Διεθνές και διαχρονικό έργο τέχνης

Οι αυλοί του αρχαιότερου Εκκλησιαστικού Οργάνου της Ελλάδος με διεθνές και διαχρονικό μέγεθος που εμπνέει ακόμα και σήμερα σημαντικούς συνθέτες, ήχησαν ξανά στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο.

Το λαμπρό παρελθόν του ιστορικού αυτού κειμηλίου, που κατασκεύασε ο Zeno Fedeli, μέλος διάσημης οικογένειας κατασκευαστών εκκλησιαστικών οργάνων από το Foligno της Ιταλίας ξεδιπλώθηκε χθες το βράδυ στα εγκαίνια του προσφάτως επισκευασμένου Εκκλησιαστικού Οργάνου του Αγίου Γεωργίου. 

Σε 1η παγκόσμια εκτέλεση η σύνθεση “Syr”

Ο σολίστ Εκκλησιαστικού Οργάνου Χρήστος Παρασκευόπουλος απέδωσε έργα από την εποχή του Μεσαίωνα έως και τον 21ο αιώνα, ενώ στο πλαίσιο της συναυλίας παρουσιάστηκε σε 1η παγκόσμια εκτέλεση το έργο του συνθέτη Παύλου Βεντούρα “Syr”, γραμμένο ειδικά για την τελετή των εγκαινίων. 

“Ο κ. Βεντούρας, δάσκαλός μου στο πιάνο πριν από πολλά χρόνια και πλέον στενός συνεργάτης μου  δημιούργησε μία σύνθεση, ανάλογη των διαστάσεων του συγκεκριμένου οργάνου, που έχει σχέση με το ίδιο το νησί” δήλωσε στην “Κοινή Γνώμη” ο κ. Παρασκευόπουλος, σημειώνοντας ότι ο τίτλος “Syr” παραπέμπει στην προέλευση του ονόματος της Σύρου, που σημαίνει βράχος. “Στη σύνθεση απομιμούνται τα θαλάσσια κύματα και οι βραχώδεις εκφράσεις της Σύρου, που αποδίδονται κυρίως μέσα από τα ηχοχρώματα του μουσικού οργάνου. Πρόκειται για έναν συνδυασμό πολλών συντεταγμένων, μέσα από τον οποίο αναδεικνύονται τόσο τα ηχοχρώματα και οι νότες, όσο και το ίδιο το νησί”, σημείωσε χαρακτηριστικά.

Η ιστορική διαδρομή του οργάνου

Στον χαιρετισμό του, ο Καθολικός Επίσκοπος Σύρου Σεβ. π. Πέτρος Στεφάνου αναφέρθηκε στην ξεχωριστή ιστορία αυτού του Εκκλησιαστικού Οργάνου, το οποίο με επιθυμία του Πάπα Λέοντος του 13ου δωρίστηκε στον Ιερό Καθολικό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Διονυσίου Αθηνών το έτος 1888. Όπως τόνισε, μαρτυρία των παραπάνω αποτελούν οι δύο επιγραφές που βρέθηκαν στο εσωτερικό του Οργάνου κατά την επισκευή του τον Ιούλιο του 2016, από τον Ιταλό κατασκευαστή εκκλησιαστικών οργάνων κ. Saverio Anselmi Tamburini : Μία επιγραφή με την εντολή του Πάπα Λέοντος για τη δωρεά και μία επιγραφή της αποστολής προς τον τότε Καθολικό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιωάννη Μαραγκό.

