελληνικού νησιωτικού χώρου και να διερευνηθεί ο ρόλος της νησιωτικότητας στην αναπτυξιακή πορεία των νησιών.

Δεύτερον, να διατυπωθούν τα βασικά συμπεράσματα για την οικονομία και την κλαδική δυναμική του ελληνικού νησιωτικού χώρου.

Και τρίτον, να αποτυπωθεί η νησιωτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως πλαίσιο πολιτικής για τη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής νησιωτικής ανάπτυξης της χώρας.

Που οφείλονται τα προβλήματα των νησιών

Στη μελέτη γίνεται μεταξύ άλλων, καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης στον ελληνικό νησιωτικό χώρο, συσχέτιση του περιφερειακού προβλήματος και του ζητήματος της νησιωτικότητας και προτείνεται συγκεκριμένη στρατηγικής ανάπτυξης για τον ελληνικό νησιωτικό χώρο. Παράλληλα καταγράφονται η νησιωτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και οι προτεραιότητες διασφάλισης της συνταγματικής επιταγής της νησιωτικότητας.

Όπως ανέφερε ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ τα σημαντικά προβλήματα ου αντιμετωπίζουν τα νησιά μας οφείλονται στην κατάτμηση του χώρου, τα προβλήματα στις μεταφορές (κόστος και απομόνωση τους χειμερινούς μήνες, το μικρό μέγεθος των νησιωτικών αγορών, τη δυσκολία εξεύρεσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού, αλλά και την αδυναμία επιχειρηματικών συνεργασιών, την εποχικότητα της απασχόλησης, την έλλειψη βασικών υποδομών και τις επιπτώσεις του μικρού μεγέθους στις υποδομές και στις υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, κτλ.

Επίσης στη μελέτη συγκεντρώθηκαν πρωτογενή στοιχεία από τους Νησιωτικούς Δήμους της Χώρας σχετικά με τις βασικές πολιτικές που πρέπει να εφαρμοσθούν σε σημαντικούς τομείς, όπως: η απασχόληση, η υγεία, η παιδεία, η συγκράτηση πληθυσμού, οι μεταφορές, το περιβάλλον.

Βασικές Προτάσεις Πολιτικής για την ανάπτυξη των Νησιών

Στις βασικές προτάσεις πολιτικής που καταλήγει η μελέτη περιλαμβάνονται: η διαμόρφωση εθνικής νησιωτικής στρατηγικής με συγκεκριμένους κύριους και ειδικούς στρατηγικούς στόχους που αφορούν την αντιμετώπιση της περιφερειακότητας και των προβλημάτων στις μεταφορές και στην πρόσβαση στις αγορές, την ενίσχυση της οικονομικής βάσης, της απασχόλησης, της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ΤΠΕ).

Όπως επίσης, την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και του περιορισμού των φυσικών πόρων, την ενίσχυση των κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων ιδίως την χειμερινή περίοδο, την αντιμετώπιση της ύπαρξης μικρών και απομονωμένων νησιών και των ειδικών εθνικών προβλημάτων, ιδίως στο Ανατολικό Αιγαίο.

Επιπλέον στη μελέτη περιλαμβάνονται ως ενότητες η αναβάθμιση του ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης στην νησιωτική αναπτυξιακή διαδικασία, η ενεργοποίηση του κράτους στην επιδίωξη της νησιωτικής ανάπτυξης, προτάσεις που αφορούν τις επιμέρους πολιτικές, όπως οικονομική-κλαδική, κοινωνική, πολιτιστική, υπηρεσιών, προτάσεις θεσμικών μεταβολών, καθώς και προτάσεις για την διαμόρφωση πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον νησιωτικό χώρο και την ενσωμάτωση της νησιωτικότητας σε όλες τις πολιτικές της.

Παράλληλα η μελέτη επικεντρώνεται στα βασικά θέματα του νησιωτικού χώρου, όπως: ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), τα κίνητρα επενδύσεων, το μεταφορικό ισοδύναμο και το τέλος παρεπιδημούντων.

Ειδικότερα, όπως ανέφερε ο κ. Πατούλης, δεν είναι δυνατόν να είναι η Ελλάδα η μοναδική χώρα της οποίας ο νησιωτικός χώρος δεν εντάσσεται σε ειδικό –μειωμένο καθεστώς Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ενώ επισήμανε πως δυστυχώς η διαμόρφωση του χάρτη κρατικών ενισχύσεων 2014-2020 δεν λαμβάνει υπ’ όψη ούτε την νησιωτικότητα ούτε τις δυσμενείς επιδράσεις της.

Επιπρόσθετα υπογράμμισε πως στο πλαίσιο της εφαρμογής ολοκληρωμένης στρατηγικής ανάπτυξης του ελληνικού νησιωτικού χώρου «επιβάλλεται η συστηματική αντιμετώπιση του ζητήματος του μεταφορικού ισοδύναμου, με στόχο τη μείωση της δαπάνης μετακινήσεων του επιβατικού κοινού και της μεταφοράς αγαθών, με τις θαλάσσιες συγκοινωνίες σε σχέση με τις χερσαίες, υπό ανάλογες συνθήκες απόστασης».

Σε ότι αφορά το τέλος διαμονής παρεπιδημούντων υπέρ των Δήμων, τόνισε πως είναι επιβεβλημένη η αύξηση του ειδικά για τους νησιωτικούς Δήμους, προκειμένου να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση των κοινωφελών τους δραστηριοτήτων.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ τόνισε πως η τοπική αυτοδιοίκηση Α΄ βαθμού θα δράσει εθνικά και εργαστεί συστηματικά με στόχο, μεταξύ άλλων, την άμεση εφαρμογή καίριων παρεμβάσεων που αφορούν τον νησιωτικό χώρο.