Άγια νύχτα

Στο Μουσείο του Σάλτσμπουργκ, στην Αυστρία, φυλάσσεται σαν πολύτιμος θησαυρός μια κιθάρα. Δεν είναι ούτε η πρώτη, ούτε η ακριβότερη κιθάρα του κόσμου. Ούτε ανήκε σε κάποιον μεγάλο μουσουργό. Είναι μια απλή, μια κοινή κιθάρα, που μ’ αυτήν παίχθηκε για πρώτη φορά το ωραιότερο “τραγούδι” του κόσμου, το πανανθρώπινο χριστουγεννιάτικο τραγούδι: “Άγια νύχτα”. Πανανθρώπινο γιατί είναι το μόνο τραγούδι σε όλες τις χριστιανικές χώρες του κόσμου και σε πολλές μη χριστιανικές. Αυτό το τραγούδι είναι δημιούργημα δύο απλών ανθρώπων. Ο ένας ήταν Ιερέας και ονομαζόταν Ιωσήφ Μόρ. Ο άλλος ήταν ένας μουσικός, ο Φράντς Γκούμπερ. Ο Ιερέας έγραψε τους στίχους και ο Φράντς τη μουσική. Κανένας, όμως, από τους δύο δεν θα τολμούσε να φανταστεί ότι το τραγούδι τους θα κατακτούσε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο. Ο Ιωσήφ Μόρ και ο Φράντς Γκούμπερ ζούσαν στο χωριό Όμπερντοφ της Αυστρίας και συνδέονταν από χρόνια με μεγάλη φιλία. Ήταν άλλωστε, φυσικό αφού ο ένας ήταν εφημέριος και ο άλλος έπαιζε εκκλησιαστικό όργανο στην ίδια εκκλησία.

Χριστούγεννα 1818

Ήταν παραμονή Χριστουγέννων το 1818, όταν ένα σοβαρό πρόβλημα αναστάτωσε τους δύο φίλους. Ο Φράντς Γκούμπερ φιλοτεχνούσε τη φάτνη στο σχολείο του χωριού, όταν η πόρτα άνοιξε ξαφνικά και μπήκε ο εφημέριος Μόρ. Ήταν ανήσυχος και αναστατωμένος... γιατί ξεσκονίζοντας το εκκλησιαστικό όργανο, είχε ανακαλύψει ότι τα ποντίκια είχαν σπάσει πολλές από τις χορδές του και το είχαν αχρηστεύσει. Πως θα γινόταν η χριστουγεννιάτικη λειτουργία του μεσονυκτίου χωρίς μουσική; Αυτό ήταν το πρόβλημα που απασχολούσε τους δύο φίλους εκείνη την παραμονή των Χριστουγέννων. Ύστερα από πολλές συζητήσεις, που δεν κατέληξαν σε κανένα αποτέλεσμα, ο εφημέριος Μόρ έφυγε απελπισμένος, ξεχνώντας επάνω στο τραπέζι του Γκρούμπερ ένα τσαλακωμένο χαρτί... Ο μουσικός το ξεδίπλωσε και το διάβασε. Το διάβασε πολλές φορές γιατί ήταν ένα όμορφο θρησκευτικό ποίημα: “Στίλλε ναχτ, χαϊλινγκς ναχτ...” “Άγια νύχτα...” Ο Γκρούμπερ πλησίασε στο παράθυρο μαγεμένος από την ομορφιά αυτού του ποιήματος. Έξω χιόνιζε. Ένα κατάλευκο, (έμοιαζε σαν σεντόνι χιονιού), απλωνόταν πάνω από το χωριό Ό μπερντοφ, που ήταν βυθισμένο στη σιωπή. Και ξαφνικά, λες και έγινε κανένα θαύμα, μια γλυκιά μελωδία γεννήθηκε μέσα του. Αύτή η ουράνια μελωδία, που κάθε χρόνο, τη νύχτα των Χριστουγέννων, την ψάλουν ευλαβικά, εκατομμύρια άνθρωποι. Η “Άγια νύχτα” είχε γεννηθεί... Συγκινημένος ο Φράντς Γκρούμπερ, έτρεξε στον φίλο του, κουβαλώντας μαζί και την κιθάρα που φυλάσσεται τώρα στο Μουσείο Σάντσμπουργκ. Αφού το εκκλησιαστικό όργανο είχε χαλάσει, θα έπαιζε την μελωδία του με την κιθάρα του. Ο πάστορας δεν είχε αντίρρηση. Χωρίς να χάσουν ούτε στιγμή, οι δύο φίλοι συγκέντρωσαν τους καλλίφωνους ενορίτες και συγκρότησαν μια μικρή χορωδία. Έτσι, τη νύχτα των Χριστουγέννων του 1818 στην εκκλησία του χωριού Όμπερντοφ της Αυστρίας, αντήχησε για πρώτη φορά η γλυκιά μελωδία της “Άγιας Νύχτας !” Αυτή είναι η μικρή ιστορία του μεγάλου χριστουγεννιάτικου τραγουδιού, που επί 194 χρόνια τραγουδιέται σε όλες τις χριστιανικές χώρες, την γλυκιά νύχτα των Χριστουγέννων. Δυστυχώς, το χειρόγραφο ποίημα του Ιωσήφ Μόρ, δεν βρέθηκε ποτέ. Λέγεται ότι το πήρε κάποιος Έρικ, που το λάτρεψε, και ήταν ιδιαίτερος μελετητής των λαϊκών, αλλά και χριστιανικών τραγουδιών. Αργότερα κατόρθωσαν οι ειδικοί να ψάξουν στους χώρους του για να βρουν και άλλα χριστιανικά τραγούδια. Είχε απομείνει μόνο η κιθάρα του Έρικ. Αυτή η κιθάρα ήταν ο ζωντανός μάρτυς της δημιουργίας του.