Κατέστησε δε γνωστό ότι το συγκεκριμένο όργανο ανήκε στον Ιερό Καθολικό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Διονυσίου Αθηνών έως το έτος 1951, όπου και αντικαταστάθηκε, τότε, από το Όργανο του Ιερού Καθολικού Ναού του Αγίου Ιωάννου, πρώην Καθεδρικού Ναού της Ρόδου.  Ο Επίσκοπος Σύρου Γεώργιος Ξενόπουλος, φρόντισε και έφερε στη Σύρο το έτος 1951 το ιστορικό αυτό εκκλησιαστικό Όργανο/

Στην, γοτθικού ρυθμού, ξυλόγλυπτη πρόσοψη υπάρχουν τα αγάλματα των πολιούχων του Foligno της Ιταλίας, όπου και κατασκευάσθηκε το εν λόγω Όργανο. Από την αριστερή πλευρά ο Άγιος Φελιτσιάνος (San Feliciano di Foligno) και από τη δεξιά πλευρά η Αγία Αγγέλα (Santa Angela da Foligno). Ακριβώς επάνω από το κλαβιέ (clavier) μπορεί να διαβάσει κανείς, μέσω των εγχάρακτων χρυσών γραμμάτων, τα της δωρεάς του Οργάνου από τον Πάπα Λέοντα τον 13ο το έτος 1888.

Ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας

Σύμφωνα με τον κ. Παρασκευόπουλο, το εκκλησιαστικό όργανο του Αγίου Γεωργίου αποτελεί κειμήλιο, λόγω της παλαιότητας και της τεχνοτροπίας του. “Κατασκευάστηκε τη Ρομαντική εποχή, συνεπώς διαθέτει αυτούσιο τον ήχο των οργάνων που δημιουργήθηκαν τότε. Η ξυλόγλυπτη κατασκευή στο μπροστινό μέρος του το καθιστά έργο τέχνης. Είναι το μοναδικό που έχει μια τόσο ωραία ξυλόγλυπτη πρόσοψη” σημείωσε. Πρόσθεσε επίσης ότι, το εκκλησιαστικό όργανο εν γένει έχει πάρα πολλά προτερήματα που δε διαθέτουν άλλα όργανα, όπως η πολυπλοκότητα, ο πλούτος του ήχου του, η μεγαλοπρέπεια και ο όγκος του. 

“Οι Έλληνες πρέπει να διευρύνουν την κουλτούρα τους”

Ωστόσο, σημείωσε πως στην Ελλάδα η χρήση του είναι περιορισμένη, αφενός γιατί η ορθόδοξη εκκλησία, εκτός από μερικές εξαιρέσεις δεν το έχει αποδεχτεί στους κόλπους της και αφετέρου, λόγω της άγνοιας που επικρατεί. “Οι περισσότεροι Έλληνες δεν έχουν δει πώς είναι εμφανισιακά, ούτε γνωρίζουν τον ήχο του, γιατί δυστυχώς, δεν ενδιαφέρονται να διευρύνουν την κουλτούρα τους παραπάνω και να ανακαλύψουν τι άλλο υπάρχει πέρα από αυτό που ήδη ξέρουν”, επεσήμανε.

Από την πλευρά του, ο Σεβασμιώτατος π. Πέτρος ευχαρίστησε θερμά τον κ. Παρασκευόπουλο, ο οποίος έδωσε τη δυνατότητα, πέρα από την ευγενική μεσολάβησή του στην επισκευή του Οργάνου, να ακούσει το κοινό της Σύρου σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση το έργο «Syr» του συνθέτη κ. Παύλου Βεντούρα. Μεταξύ άλλων, απηύθυνε ευχαριστίες στον Ιταλό κατασκευαστή εκκλησιαστικών οργάνων κ.Saverio Anselmi Tamburini, ο οποίος επιμελήθηκε την επισκευή του Οργάνου, στον οργανίστα του Ιερού Καθεδρικού Ναού του Αγίου Γεωργίου κ. Γιάννη Ρούσσο και τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Καθολικών Πειραιώς κ. Κώστα Καπέλλο, οι οποίοι επιμελήθηκαν και τη συντήρηση της προσόψεως του Οργάνου και τον κ. Χάρη Βεκρή για την καθοριστική συνδρομή του.