Ντοκιμαντέρ για το σπάνιο πέτρωμα των Κυκλάδων

Την άγνωστη ιστορία των σμυριδεργατών της ορεινής Νάξου, που προσπαθούν να επιβιώσουν σε μία άγονη γη συλλέγοντας ένα σπάνιο πέτρωμα, καταγράφει το ντοκιμαντέρ των Στέλιου Ευσταθόπουλου και Σουζάνε Μπάουζινγκερ “Μικρές Αφηγήσεις” (Emery Tales).

Από τα χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έξι κοινότητες κατέχουν το προνόμιο να εξορύσσουν τη σμύριδα που κρύβεται στο βουνό Αμμόμαξη. Παλιά, η μαύρη πέτρα ήταν περιζήτητη στη βιομηχανία σαν λειαντικό. Σήμερα, το κράτος παραλαμβάνει τη “σοδειά” και παρέχει στους εργάτες... τα ένσημα του ΙΚΑ. Για να επιβιώνουν, παλεύουν με τα άγονα χωράφια τους. Πολλοί νέοι φεύγουν. “Χωρίς τη σμύριδα θα ερημώσουν τα χωριά μας”, λέει ο Γιαννούλης, ένας τριαντάχρονος νέος σμυριδεργάτης που παλεύει να τα βγάλει πέρα στην ορεινή Κόρωνο.. Τετρακόσιοι άνδρες έχουν ακόμη το δικαίωμα εργασίας. Και ανησυχούν: Το κράτος της κρίσης δεν θέλει να διατηρήσει την εξόρυξη. Το “σμυρίγλι” είναι η ζωή τους. Υπάρχει μέλλον για την σμύριδα; Μήπως πρέπει να πάρουν οι ίδιοι την τύχη της στα χέρια τους;

Συμμετοχή στο 17ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης

Το ντοκιμαντέρ “Emery Tales” της Faos TV Productions, το οποίο θα προβληθεί σε παγκόσμια πρεμιέρα την Παρασκευή, 20 Μαρτίου στο πλαίσιο του 17ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης αποτυπώνει τις δυσκολίες σε αυτή την άγνωστη περιοχή της Νάξου, ακολουθώντας τους ανθρώπους της σμύριδας στην καθημερινή τους μάχη με το βουνό.

Η Susanne Bausinger, ως δημοσιογράφος και ο Στέλιος Ευσταθόπουλος, ως οπερατέρ γνωρίστηκαν και συνεργάζονται σχεδόν 25 χρόνια για το πρώτο κανάλι της δημόσιας γερμανικής τηλεόρασης, ARD. Στο διάστημα αυτό ταξίδεψαν σε όλη την Ελλάδα, παράγοντας ρεπορτάζ ειδήσεων, αφιερώματα και ντοκιμαντέρ. Εκτός από μια δυνατή φιλία τους δένει μια κοινή αισθητική στην αφήγηση ανθρώπινων ιστοριών, που στο ντοκιμαντέρ “Emery Tales” εκφράζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Σε δηλώσεις του στο www.lifo.gr, ο Στέλιος Ευσταθόπουλος κάνει λόγο για έναν κόσμο μυστήριο, ο οποίος κατάφερε από την πρώτη κιόλας στιγμή να μαγνητίσει το ενδιαφέρον των συντελεστών. “Συναντώντας τους ανθρώπους των ορεινών χωριών, αρχίζαμε να προσεγγίζουμε σιγά- σιγά τον ιδιόμορφο «τρόπο παραγωγής» της σμύριδας, την άνθηση και παρακμή του”, εξηγεί με τη σειρά της η Susanne Bausinger. “Nα νιώθουμε την τεράστια σημασία της μαύρης πέτρας για τη ζωή των χωριών και να κατανοούμε πόσο δύσκολο είναι να βρεθεί η «φόρμουλα» για να συνεχίσει η εξόρυξη. Και να που τελικά το φιλμάκι μεγάλωνε, δίνοντας όπως ελπίζουμε και στους θεατές την δυνατότητα «αποκρυπτογράφησης» ενός άγνωστου -στους περισσότερους- κόσμου, μέσα από τη γνωριμία με τους ανθρώπους στα σμυριδοχώρια της Νάξου”, κατέληξε.

Υπάρχει μέλλον για τη σμύριδα;

Μέσα από την ταινία προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σήμερα αυτό το σπάνιο ορυκτό. Σύμφωνα με τους συντελεστές, σημασία δεν έχει αν κρατάς στα χέρια σου κάτι σημαντικό, όσο σε ποιες συνθήκες βρίσκεσαι κρατώντας το. “Η δυσκολία σε αυτή τη μικρή κοινωνία της Νάξου είναι να βρεθεί ένας κοινός δρόμος, από τους ανθρώπους που ζουν εκεί και αγωνίζονται για την επιβίωση τους. Αν βρεθεί αυτός ο δρόμος μπορεί να οδηγήσει και στην αξιοποίηση αυτού του θησαυρού, που τα άγονα βουνά τους προσφέρουν”, σημειώνει ο κ. Ευσταθόπουλος. Από την πλευρά της η κ. Bausinger εξηγεί ότι “οι Βόρειοι δεν έχουν πάψει ποτέ να αναζητούν την Ελλάδα με την ψυχή τους, να διαισθάνονται μέσα από την ατέλεια, το απροσάρμοστο και άναρχό της, την ανάγκη και την δυνατότητα μιας άλλης ζωής και να την θέλουν ταυτοχρόνως εντεταγμένη στο άψυχο βασίλειο της σκέτης αποτελεσματικότητας, της συσσώρευσης αφηρημένου πλούτου. Αντίθεση μεγάλη, που διαταράσσει και τις ελληνικές ψυχές, στη Νάξο όπως αλλού... Τι μπορούμε να πούμε στον (εν δυνάμει) θεατή που με το δίκαιο του θέλει να μάθει αν η ιστορία θα έχει αίσιο τέλος και η σμύριδα της Νάξου κάποτε ξανά τις δόξες της; Τα πάντα «αξιοποιούνται» στη σημερινή εποχή. Με τι τιμή όμως; Σε ποιό πλαίσιο; Από ποιόν και για ποιανού καλό”;