“Ζητούμενο ο θεματικός τουρισμός με φόντο την πανδημία”

Στην υπογραφή της σύμβασης με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου για την προώθηση του γεωτουρισμού στη Σύρο, προχωρά ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίηση του πρώτου ουσιαστικού βήματος από την πλευρά του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων (ΤΜΣΠΣ) που αφορά κατά κύριο λόγο στην ανάπτυξη όλων των καινοτομικών εφαρμογών εικονικής πραγματικότητας, μέσω των οποίων θα αναδειχθεί η γεωλογική ιστορία της Σύρου και θα παρουσιάζεται στον επισκέπτη.

Μόλις χθες, αναρτήθηκε στη “Διαύγεια” η σχετική σύμβαση που θα φέρει την υπογραφή του Δημάρχου, Νίκου Λειβαδάρα και της Αντιπρυτάνισσας Έρευνας και Δια Βίου Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Μαρίας Μαύρη, προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα η υλοποίηση όλων των εργασιών που πρέπει να προωθήσει το Πανεπιστημιακό Τμήμα της Σύρου.

Σε επικοινωνία με τον δημοτικό σύμβουλο, Ανδρέα Γιαλόγλου, ο οποίος έχει “τρέξει” εξ αρχής την προσπάθεια του έργου ανάπτυξης του γεωτουρισμού στη Σύρο, τονίσθηκε πως αυτή η μορφή θεματικού τουρισμού είναι απαραίτητη για τον τόπο, καθώς θα βοηθήσει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, ενώ με φόντο τη νέα πραγματικότητα που έθεσε η πανδημία του κορωνοϊού, εξήγησε πως η υπεύθυνη κατεύθυνση του θεματικού – ήπιου τουρισμού μπορεί να ωφελήσει σημαντικά το νησί.

Σύμφωνα με το περιεχόμενο της σύμβασης, η συνολική δαπάνη για το έργο ανέρχεται στο ποσό των 367.285 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ ενώ το ποσό που αφορά στη συνεργασία με το Πανεπιστημιακό Τμήμα της Σύρου πλησιάζει τα 136.485 ευρώ.

Ο κ. Γιαλόγλου γνωστοποίησε πως όλο αυτό το διάστημα που μεσολάβησε μέχρι την υπογραφή της σύμβασης, οι εμπλεκόμενες πλευρές προχώρησαν σε ενέργειες χωρίς δαπάνες, για να προωθούν θέματα στο κομμάτι της προετοιμασίας για την ανάδειξη των γεωμονοπατιών, της λειτουργίας ενός γεωλογικού μουσείου και ουσιαστικά για τη δημιουργία του Γεωπάρκου.

Σχέδιο δράσης για την προώθηση της γεωλογικής ταυτότητας της Σύρου

Ειδικότερα, αξίζει να υπενθυμιστεί πως ο Δήμος Σύρου - Ερμούπολης είναι ο κύριος του έργου “Δράσεις αξιοποίησης της γεωλογικής ιστορίας με σκοπό την ανάπτυξη του γεωτουρισμού στη Σύρο”, το οποίο είναι ενταγμένο στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Ειδικού Σκοπού Νοτίου Αιγαίου 2017 -2020.

“Το έργο αφορά στην ανάπτυξη του γεωτουρισμού στη Σύρο με στόχο την τοπική ανάπτυξη μέσω της ανάδειξης και αξιοποίησης του γεωλογικού πλούτου του νησιού. Περιλαμβάνει προμήθεια εξοπλισμού για τη δημιουργία Γεωμουσείου – Γεωλογικού Εκθετηρίου, αναβάθμιση δικτύου γεω-μονοπατιών, δράσεις τεκμηρίωσης και δράσεις δημοσιότητας. Βασική πρόθεση είναι να αναπτυχθεί ένα Επιχειρησιακό Σχέδιο Δράσης για τη Γεωστρατηγική Προώθηση του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.

