Ελπίδα για τη διάδοση της φιλαναγνωσίας

Η δημιουργία όλο και περισσότερων Μικρών Ελεύθερων Βιβλιοθηκών, οι οποίες θα δίνουν τη δυνατότητα σε κατοίκους και επισκέπτες του νησιού μας να πάρουν αλλά και να αφήσουν βιβλία, αποτελεί ένα από τα όνειρα της κ. Άννας Ρούσσου, που αρχίζει να γίνεται πραγματικότητα, χάρη στις συνεχείς προσπάθειές της για τη διάδοση της φιλαναγνωσίας.

Η υπεύθυνη της Παιδικής Λέσχης Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Σύρου – Ερμούπολης μοιράστηκε τη σκέψη της με τα μέλη της αντίστοιχης ομάδας που δραστηριοποιείται φέτος στο μουσικό εργαστήρι «Το Τρεχαντηράκι της Ελπίδας». Τα παιδιά που έχουν τη χαρά να απολαμβάνουν μοναδικές ιστορίες, συνοδεία μουσικής από την υπεύθυνη της Σχολής, Ελπίδα Ρηγούτσου, αλλά και τους ίδιους τους συμμετέχοντες, αγκάλιασαν αυτή την ιδέα και αποφάσισαν να δημιουργήσουν στον τόπο συνάντησής τους το δικό του ανταλλακτήριο βιβλίων.

Πάρε ένα βιβλίο, διάβασέ το, επίστρεψέ το, φέρε ένα δικό σου

Οι ελεύθερες μικρές βιβλιοθήκες,  μικροβιβλιοθήκες, ή αλλιώς βιβλιοθήκες του δρόμου, είναι ξύλινα σπίτια γεμάτα βιβλία, προσιτά σε όλους. Τοποθετούνται οπουδήποτε  οι άνθρωποι πηγαινοέρχονται. Ο καθένας μπορεί να ανοίξει την πόρτα των σπιτιών αυτών  και να δανειστεί ένα βιβλίο με την προϋπόθεση να το επιστρέψει ή να το αντικαταστήσει με ένα άλλο.

Το πολιτιστικό αυτό κίνημα ξεκίνησε πριν από χρόνια στην Αμερική. Το 2009, ο Todd Bol κατασκεύασε το πρώτο ξύλινο σπιτάκι με τις λέξεις «δωρεάν βιβλία», στο Hudson (Wisconsin), στη μνήμη της μητέρας του Esther, καθηγήτριας- αναγνώστριας. Ο αρχικός στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένας τόπος στον οποίο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να μοιραστεί τα αγαπημένα του βιβλία. Η πρωτοβουλία αυτή ήταν τόσο επιτυχημένη, που εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα σε όλες τις ΗΠΑ και από κει σ ολόκληρο τον κόσμο.

Η μικρή ανοιχτή βιβλιοθήκη αποσκοπεί στην προώθηση της ανάγνωσης και του πολιτισμού, την ενθάρρυνση των πολιτών να μοιράζονται τα βιβλία που αγαπούν και να ανταλλάσσουν απόψεις και εμπειρίες ανάγνωσης. Είναι πολλά μικρά κέντρα διάχυσης της γνώσης και συγχρόνως, κοινωνικοποίησης των ανθρώπων αλλά και των γενεών.

Οι πολίτες αντιδρούν με ενθουσιασμό, σταματούν να ξεφυλλίσουν, να διαβάσουν και να πάρουν ένα βιβλίο, τα παιδιά έρχονται κοντά στην ανάγνωση μ έναν πρωτότυπο τρόπο καθώς περιεργάζονται τα βιβλία, γονείς  διοργανώνουν πικνίκ γύρω από τη Μικρή Βιβλιοθήκη και κάνουν την ανάγνωση  διασκέδαση.

«Ναι, είναι καλό να βρίσκουμε βιβλία  οπουδήποτε. Απλά βάλτε την πρώτη πέτρα, κάνετε το πρώτο βήμα, και στη συνέχεια  η ίδια η κοινότητα, οι γείτονες, οι ενώσεις, τα σχολεία, η εκκλησία, οι επιχειρηματίες, οι φορείς, οι σύλλογοι, θα συνεχίσουν να χτίζουν», υποστηρίζει ο Todd Bol.

