Ακριβά μου νησιά…

Δεν θίγονται οι συνθήκες του ανταγωνισμού από την ελεύθερη κρατική χρηματοδότηση πλοίων που εκτελούν άγονες γραμμές, διαμηνύει διά του αρμοδίου εκπροσώπου της η ΕΕ, την ίδια ώρα που, «εντός των τειχών», οι σχετικές συζητήσεις από επίσημα χείλη επικεντρώνονται απλώς στις ζημιές των εφοπλιστών και την περιστολή των κρατικών δαπανών.

Και όλα αυτά τη στιγμή που ανακοινώνονται νέες αυξήσεις στις τιμές των καθαρών ναύλων, με τη συζήτηση περί των «χρεώσεων υπέρ τρίτων», η κατάργηση κάποιων από τις οποίος αναμενόταν ότι θα οδηγούσε σε μείωση των χρεώσεων για τους επιβάτες, να έχει περάσει… στην ιστορία. Από τη μία πλευρά οι εφοπλιστές μεμψιμοιρούν για την αύξηση της τιμής των καυσίμων, «κόβουν» τις μηχανές και μιλούν μόνο για το υπέρογκο κόστος και τις ζημιές, εξαιτίας, όπως διαλαλούν, και της μείωσης της επιβατικής κίνησης, και από την άλλη το αρμόδιο Υπουργείο μιλά για αύξηση αυτής κατά 0,8% το 2012, σύμφωνα με στοιχεία της ελληνικής στατιστικής αρχής.

Άγονες Γραμμές

ΕΕ: Στη διακριτική ευχέρεια των κρατών η χρηματοδότηση

Απαντώντας σε ερώτηση που κατέθεσε τον Μάιο ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ και Αντιπρόεδρος της επιτροπής περιφερειακής πολιτικής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Γιώργος Σταυρακάκης, αναφορικά με το κατά πόσο το καθεστώς οικονομικής ενίσχυσης από εθνικούς ή κοινοτικούς πόρους, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός πλοίου στις άγονες γραμμές, είναι δυνατόν να θίγει τις συνθήκες ανταγωνισμού, ο επίτροπος ανταγωνισμού της ΕΕ, Χοακίν Αλμούνια, δηλώνει τη στήριξή του στις νησιωτικές περιοχές, επισημαίνοντας ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμμερίζεται πλήρως τις ανησυχίες που αφορούν στην ανάγκη τους για αξιόπιστες και οικονομικά προσιτές μεταφορικές συνδέσεις.

Σύμφωνα με τον ευρωπαίο Επίτροπο, τα κράτη μέλη διαθέτουν ευρεία διακριτική ευχέρεια να καθορίζουν τη λειτουργία θαλάσσιων γραμμών ως υπηρεσία γενικού οικονομικού συμφέροντος (ΥΓΟΣ). Η ενωσιακή νομοθεσία παρέχει ένα σαφές πλαίσιο κατανόησης και δράσης για τις κρατικές ενισχύσεις υπό μορφή αντιστάθμισης για την παροχή δημόσιας υπηρεσίας, που χορηγούνται σε ορισμένες επιχειρήσεις, επιφορτισμένες με τη διαχείριση υπηρεσιών γενικού οικονομικού συμφέροντος και, σύμφωνα με τον κ. Αλμούνια, ισχύουν εξίσου, ανεξάρτητα από την πηγή δημόσιας χρηματοδότησης.

Σύμφωνα με την Επιτροπή «τα κράτη μέλη επιτρέπεται να χρηματοδοτούν ελεύθερα τις δαπάνες που πραγματοποιούνται για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων παροχής δημόσιας υπηρεσίας, στον βαθμό που η αποζημίωση δεν υπερβαίνει το ποσό που χρειάζεται για την κάλυψη των εν λόγω δαπανών, λαμβανομένων υπόψη των σχετικών εσόδων καθώς και ενός ευλόγου κέρδους».

Καταρρίπτεται ο μύθος

Η απάντηση του Επιτρόπου έγινε δεκτή με ικανοποίηση και από το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών, ο πρόεδρος του οποίου, Ελευθέριος Κεχαγιόγλου, έκανε λόγο για κατάρριψη του ελληνικού μύθου περί μη δυνατότητας δημόσιας χρηματοδότησης πλοίων και λειτουργίας για τις άγονες γραμμές εξαιτίας των κανόνων του ανταγωνισμού.

Ωστόσο, μόλις τρεις μήνες πριν, κύκλοι του Υπουργείου Ναυλίας και Αιγαίου επεσήμαιναν ότι τα κονδύλια για τις άγονες γραμμές είναι προκαθορισμένα για κάθε έτος και έχουν τυπικά προεγκριθεί έως το 2021, καθώς υπάρχουν και οι πολυετείς συμβάσεις, επαναλαμβάνοντας ότι για το 2013 στον προϋπολογισμό του υπουργείου προβλέπονται συνολικά για τις επιδοτούμενες ακτοπλοϊκές γραμμές 84,2 εκατ. ευρώ.