Στόχος του είναι η προώθηση και προστασία ευαίσθητων περιοχών και τοπίων ώστε να διασφαλιστεί ότι θα λειτουργήσει ως πόρος φυσικού τουρισμού και γεωτουρισμού.

Ο απώτερος στόχος είναι η ανάπτυξη ενός Γεωπάρκου στη Σύρο, το οποίο περιλαμβάνει α) τη δημιουργία μιας υποδομής για γεωτουρισμό, κυρίως ένα Γεωλογικό Εκθετήριο και μια σειρά Geopaths, β) το σχεδιασμό δράσεων για την προώθηση του Γεωπάρκου, γ) υποστήριξη προγραμμάτων που ευαισθητοποιούν την κοινότητα για τη φυσική κληρονομιά και τη διατήρησή της. Αυτοί οι στόχοι έχουν σχεδιαστεί ισόρροπα προς όφελος του τοπικού πληθυσμού και των τουριστών, τόσο των Ελλήνων, όσο και αλλοδαπών. Οι μορφές ήπιου τουρισμού που ευνοούνται από αυτό το σχέδιο δράσης, εξυπηρετούν την ικανοποίηση οικολογικών ανησυχιών, καθώς και οικονομικών απαιτήσεων”.

Επιπλέον, το γεωλογικό μουσείο θα βρίσκεται στην πολιτιστική και οικονομική εστία της Σύρου, στεγαζόμενο σε ένα ιστορικό κτίριο το οποίο θα αξιοποιείται από κοινού με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Για τα γεωλογικά μονοπάτια ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στο βόρειο τμήμα της Σύρου, που ονομάζεται Απάνω Μεριά. “Ορισμένες από τις σημαντικότερες περιοχές γεωλογικού ενδιαφέροντος σημειώνονται εδώ (πχ Αερόλιθος, Λατομείο Κρικάκη) και ένα υπάρχον δίκτυο μονοπατιών παρουσιάζεται ως βάση, ώστε με την ανάπτυξη και την επέκτασή τους να αποτελέσουν τα πιο ελκυστικά και πολύτιμα Geopaths (γεωδιαδρομές). Επιπλέον, η Απάνω Μεριά περιλαμβάνει την Ειδική περιοχή Προστασίας και το Καταφύγιο Άγριας Ζωής, μέρος του δικτύου Natura 2000 που δημιουργήθηκε από την ΕΕ. Η περιοχή περιλαμβάνει επίσης σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους του νησιού σε διάφορες τοποθεσίες (Γράμματα, Καστρί – Χαλανδριανή, σπηλιά του Φερεκύδη και Δελφινονήσι), καθώς και παραδοσιακούς οικισμούς, κυρίως Φοικινιά, Μύτακα, Παπούρι, Πλατύ Βουνί, Χαλανδριανή και Σαν Μιχάλη”.

Τέλος, στη σύμβαση αναφέρεται με σαφήνεια πως, “το προτεινόμενο γεωλογικό πάρκο θα λειτουργήσει ως ομπρέλα για την κάλυψη περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών του νησιού, αρχαιολογικών χώρων, ιστορικών μνημείων και παραδοσιακών οικισμών, πέραν από την προσέλκυση γεωτουριστών και πεζοπόρων που ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν τα γεωλογικά θαύματα της Σύρου”.

Το έργο του Πανεπιστημιακού Τμήματος

Η εν λόγω προγραμματική σύμβαση έχει ως αντικείμενο, τη μεταβίβαση αρμοδιότητας από το Δήμο Σύρου - Ερμούπολης στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Έρευνας (ΕΛΚΕ) του Πανεπιστημίου Αιγαίου, για την υλοποίηση μέρους του έργου “Δράσεις αξιοποίησης της γεωλογικής ιστορίας με σκοπό την ανάπτυξη του γεωτουρισμού στη Σύρο”.

