Επιστημονική συνεργασία για την προστασία του Κλέφτικου

Την επιθυμία και την ανάγκη να συνάψει μία σύμβαση για την προστασία του Κλέφτικου από φυσικούς κινδύνους, έχει εκφράσει εδώ και αρκετό καιρό η Δημοτική Αρχής της Μήλου.

Το νησί δεν διαθέτει την απαραίτητη τεχνική επάρκεια για το συγκεκριμένο ερευνητικό έργο, καθώς αυτό είναι αδύνατο να εκπονηθεί από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου, λόγω του εξειδικευμένου αντικειμένου του θέματος και λόγω της έλλειψης εμπειρίας σε αντίστοιχο αντικείμενο από το υπάρχον προσωπικό που την στελεχώνει, σε συνδυασμό με τις αυξημένες τρέχουσες υποχρεώσεις της. Για αυτούς τους λόγους απευθύνθηκε στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, για να βοηθήσει στην έρευνα.

Μ. Μικέλης: "Το ΕΚΠΑ θα στείλει εκπροσώπους για να εργαστούν, με σκοπό να δούμε, αν υπάρχουν κάποια σημεία και πια σημεία είναι αυτά, που θα πρέπει να προστατευτούν"

Ο δήμαρχος Μήλου, Μανώλης Μικέλης μίλησε στην "Κοινή Γνώμη" για τη σύμβαση με το ΕΚΠΑ και την αναγκαιότητα ελέγχου του σημείου.

Συγκεκριμένα, τόνισε ότι "είναι σημαντική η συγκεκριμένη σύμβαση, καθώς έγινε μία πρώτη αυτοψία και είπαν ότι κάποια σημεία, ίσως έχουν κάποια επικινδυνότητα. Έπρεπε να γίνει μία μελέτη και έγινε μία διαδικασία από το λιμενάρχη, για να ελέγξουμε την επικινδυνότητα του χώρου. Έχει εγκριθεί η συγκεκριμένη προγραμματική και προχωράει η διαδικασία. Αυτή τη στιγμή θα κάνουμε μία αναμόρφωση και θα κάνουμε αμέσως μετά ανάθεση στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο για να στείλει εκπροσώπους για να εργαστούν, με σκοπό να δούμε, αν υπάρχουν κάποια σημεία και ποια σημεία είναι αυτά, που θα πρέπει να προστατευτούν. Ο Δήμος είχε κάνει πέρυσι μία ζώνη 25 μέτρων που προέβλεπε το ΦΕΚ, για να δημιουργηθεί μία ζώνη για να μη κινδυνεύουν οι λουόμενοι. Αυτή τη στιγμή στο Κλέφτικο επιτρέπεται η πρόσβαση σε κάποια σημεία και σε κάποια άλλα όχι, στα οποία είχα βάλει ειδική σήμανση".

Οι έλεγχοι που έκριναν απαραίτητη η σύμβαση

Η παραλία Κλέφτικο βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο της Μήλου. Πρόκειται για ιδιαιτέρου κάλλους τοποθεσία, που προσεγγίζεται σε ημερήσια βάση, κατά την τουριστική περίοδο, από πλήθος λουόμενων, σκαφών αναψυχής και ηµερόπλοιων. Στη συγκεκριμένη περιοχή είχαν εκδηλωθεί φαινόμενα αποκόλλησης βράχων. Η συγκεκριμένη πληροφορία περιήλθε στο Λιμεναρχείο Μήλου, που υπέβαλε αίτημα στην Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ε.Α.Γ.Μ.Ε.) για ενεργοποίηση της Ομάδας Άμεσης Παρέμβασης σε καταστροφικά φαινόμενα από γεωλογικά αίτια, προκειμένου εκτιμηθεί η επικινδυνότητα και να προταθούν κατάλληλα μέτρα προστασίας.

Βάσει της έκθεσης Τεχνικογεωλογικής Αυτοψίας Καταπτώσεων η οποία διεξήχθη από την Ελληνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, που αφορά στον "καθορισμό των όρων και προϋποθέσεων ασφαλούς προσέγγισης πλοίων και σκαφών κάθε είδους στον όρμο «Κλέφτικο» νήσου Μήλου", κρίνεται αναγκαία η πραγματοποίηση τεχνικογεωλογικής – βραχομηχανικής έρευνας για τον καθορισμό των πλέον επικίνδυνων θέσεων, των μέτρων προστασίας και των ορίων ασφαλούς προσέγγισης.