Σύμφωνα με την κ. Ρούσσου, οι μικρές ελεύθερες βιβλιοθήκες δημιουργούν θετικά πρότυπα σε τοπικό επίπεδο, καθώς αποτελούν έναν μοναδικό και ισχυρό τρόπο ψηφιακής αποτοξίνωσης, που φέρνει σε ισορροπία και ενθαρρύνει τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν και να πλησιάσουν ο ένας τον άλλον.

Προσπάθειες για την προώθηση της ιδέας

«Όλοι αγαπάμε τα βιβλία, γι’ αυτό και έχουμε πολλά, που μπορεί να βάζουμε στην αποθήκη, να τα κρύβουμε στο υπόγειο ή να τα αφήνουμε κάπου παραπεταμένα. Αν όμως τα δώσουμε σε κάποιον άλλον να τα διαβάσει, τα βιβλία αυτά θα παραμείνουν ζωντανά. Ενώ κρυμμένα, μόνα και παραμελημένα δεν θα μπορέσουν να μεταφέρουν την πνευματικότητά τους στους άλλους» αναφέρει χαρακτηριστικά στην «Κοινή Γνώμη».

Παρά το γεγονός ότι η ιδέα αυτή έφτασε και στη χώρα μας, οι Μικρές Ελεύθερες Βιβλιοθήκες στην Ελλάδα είναι ακόμα λιγοστές και μεμονωμένες. «Ας τις πολλαπλασιάσουμε», σημειώνει η κ. Ρούσσου, η οποία προσπάθησε να διαδώσει την ιδέα και στο νησί μας, δημιουργώντας πριν από έναν χρόνο περίπου την πρώτη Μικρή Ελεύθερη Βιβλιοθήκη μπροστά από το σπίτι της, στην περιοχή της Βάρης. Αντίστοιχη Βιβλιοθήκη λειτουργεί και στο ΚΕΦΙΑΠ του Γενικού Νοσοκομείου Σύρου. Τις βιβλιοθήκες αυτές κατασκεύασαν δωρεάν ο Γεώργιος Ρούσσος και ο Μιχάλης Γεδεών.

Οι μικροβιβλιοθήκες αποτελούν κοιτίδα πολιτισμού που μπορεί να υπάρχει σε χώρους όπου πηγαινοέρχεται κόσμος και οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση. Δηλαδή να παίρνει ένα βιβλίο, να το ξεφυλλίζει, να το διαβάζει και να το επιστρέφει. Επίσης μπορεί να φέρει ένα βιβλίο, το οποίο έχει διαβάσει και αγαπήσει και θέλει να το μοιραστεί με άλλους.

Συνδυασμός ανάγνωσης και μουσικής

Τα παιδιά της Λέσχης Ανάγνωσης του εργαστηρίου "Το τρεχαντηράκι της ελπίδας" προωθούν την ιδέα γιατί τους αρέσουν τα βιβλία, ο κόσμος τους, ο θησαυρός τους και η μαγεία τους. Επιθυμία τους είναι να τα γνωρίσουν και να τα αγαπήσουν εξίσου και οι μεγάλοι, ώστε να γίνουν κομμάτι της καθημερινότητάς τους ως ένας τρόπος ευχαρίστησης και απόλαυσης.

Για το λόγο αυτό, αποφάσισαν να δημιουργήσουν μια Μικρή Ελεύθερη Βιβλιοθήκη, δίνοντας την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους να δανειστούν βιβλία και να τα διαβάσουν είτε στο χώρο της σχολής, είτε στο σπίτι τους, καθώς και να φέρουν δικά τους βιβλία που δεν χρειάζονται πια.  

Η Λέσχη Ανάγνωσης στο «Τρεχαντηράκι της ελπίδας» απευθύνεται σε μαθητές Δημοτικού Σχολείου και λειτουργεί κάθε πρώτο Σάββατο του μήνα (15:30-16:30). Τα παιδιά συμμετέχουν στην αφήγηση μέσω διαδραστικών παιχνιδιών, που σχετίζονται με τη μουσική. Κάθε συνάντηση ολοκληρώνεται με μια μικρή συναυλία στην οποία παρουσιάζουν το αγαπημένο τους κομμάτι που έμαθαν τον μήνα που πέρασε. «Στόχος μας είναι να φέρουμε πιο κοντά τα παιδιά στο βιβλίο μέσω της μουσικής και αντίστροφα. Ευπρόσδεκτα είναι ακόμη και παιδιά που δεν φοιτούν στο "Τρεχαντηράκι"», εξηγεί η κ. Ρηγούτσου. Σημειώνεται ότι, η συμμετοχή στη δράση είναι ελεύθερη.