Πιο συγκεκριμένα, το έργο που αναλαμβάνει ο ΕΛΚΕ του Πανεπιστημίου Αιγαίου έχει ερευνητικό χαρακτήρα επειδή, μεταξύ άλλων, απαιτεί: “(α) κριτική ανάλυση της διεθνούς επιστημονικής βιβλιογραφίας για την γεωλογική σημασία της Σύρου, (β) συσχεδιαστική έρευνα με τους συνεργαζόμενους γεωλόγους πανεπιστημιακούς για την κατασκευή μοντέλων απεικόνισης των γεωλογικών διεργασιών και σχηματισμών, (γ) συσχεδιαστική έρευνα με τοπικούς εμπειρογνώμονες για την αναγνώριση και τεκμηρίωση της γενικότερης υλικής και άυλης πολιτιστικής σημασίας και κληρονομιάς (ιστορικής, αρχαιολογικής, χλωρίδας και πανίδας, αγροτικής παραγωγής (π.χ. άνυδρη καλλιέργεια, μελισσοκομία, κ.α.), σχετικής με θρησκεία, λατρεία, έθιμα, κ.α.) για σημεία ενδιαφέροντος των geopaths, (δ) σχεδίαση και κατασκευή των γεωλογικών σχηματισμών σε φυσικά και ψηφιακά 3D μοντέλα (ψηφιακό περιεχόμενο), (ε) επαναληπτική σχεδίαση πρωτότυπων φυσικών αλληλοεπιδράσεων (διαδράσεων) των χρηστών με το ψηφιακό περιεχόμενο, (στ) επαναληπτικές δοκιμές με χρήστες των διαδραστικών εφαρμογών για θέματα ευχρηστίας, προσβασιμότητας και εμπειρίας του χρήστη, με έμφαση στους επισκέπτες του εκθετηρίου (και ιδιαίτερα τα παιδιά και μαθητές για τις διαδραστικές εγκαταστάσεις) και επισκέπτες των μονοπατιών (δηλαδή πεζοπόρους και τουρίστες διαφόρων ηλικιών και ικανοτήτων χρήσης νέων τεχνολογιών)”.

Στο περιεχόμενο της σύμβασης, τονίζεται πως, “οι παραπάνω εργασίες χαρακτηρίζονται από πρωτοτυπία, κάτι που απαιτεί όχι μόνο τη χρήση αλλά την εξέλιξη, προσαρμογή και πιθανώς τη δημιουργία νέων μεθόδων αλληλεπίδρασης του χρήστη με ψηφιακό περιεχόμενο που συνδυάζουν χειρισμό με χειρονομίες, αφή και φωνή, καθώς και δοκιμής της εμπειρίας του χρήστη”.

Επίσης, υπογραμμίζεται πως, “η γεωλογική σημασία της Σύρου θα αναδειχθεί μέσα από καινοτομικές εφαρμογές εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας (virtual reality, mixed reality), ενώ οι πεζοπόροι των μονοπατιών θα έχουν την δυνατότητα να αξιοποιήσουν εφαρμογές στα κινητά τους τηλέφωνα (mobile apps) που θα αναπτυχθούν γι’ αυτόν τον σκοπό. Επιπρόσθετα, όλες οι παραπάνω εφαρμογές θα πρέπει να περιλαμβάνουν πληροφορίες που είναι ακριβείς από γεωλογική και ιστορική σκοπιά, ενώ τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας και ανάπτυξης δύναται να δημοσιευτούν σε δύο διεθνή συνέδρια ή/και περιοδικά.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η παραπάνω έρευνα και ανάπτυξη είναι σύνθετη επειδή συνδυάζει γνώσεις από διαφορετικά επιστημονικά αντικείμενα, και μπορεί να αναληφθεί από το εργαστήριο Σχεδίασης Διαδραστικών Συστημάτων, του Τμήματος Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου που εδρεύει στη Σύρο, δεδομένου ότι αυτό διαθέτει την επιστημονική εμπειρία, την τεχνική και στελεχιακή επάρκεια και τον εξειδικευμένο εξοπλισμό που απαιτούνται για την εκτέλεση των εργασιών”.