Τι περιλαμβάνει η σύμβαση

Σκοπός της προγραμματικής σύμβασης είναι η εκπόνηση εφαρμοσμένου ερευνητικού έργου για τη «Μείωση Διακινδύνευσης από Φυσικούς Κινδύνους στη Θέση Κλέφτικο της Νήσου Μήλου», με την ισόρροπη σύμπραξη των συμβαλλομένων. Η προστασία από τους φυσικούς κινδύνους είναι ιδιαίτερης σημασίας για όλη τη χώρα δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι ένας χώρος με έντονες γεωδυναμικές - φυσικογεωγραφικές διεργασίες οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα την εκδήλωση φυσικών καταστροφικών φαινομένων.

Στόχος του εφαρμοσμένου ερευνητικού έργου είναι η μείωση της διακινδύνευσης στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο από πιθανούς φυσικούς κινδύνους που δύναται να εκδηλωθούν στο γεωγραφικό χώρο στη Θέση Κλέφτικο του Δήμου Μήλου. Για το εν λόγω εφαρμοσμένο ερευνητικό έργο κρίνεται σκόπιμη η ανάθεση αντίστοιχων ερευνών σε διεπιστημονική ομάδα εργασίας, με ανάλογη εμπειρία προκειμένου η ανάλυση - διερεύνηση των φυσικών κινδύνων να είναι πλήρης

Γιατί επελέγη το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο

Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών έως τώρα έχει εκπονήσει Εφαρμοσμένα Ερευνητικά Προγράμματα σε πολλές κρίσιμες περιοχές με ιδιαίτερο γεωλογικό, γεωτεκτονικό και σεισμοτεκτονικό καθεστώς σε πολλές περιοχές στην Ελλάδα. Η ερευνητική ομάδα, έχει λάβει μέρος στη διαχείριση όλων των σημαντικών φυσικών καταστροφών που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, γεγονός που καθιστά την εμπειρία των μελών της στην ανάλυση φυσικών κινδύνων κορυφαία και μοναδική.

Επιπροσθέτως έχει εκπονήσει πληθώρα αντίστοιχων ερευνών και έχει συσσωρευμένη, μοναδική, εξειδικευμένη και αποκλειστική τεχνογνωσία, η οποία εξελίσσεται συνεχώς και έχει τη δυνατότητα να την παραμετροποιήσει με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της Θέσης Κλέφτικο του Δήμου Μήλου.

Τα οφέλη από τη συγκεκριμένη σύμβαση

Τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της Μήλου καθιστούν την έρευνα στο Δήμο σημαντική και με προστιθέμενη αξία. Τα αποτελέσματα της έρευνας έχουν σημασία στη μείωση του κινδύνου σε πολλές περιοχές του Ελληνικού χώρου. Παράλληλα, οι σημαντικές μεταβολές στο πληθυσμό κατοίκων και επισκεπτών στο Δήμο έχουν ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον σχετικό με την εφαρμογή δράσεων πρόληψης σε περιοχές με μεγάλο αριθμό επισκεπτών.

Το έργο θα συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της Μήλου μέσα από ασφάλεια και προστασία των κατοίκων αλλά και των τουριστών. Διασφαλίζεται η εικόνα του νησιού ως έναν ασφαλή προορισμό, ενισχύοντας έτσι τις τουριστικές ροές και την οικονομία. Επιπροσθέτως αυξάνεται η ανθεκτικότητα του νησιού σε θέμα αντιμετώπισης φυσικών κινδύνων, μέσω της βελτίωση των μέτρων πρόληψης. Τα έργα μείωσης της διακινδύνευσης απο φυσικές καταστροφές συνιστούν έναν κρίσιμο παράγοντα για την εξασφάλιση ενός ασφαλούς, ανθεκτικού και αναπτυξιακά βιώσιμου μέλλοντος για τα νησιά.

Από όλα τα παραπάνω αποδεικνύεται η εκκίνηση από κοινή αφετηρία με σκοπό την εκτέλεση κοινά εξυπηρετούμενου δημοσίου σκοπού και αποδεικνύεται αδιαμφισβήτητα ότι πρόκειται για πρωτότυπο ερευνητικό έργο και όχι για συνήθη επαναλαμβανόμενη μελέτη.