Το «στοίχημα» για το Αιγαίο

Λίγο μετά την ανάληψη των νέων καθηκόντων του ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, χαρακτήριζε ως «στοίχημα» του Υπουργείου του, με εθνικό και επείγοντα χαρακτήρα, τη διατήρηση της απρόσκοπτης ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας, εκτιμώντας, όμως, ότι η ακτοπλοΐα διέρχεται μία παρατεταμένη οικονομική κρίση. «Στοίχημα» ή όχι, ο κ. Βαρβιτσιώτης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις ζημιές 900 εκ. ευρώ των ακτοπλοϊκών εταιριών, ενώ, προτάσσοντας το προσφιλές επιχείρημα περί ύφεσης, ανέφερε ότι πριν από τέσσερα χρόνια οι κρατικές επιδοτήσεις δρομολογίων για το Αιγαίο ανέρχονταν σε 130 εκατ., ενώ σήμερα στα 80. «Αυτά τα δύο νούμερα δείχνουν ότι τα πράγματα έχουν γίνει πολύ πιεστικά», επεσήμαινε ο Υπουργός.

Νέες αυξήσεις στα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια

Πέρα από τους ευσεβείς πόθους για τη διατήρηση της απρόσκοπτης ακτοπλοϊκής διασύνδεσης των νησιών, το ζήτημα το οποίο «καίει» τις νησιωτικές κοινωνίες είναι το ύψος των ναύλων που καλούνται να καταβάλουν, το οποίο είναι ήδη αρκούντως υψηλό.

Ωστόσο, με μια κίνηση «ματ» αναπροσαρμόστηκαν την περασμένη εβδομάδα, μετά τη δημοσίευση της σχετικής υπουργικής απόφασης που υπεγράφη από τον κ. Βαρβιτσιώτη, οι ανώτατες επιτρεπόμενες τιμές καθαρών ναύλων οικονομικής θέσης επιβατών, ενιαίας θέσης επιβατών και οχημάτων, κατά κατηγορία πλοίου, ηλικία και κατά σύνδεση.

Το νέο «χαράτσι» αφορά συγκεκριμένες γραμμές, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ενδονησιωτικές, και σχεδόν όλες τις γραμμές της ενδοκυκλαδικής επικοινωνίας. Οι αυξήσεις επιβάλλονται επί του καθαρού ναύλου και στη συνέχεια οι τιμές διαμορφώνονται, αφού προστεθούν και τα τέλη υπέρ τρίτων. Οι νέες τιμές αφορούν σε όλες τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις της χώρας και δεν έχουν εφαρμογή στις συνδέσεις στις οποίες δεν υφίσταται ανώτατη επιτρεπόμενη τιμολόγηση, ουσιαστικά, δηλαδή, στις «μεγάλες» γραμμές που παρουσιάζουν αυξημένη κίνηση.

Υπενθυμίζεται ότι οι ναύλοι στις ίδιες ακτοπλοϊκές γραμμές είχαν αναπροσαρμοστεί και το 2012 με αντίστοιχη υπουργική απόφαση. Για παράδειγμα, στη γραμμή Ανάφη-Θήρα (απόσταση 26 ναυτικών μιλίων) η νέα τιμή του καθαρού ναύλου επιβάτη για συμβατικά πλοία άνω των 10 ετών διαμορφώνεται σήμερα στα 6,203 ευρώ, για συμβατικά κάτω των 10 ετών στα 7,443 ευρώ και για ταχύπλοα σε 12,406 ευρώ. Οι τιμές που ίσχυαν μετά την περσινή αναπροσαρμογή ήταν: 6,154, 7,384 και 12,307 και αφορούν, φυσικά, τον καθαρό ναύλο. Αξίζει, βέβαια, να σκεφθεί κανείς ότι η φαινομενικά μικρή αυτή αύξηση αντικατοπτρίζεται σε περεταίρω επιβάρυνση στην τσέπη των νησιωτών, αφού καμία από τις υποσχέσεις περί ελάφρυνσης λόγω της μείωσης των «κρατήσεων υπέρ τρίτων» δεν έχει υλοποιηθεί.

Εξυπηρέτηση οργανωμένων συμφερόντων

Σχολιάζοντας τη σχετική υπουργική απόφαση ο βουλευτής Κυκλάδων του ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ, Νίκος Συρμαλένιος, εγκαλεί τον κ. Βαρβιτσιώτη με το επιχείρημα ότι δεν αντιλαμβάνεται την έννοια της νησιωτικότητας και, με αφορμή πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού ότι «ο τζίρος στην ακτοπλοΐα έχει πέσει γύρω στο 60%», εκτιμά ότι «το Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου για άλλη μια φορά αποδεικνύει τις προθέσεις του […] με στρατηγική την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων οργανωμένων συμφερόντων εις βάρος των νησιωτών, εις βάρος των πολιτών του Αιγαίου».