“Το ΤΜΣΠΣ θα μπορεί να ξεκινήσει τη δουλειά του”

Σε δηλώσεις του προς την “Κοινή Γνώμη”, ο Ανδρέας Γιαλόγλου υπενθύμισε πως το σχέδιο της σύμβασης έχει εγκριθεί εδώ και αρκετό καιρό τόσο από το Δημοτικό Συμβούλιο, όσο και από τη Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Αιγαίου προκειμένου να προχωρήσει η υπογραφή της σύμβασης και από τον Δήμαρχο για να ξεκινήσει νόμιμα τις ενέργειές του το ΤΜΣΠΣ.

“Προχθές ήρθε υπογεγραμμένη από το Πανεπιστήμιο. Θα κάνουμε μία ανάληψη υποχρέωσης όπως προβλέπεται από τον “Κλεισθένη” και θα την υπογράψει και ο Δήμαρχος. Πλέον, θα έχουμε τη νομική δέσμευση υπογεγραμμένη ότι το Πανεπιστήμιο θα μπορέσει να ξεκινήσει τη δουλειά του” ανέφερε ο κ. Γιαλόγλου, εξηγώντας πως, “δηλαδή θα μπορεί να προσλάβει τους ερευνητές που απαιτούνται, να κάνει τις προμήθειες που απαιτούνται για να κάνει το έργο ύψους 130.000 ευρώ περίπου. Είναι το πρώτο ουσιαστικό βήμα ώστε το Πανεπιστήμιο να μπορέσει να λειτουργήσει νόμιμα πλέον και να κάνει τις δαπάνες του”.

Συσκέψεις και ενέργειες που δεν απαίτησαν κόστος

Ερωτηθείς αν όλο αυτό το διάστημα προωθήθηκαν κάποιες ενέργειες από τον Δήμο για την υπόθεση του έργου ανάπτυξης του γεωτουρισμού, ο κ. Γιαλόγλου απάντησε καταφατικά.

“Σε αυτό το διάστημα δεν μείναμε με σταυρωμένα τα χέρια. Είχαμε την τύχη να έχει έρθει ο Martin Engi, ο Ελβετός γεωλόγος, από τον Φεβρουάριο και έχουμε κάνει απανωτές συσκέψεις και με την Τεχνική Υπηρεσία και με το Πανεπιστήμιο”.

Ο ίδιος πρόσθεσε πιο αναλυτικά πως, “Πριν το Πανεπιστήμιο να έχει την προγραμματική σύμβαση για να μπορέσει να κάνει τις δαπάνες, έχουν γίνει ήδη εργασίες, στο πλαίσιο πάντα των δυνατοτήτων χωρίς δαπάνες, σε συνεργασία με τον γεωλόγο”. Συγκεκριμένα, ανέφερε: Έγινε για πρώτη φορά, μία διπλωματική εργασία από φοιτητή του Πανεπιστημίου που αφορά στη γεωλογία της Σύρου, η οποία θα χρησιμοποιηθεί κι αυτή στο γεωλογικό μουσείο. Παράλληλα, κάναμε έναν καθαρισμό στη Γρίζα. Πέραν της ανάγκης που είχε η παραλία, η Γρίζα έχει μοναδικής σπανιότητας πετρώματα και την επόμενη ημέρα, πέταξε drone και κατέγραψε σε βίντεο τις βόρειες περιοχές ενδιαφέροντος. Ακόμη έχει γίνει χαρτογράφηση όλων των σημείων ενδιαφέροντος με τη βοήθεια του καθηγητή Martin Engi, έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές πεζοπορίες με τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου κι έχουν επισημανθεί κάποια σημεία, στα οποία ο επισκέπτης θα σταματά και μέσω εφαρμογής στο κινητό θα μπορεί να δει συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος.