Τι θα περιλαμβάνει η έρευνα

Τα κύρια θεματικά αντικείμενα της έρευνας είναι τα ακόλουθα:

1) Γεωλογική, Γεωτεχνική, Υδρογεωλογική, Σεισμοτεκτονική Έρευνα, όπου η έρευνα αυτή θα περιλαμβάνει:

• Αξιολόγηση υπάρχουσας σχετικής βιβλιογραφίας από όλες τις διαθέσιμες πηγές και βάσεις δεδομένων.

• Προσδιορισμό και αποτύπωση γεωλογικών σχηματισμών, καταγραφή των γεωμετρικών τους χαρακτηριστικών, προσδιορισμό των λιθολογικών ενοτήτων.

• Ταξινόμηση των γεωλογικών σχηματισμών με βάση τα χαρακτηριστικά.

• Προσδιορισμό ενεργότητας ρηγμάτων, που αναπτύσσονται στην στενή περιοχή των πρανών και των παρακείμενων παραλιών, αλλά και στην περιβάλλουσα περιοχή.

• Προσδιορισμό στοιχείων, που αποτελούν δείκτες έντονης τεκτονικής παραμόρφωσης και σεισμικής δραστηριότητας, όπως μετατοπίσεις γραμμών ακτών, ανοδικές και καθοδικές κινήσεις περιοχών, θερμές πηγές, μορφολογικές ασυνέχειες κλπ.

2) Υψηλής Ανάλυση Μορφολογική Αποτύπωση, η οποία θα πραγματοποιηθεί με τη χρήση εξοπλισμού τελευταίας τεχνολογίας συμπεριλαμβανομένων:

Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ – Drones) ή/και Επίγειας Τρισδιάστατης Σάρωσης (Terrestrial Laser Scanning – LiDAR) και θα οδηγήσει στη δημιουργία υψηλής ανάλυσης προϊόντων συμπεριλαμβανομένων Ψηφιακού Μοντέλου Επιφανειών (DSM), ορθοφωτογραφιών, κατακόρυφων φωτομωσαϊκών των απόκρημνων πρανών.

3) Δημιουργία Ιστορικού Εκδήλωσης Αστοχιών Πρανών από Διάφορους Παράγοντες. Η ενότητα εργασίας θα περιλαμβάνει εντοπισμό αστοχιών στα πρανή, που προκλήθηκαν από διάφορους παράγοντες ενεργοποίησης, όπως οι ιστορικοί και πρόσφατοι σεισμοί, οι βροχοπτώσεις, τα ακραία καιρικά φαινόμενα κλπ. και εισαγωγή όλων των παραπάνω στοιχείων και παραμέτρων στη βάση δεδομένων.

4) Εξειδικευμένη Γεωτεχνική Έρευνα. Η ενότητα εργασίας θα περιλαμβάνει ανάπτυξη σεναρίων αστοχιών πρανών, προσδιορισμό ευστάθειας πρανούς και βαθμονόμηση κινδύνου σε χαμηλό, μεσαίο και υψηλό.

5) Διαχρονική Αποτύπωση και Ανάλυση Παράκτιας Ζώνης. Η ενότητα εργασίας θα περιλαμβάνει αποτύπωση και ανάλυση παράκτιας ζώνης (απόκρημνο παράκτιο πρανές και παρακείμενη παραλιακή ζώνη) με τη χρήση Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (ΣμηΕΑ – Drones) ή/και με τη χρήση επίγειου σαρωτή (Terrestrial Laser Scanner).

6) Κατάρτιση σχεδίων αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης και επιπτώσεων σε παραλίες από εκδήλωση αστοχιών παρακείμενων παράκτιων πρανών. Η διαχείριση των συνεπειών εκτάκτων αναγκών ιδιαιτέρως κατά τους θερινούς μήνες της μεγάλης επισκεψιμότητας, με τους χιλιάδες επισκέπτες σε παραλίες ιδιαίτερου φυσικού κάλους είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τον ασφαλή τουρισμό και τη βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών έρευνας. Με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία, που προκύπτουν από τις επιμέρους ενότητες εργασίας θα καταρτιστούν σχέδια αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης και επιπτώσεων σε παραλίες από εκδήλωση αστοχιών παρακείμενων παράκτιων πρανών.