Το Χριστουγεννιάτικο Δέντρο

Τ “Χριστουγεννιάτικο δέντρο” που αποτελεί σήμερα την ωραιότερη διακόσμηση όλων σχεδόν των Ελληνικών σπιτιών, τις μέρες του Δωδεκάμερου των Χριστουγέννων και έχει διαδοθεί σ’ ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο, έκανε την εμφάνισή του στην Ελλάδα την εποχή της βασιλείας του Όθωνα, το 1835.Όμως τότε περιοριζόταν μόνο στα ανάκτορα και σε λίγες αρχοντικέ οικογένειες των Αθηνών. Αργότερα και ιδιαίτερα μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, το Χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει κατακτήσει όχι μόνο τις πόλεις αλλά και τα χωριά. Για την ιστορία και την προέλευση του εθίμου υπάρχουν πολλές και διάφορες εκδοχές. Λένε πως το χριστουγεννιάτικο δέντρο, το επινόησε ένας άνδρας... ο Λούθηρος τον 16ο αιώνα. Περπατούσε, όπως έγραψαν, μέσα στο δάσος και βλέποντας την ομορφιά που παρουσίαζαν τα χιονισμένα έλατα και άλλα δένδρα, συνέχισε τον περίπατό του, ώσπου νύχτωσε. Ο Λούθηρος γοητεύτηκε από το ωραίο θέαμα και κατόρθωσε να μεταφέρει ένα χιονισμένο δένδρο στο σπίτι του, ένα μικρό έλατο. Αφού το έστησε όρθιο σε μια γωνία, του έβαλε επάνω του αναμμένα κεράκια που αντικαταστάθηκαν τα φωτεινά αστεράκια του ουρανού. Όλοι του οι φίλοι το θεώρησαν χριστουγεννιάτικο δέντρο! Αυτό έγινε το 1539 στη Γερμανία, όπου έγινε εκεί για πρώτη φορά το Χριστουγεννιάτικο δένδρο!!!