Παράλληλα, αυτό το διάστημα ολοκληρώθηκε η μελέτη προκειμένου να διαμορφωθεί κατάλληλα το τμήμα εκείνο του κτιρίου Κορνηλάκη ώστε να διαχωριστούν οι χρήσεις μεταξύ της Βιβλιοθήκης και του γεωλογικού μουσείου”. Κληθείς να απαντήσει σε ποιόν χρόνο θα μπορούν να ξεκινήσουν οι εργασίες και μέσα στο κτίριο “Κορνηλάκη” όπου και θα στεγαστεί το γεωλογικό μουσείο – εκθετήριο, ανέφερε: “Θεωρώ ότι - καλώς εχόντων των πραγμάτων - τον Σεπτέμβριο θα ξεκινήσουμε. Έχουμε έρθει σε συνεννόηση με τον Σύλλογο Φίλων του Βιομηχανικού Μουσείου για τη διευθέτηση του θέματος της τοποθέτησης των παλαιών μηχανημάτων σε κατάλληλο χώρο στο συγκεκριμένο κτίριο και λογικά θα ξεκινήσουμε”.

“Να στοχεύσουμε σε αυτές τις μορφές τουρισμού”

Στην ερώτηση πόσο σημαντική θεωρεί την προσπάθεια ανάπτυξης της συγκεκριμένης μορφής θεματικού τουρισμού για τη Σύρο, ο Ανδρέας Γιαλόγλου, όχι μόνον απάντησε καταφατικά, αλλά εξήγησε πως αυτό πρέπει να είναι το ζητούμενο για την πρωτεύουσα των Κυκλάδων.

“Είναι κάτι πολύ σημαντικό. Θα δώσει μία επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Στις εποχές που ζούμε και με φόντο την πανδημία, τέτοιες μορφές τουρισμού είναι το ζητούμενο. Δεν προκαλούν συγχρωτισμό, δεν προκαλούν εκτεταμένες συγκεντρώσεις και πρέπει περισσότερο από ποτέ να στοχεύσουμε σε αυτές τις μορφές τουρισμού” δήλωσε κατηγορηματικά.

Ουσιαστική συνεργασία με το ΤΜΣΠΣ

Σαφής υπήρξε ο κ. Γιαλόγλου όσον αφορά και στο χρονοδιάγραμμα του συνολικού έργου.

“Με βάση το χρονοδιάγραμμα, το έργο ολοκληρώνεται τον Ιούνιο του 2021” ανέφερε αρχικά, σημειώνοντας ωστόσο, πως, “Θα απαιτηθεί μία μικρή παράταση όπως διαβλέπεται, ίσως έξι μηνών ή μπορεί και παραπάνω, αφού μέσα στην πανδημία δεν είχαμε καμία εξέλιξη και μοιραία θα χρειαστούν όλα αυτά τα έργα του Αναπτυξιακού Προγράμματος του Ειδικού Σκοπού Νοτίου Αιγαίου παράταση, απ΄ όσα αντιλαμβάνομαι”.

Εστιάζοντας τέλος, στο θέμα της συνεργασίας με το Πανεπιστημιακό Τμήμα της Σύρου, ο ίδιος εξέφρασε την ικανοποίησή του, κάνοντας λόγο για ουσιαστική συνύπαρξη των δύο μερών - φορέων προς όφελος της Σύρου.

“Είμαι χαρούμενος που αρχίζει σταδιακά και μπαίνει σε έναν δρόμο. Ήταν και είναι μία πολύ δύσκολη δράση με υψηλό βαθμό καινοτομίας. Είναι η πρώτη ουσιαστική συνέργεια του Δήμου με το Πανεπιστήμιο καθώς όπως θυμόμαστε από την ίδρυση του ΤΜΣΠΣ στη Σύρο μέχρι σήμερα, η μόνη συνεργασία αφορούσε στον σχεδιασμό του γραφείου υποδοχής στο θέατρο “Απόλλων”. Τώρα, έχουμε μία προγραμματική σύμβαση και μία συνεργασία φορέων, που είναι και το ζητούμενο. Δηλαδή, βάζουμε τον ερευνητικό φορέα του νησιού μας μέσα στην παραγωγική διαδικασία” σχολίασε, καταλήγοντας.