Το ενδιαφέρον για τη Σύρο

Με αυτόν τον τίτλο τιμά την αρχαία ιστορία των Κυκλάδων ο κ. Βασίλης Χατζηπαναγιώτου, συνταξιούχος εκπαιδευτικός και ερασιτέχνης ζωγράφος. Θα εκθέσει τα έργα ζωγραφικής με θέμα τα Κυκλαδικά ειδώλια στην αίθουσα Ροΐδη του Πνευματικού Κέντρου Ερμούπολης. Η έκθεση θα λειτουργεί Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή και ώρες 6-9 μετά μεσημβρία. Η αίθουσα Ροΐδη είναι ακριβώς δίπλα στην αίθουσα, που πάρα πολλά χρόνια πριν και έως σήμερα, είναι το “Μουσείο αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης”, το οποίο δημιουργήθηκε με την προσφορά της Ντόλλης Γουλανδρή, που είχε δημιουργήσει το θαυμάσιο “Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης” στην Αθήνα. Έχουν περάσει περίπου 35 χρόνια από τότε που σ’ αυτό το υπέροχο Μουσείο που δημιουργήθηκε, πέρασαν χιλιάδες παιδιά από τη Σύρο και από άλλες περιοχές της Ελλάδας και γνώριζαν την αρχαία ιστορία του Κυκλαδικού πολιτισμού. Σήμερα βρίσκονται στη Σύρο δύο αξιόλογοι πρώην δάσκαλοι, ο κ. Βασίλης Χατζηπαναγιώτου και η σύζυγός του Λουκία, που ήταν δάσκαλοι στην Καστοριά, στην Αθήνα... και φρόντισαν να επισκεφθούν τη Σύρο, που είχαν ακούσει άριστα σχόλια για το νησί, για τους ανθρώπους του και για το θαυμάσιο κλίμα του. Συνάντησαν δασκάλες και νηπιαγωγούς, ασχολήθηκαν με διάφορα μαθήματα των παιδιών και προσέφεραν και τις δικές τους γνώσεις. Είχαν και έχουν πάντα άριστες προτάσεις και επιθυμία να προσφέρουν ειδικά μαθήματα σε δασκάλες και νηπιαγωγούς για κάτι ιδιαίτερο. Στον κ. Βασίλη και στην κ. Λουκία αρέσει πολύ η Σύρος και ζουν εδώ αρκετό καιρό. Ο κ. Βασίλης, εκτός από δάσκαλος, ιδιαίτερα θαύμασε την αρχαία εποχή των Κυκλάδων και τα θαυμάσια ειδώλια... τα οποία μας τα παρουσιάζει ως άριστος ζωγράφος, και αναφέρει:

Η Γοητεία των Κυκλαδικών Ειδωλίων

Βρισκόμαστε 4χιλιάδες χρόνια π.Χ. Είναι η λεγόμενη “Πρωτοκυκλαδική περίοδος”. Ήδη ο άνθρωπος γνωρίζει την κατεργασία του χαλκού. Στη γεωργία, αρχίζει να ασχολείται με την καλλιέργεια της ελιάς και του αμπελιού. Νέοι οικισμοί ξεφυτρώνουν, οδηγώντας σε συγκεντρώσεις πληθυσμού. Έτσι, οι πρώτες πόλεις είναι πια γεγονός! Όλες αυτές οι εξελίξεις οδηγούν σε μια πολιτιστική έκρηξη. Ο άνθρωπος της εποχής αυτής αρχίζει να ενδιαφέρεται όχι μόνο για την επιβίωση του αλλά και για την τέχνη. Δεν του αρκεί μονάχα η καθημερινότητα, αλλά και την πνευματική καλλιέργεια και την καλλιτεχνική δημιουργία. Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα αυτής της δημιουργικής έξαρσης στον χώρο των Κυκλάδων, είναι τα “μαρμάρινα ειδώλια”. Συνήθως παριστάνουν γυμνές γυναίκες, με τα χέρια διπλωμένα πάνω από την κοιλιά, τα γόνατα λίγο λυγισμένα και το κεφάλι ελαφρά ανασηκωμένο προς τα πίσω. Αυτός είναι ο λεγόμενος “κανονικός τύπος ειδωλίων”. Υπάρχουν βέβαια και διάφορες παραλλαγές που απεικονίζουν την γυναίκα με σχηματικό τρόπο, όπως τα λεγόμενα “βιολόσχημα” ειδώλια. Η ονομασία τους οφείλεται στην ομοιότητά τους με το σχήμα του βιολιού. Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος ειδωλίων της πρώτης φάσης του πρωτοκυκλαδικού πολιτισμού. Υπάρχει ο θεσμός της Μητριαρχίας. Έχουν μικρό μέγεθος με μακρύ λαιμό και φαρδιούς γοφούς. Στο μέρος της κοιλιάς είναι χαραγμένες πτυχώσεις που ίσως να υποδηλώνουν κατάσταση μετά τον τοκετό. Άλλος πρώιμος τύπος ειδωλίων, περιλαμβάνει όρθιες ανδρικές και γυναικείες μορφές με τα στοιχεία που θα επικρατήσουν στη συνέχεια όπως τα αναδιπλωμένα χέρια. Είναι τα ειδώλια τύπου “Πλαστήρα”. Χαρακτηριστικός είναι ο κωνικός πίλος (σκούφος) με τις οριζόντιες αυλακώσεις. ΄Ένας νέος πρωτοκυκλαδικός τύπος με μεγάλη ποικιλία, τα ειδώλια τύπου “Λούρου” διακρίνονται για την εξαιρετικά αφαιρετική απεικόνιση με πλήρη απουσία λεπτομερειών. Έχουν μικρό μέγεθος, είναι μαρμάρινα αλλά και από όστρακα. Σπάνια είναι η απεικόνιση ανδρών στην κυκλαδική τέχνη... Απεικονίζονται συνήθως σαν πολεμιστές μουσικοί. Σε τι όμως χρησίμευαν τα λεγόμενα ειδώλια; Ήταν απλώς καλλιτεχνικά δημιουργήματα ή συμβόλιζαν κάτι; Οι ερευνητές υποθέτουν ότι ήταν αντικείμενα θρησκευτικής χρήσης σε διάφορες τελετουργίες για την επιστροφή των αγαπημένων που ταξίδευαν σε όλον τον τότε γνωστό κόσμο. Πιθανότατα όμως η χρήση τους και το νόημά τους να ήταν πιο σύνθετα. Όπως και να είναι όμως, αποτελούν εξαιρετικά έργα τέχνης που θαυμάζονται σήμερα σε όλον τον κόσμο!

Έκθεση στην αίθουσα Ροΐδη 19 Οκτωβρίου έως 7 Νοεμβρίου, 6-9 μετά μεσημβρία.