«Απόδραση» στoν κόσμο του ρεμπέτικου

Μία ευχάριστη εκπαιδευτική απασχόληση κατά τις ημέρες που όλοι «μένουμε σπίτι», προτείνεται σε παιδιά από 10 ως... 100 ετών, μέσω της Εκπαιδευτικής Πύλης του Εικονικού Μουσείου Ρεμπέτικης Μουσικής του Αρχείου Κουνάδη.

Το έργο εκπονήθηκε από το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων & Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Σύρο και το Αρχείο Κουνάδη, με τη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου.

Το «Αρχείο Κουνάδη» ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960 από τον Παναγιώτη Κουνάδη, με βασικό στόχο τη συλλογή, έρευνα, καταγραφή, μελέτη, διάσωση και διάδοση των τραγουδιών και της μουσικής των Ελλήνων καθώς και οποιασδήποτε σχετικής πληροφορίας. Αποτελείται από σπάνιο υλικό που με κεντρικό άξονα τη μουσική καταγράφει, εντός και εκτός Ελλάδος, ποικιλοτρόπως και σε διαφορετικά πεδία τον 20ό  αιώνα, με επίκεντρο την περίοδο 1900-1960.

Το Ρεμπέτικο, αστικό λαϊκό μουσικό είδος που άκμασε το πρώτο μισό του 20ού αιώνα, εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2016 και στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το 2017.

Εξατομικευμένη μάθηση - Εργαλείο για τους εκπαιδευτικούς

Tα διαδικτυακά «μουσικά» μαθήματα, που προσφέρονται μέσω του Μουσείου, εφαρμόζουν τεχνικές εκπαιδευτικών σεναρίων οργανωμένων γύρω από μία θεματική ενότητα, αξιοποιώντας τη σύγχρονη διαδραστική τεχνολογία των πολυμέσων και της εικονικής πραγματικότητας. Έχουν ως βασικό στόχο τη διερεύνηση της ιστορίας της ελληνικής μουσικής του 20ού κυρίως αιώνα σε συνδυασμό με τα μεγάλα πολιτικά, ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα που σημάδεψαν τη χώρα.

Σπάνιες ηχογραφήσεις από τη δισκογραφία των 78 στροφών, καρτ ποστάλ, φωτογραφίες, συνεντεύξεις, τρισδιάστατα μοντέλα ιστορικών μουσικών οργάνων και συσκευών εγγραφής και αναπαραγωγής ήχου αποτελούν τον πυρήνα των πρώτων δομημένων εκπαιδευτικών ενοτήτων, οι οποίες με βασική συνιστώσα και σημείο αναφοράς τη μουσική και το τραγούδι πραγματεύονται τις ιστορικές και πολιτικές συνθήκες, την πολιτιστική δραστηριότητα, καθώς και πτυχές της κοινωνικής ζωής της νεότερης Ελλάδας.

Το υλικό αυτό, διαρθρωμένο σε επιμέρους κεφάλαια (διαλέξεις) και υποενότητες, συνοδεύεται από ερωτήσεις, δραστηριότητες και διαδραστικά παιχνίδια, στην προσπάθεια να βοηθήσει τον μαθητή να ανασυνθέσει σημαντικές στιγμές του μουσικού και ιστορικού γίγνεσθαι, να τις γνωρίσει και να τις κατανοήσει, και παράλληλα να προβληματιστεί, αναπτύσσοντας τη συνδυαστική σκέψη και την κριτική του ικανότητα.

Τα μαθήματα είναι διαμορφωμένα με βάση τις αρχές της εξατομικευμένης μάθησης και δίνουν τη δυνατότητα στον μαθητευόμενο να επιλέξει τη δική του μαθησιακή διαδρομή, καθορίζοντας τον δικό του ρυθμό και τρόπο μάθησης.

Βασίζονται σε ποικίλης φύσεως τεκμήρια (ηχητικά, έντυπα, οπτικά κ.ά.) της νεότερης και σύγχρονης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, τα οποία αποτελούν σημαντικές πηγές που «αφηγούνται» μουσικά, κοινωνικά και πολιτιστικά γεγονότα.

Η Εκπαιδευτική Πύλη του «Εικονικού Μουσείου Αρχείου Κουνάδη» απευθύνεται σε μαθητές Δημοτικού και άνω, σε εκπαιδευτικούς, σε δια βίου μαθητές καθώς και σε κάθε ενδιαφερόμενο για τη μουσική και τα τραγούδια των Ελλήνων και τη νεότερη ελληνική ιστορία.

Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αξιοποιήσουν τα διαδικτυακά μαθήματα και το περιεχόμενό τους ως επιπρόσθετες πηγές ακόμα και μέσα στη σχολική τάξη.

Η μετανάστευση των Ελλήνων στην Αμερική

Η πρώτη διαθέσιμη εκπαιδευτική ενότητα αφορά στην υπερατλαντική μαζική μετανάστευση των Ελλήνων στις ΗΠΑ, η οποία ξεκίνησε την τελευταία δεκαετία του 19ου αιώνα. Το συγκεκριμένο θέμα επιλέγεται λόγω της διαχρονικής σημασίας της μετανάστευσης στην ιστορία της Ελλάδας, της επικαιρότητάς του και της παρουσίας του στο ελληνικό τραγούδι και στη δισκογραφία των 78 στροφών. Επιπροσθέτως, η μουσική διάσταση της ζωής των Ελλήνων μεταναστών στις ΗΠΑ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού εκεί -μαζί με τις ηχογραφήσεις στη Σμύρνη και την Πόλη- γύρω στο 1916-17 θα ξεκινήσουν, αρχικά από αμερικανικές και αργότερα και από ελληνικές δισκογραφικές εταιρείες, οι μαζικές ηχογραφήσεις ελληνικού ρεπερτορίου, μέρος του οποίου καταγράφεται για πρώτη και μοναδική φορά.