ΑΙΓΑΙΟ: Το Ελληνικό αρχιπέλαγος

Αλμύρα και φως! Αυτή είναι η κυκλαδίτικη ατμόσφαιρα. Μια ατμόσφαιρα που μοσχοβολά αλμύρα, φύκια, θυμάρι και μέλι. Παντού στα Κυκλαδονήσια το βλέμμα ακουμπά στο κατάλευκο μάρμαρο και στην γκρίζα πεντακάθαρη πέτρα... Ήταν υλικά που χρησίμευσαν στους ανθρώπους να χτίσουν τα σπίτια τους με τις αυλές και τις άπειρες και θαυμάσιες εκκλησίες τους. Σε κάθε λοφίσκο δεσπόζει, (ακόμα και σήμερα), ένα κάτασπρο ξωκλήσι. Μέσα σ’ αυτό ο Κυκλαδίτης στεγάζει το Θεό του. Ο χριστιανισμός έγινε καλοδεχούμενος στα νησιά, γι’ αυτό και στην κορφή της κάθε νησιωτικής χώρας που είναι ψηλά στο λόφο, φαντάζει από μακριά το καμπαναριό της μεγάλης εκκλησίας. Και γύρω από τους ναούς έχουν χτιστεί τα κατάλευκα σπίτια, χτισμένα κατηφορικά ως την αρχή του λόφου. “Τα τελευταία σπίτια, κολλητά το ένα στο άλλο πιάνονται θαρρείς σε χορό γύρω – γύρω από τη χώρα..” (ανέφερε ένας ειδικός χορογράφος). Παράλληλα αυτά τα σπίτια μοιάζουν με μικρά κάστρα που προστατεύουν τους κατοίκους από τους πειρατές που είχαν γεμίσει το Αιγαίο του 17ου και 18ου αιώνα. Οι Κυκλάδες έχουν μια εκτυφλωτική λευκότητα που την υπογραμμίζει πειστικά το γλαυκό του “αναρίθμητου γέλιου των κυμάτων”. Έτσι θέλησε να το αναφέρει, όπως το θέλει ο τραγικός ποιητής Αισχύλος. Είναι σονάτα σε “λευκό μείζον”. Το γυμνό και το λειψό είναι οι πρωταγωνιστικές έννοιες σ’ αυτόν τον ωραίο νησιωτικό χώρο, που όμως μπορούν να δώσουν στον άνθρωπο την αίσθηση της θεϊκής παρουσίας σε κάθε βήμα.

Βράχος και θεότητα!

Είναι ένας δίδυμος συμβολισμός!!

Αυτούς τους βράχους έσκαψαν οι νησιώτες, με κόπο πολύ. Έσκαψαν τα πλευρά των βουνών, μια και το χώμα είναι λιγοστό, να τα καλλιεργήσουν για να καρπίσουν και να ζήσουν στις φαμίλιες τους.

Σειρές από βαθμιδωτές ξερολιθιές συγκρατούν το χώμα και θυμίζουν ατελείωτες κερκίδες σπιτιών ή και θεάτρου. Χρειάστηκε χρόνος και κόπος πολύς, κουράστηκαν τα χέρια των γεωργών, για να φροντίσουν να γίνουν τα χωράφια σαν οριζόντιες λουρίδες γης, που γνωρίζουν ότι τις στηρίζουν τα ντουβάρια με τις ξερολιθιές. Αυτή είναι η αντιστήριξη του εδάφους.

Να κρατήσουμε το χώμα για το Θεό!

Ήταν η αγωνία του Κυκλαδίτη. Η παντοδύναμη φύση είναι αδιάφορη, πολλές φορές ήταν και εχθρική κι ήταν ανάγκη οι άνθρωποι να επιβιώσουν. Η γη θα μπορούσε να σκεφθεί; νικήθηκε φυσικά και το χώμα επιτέλους στερεώθηκε.

Οι άνθρωποι τότε, πολλοί κατόρθωσαν και καλλιέργησαν τα χωράφια. Έσπειραν, θέρισαν και κατόρθωσαν και έκαναν παραγωγή σπουδαία και αξιοζήλευτη.

“Εκβιαστές της γης” είπαν οι ξένοι τους Κυκλαδίτες γεωργούς. Κέρδισαν όμως το ψωμί τους.

Η θάλασσα των Κυκλάδων

Το χωράφι κι η θάλασσα είναι ο πλούτος του Κυκλαδίτη. Λίγοι άνθρωποι έχουν βιώσει, αγαπήσει και παλέψει με τη θάλασσα όσο οι Κυκλαδίτες. Η θάλασσα μετέφερε ιδέες στην αρχαιότητα και δημιουργούσε ιστορία και πολιτισμό. Ένας πολιτισμός σημαντικός αναπτύχθηκε στις Κυκλάδες την 3η π.Χ χιλιετία. Ήταν ένας πολιτισμός που θαυμάστηκε από όλο τον κόσμο και ειδικοί τον ονόμασαν: “Πολιτισμό ΚΕΡΟΥ – ΣΥΡΟΥ” γιατί τα σπουδαιότερα ευρήματα σε τέχνη ανακαλύφθηκαν σ' αυτά τα δύο νησιά.

Οι Κυκλάδες είναι ένας μαγικός κύκλος, ένα σύμπλεγμα νησιών με ιδιαίτερη προσωπικότητα το καθ' ένα και με μια μεγάλη πορεία στο χρόνο.

Παιδιά του Εγκέλαδου, αυτού του Τιτάνα που σκαλίζει το εσωτερικό της γης. Λαμπερά πετράδια στο φως του Απόλλωνα, ο εγκέλαδος τ' απόθεσε πάνω στο μπλε της θάλασσας όπως να είναι... χωρίς καλλιτεχνικές αξιώσεις. Κι όμως βγήκε έξοχα ένα πανέμορφο αφροστολισμένο τοπίο.

Τα νησιά έχουν απλότητα, αλλά έχουν και γοητεία... αλλά πολλές φορές και μοναξιά. Μοναδική παρέα τους... ο άγριος χορός των κυμάτων πάνω στους γκρίζους βράχους. Κι όμως οι Κυκλάδες είναι ευλογία Θεού! Κι η θάλασσα που τις περιβάλλει, ευλογία Θεού είναι κι αυτές. Κι ανάμεσα στην θάλασσα και τον Κυκλαδίτη δεν χωρά καμιά υποκρισία.

Μόνο αλληλοσεβασμός....

Η Σύρος από το 1822 έως σήμερα

Το 1822 ήταν η αρχή μιας νέας πόλης. Η Σύρος ως τότε ήταν αραιοκατοικημένη και άγνωστη στον κόσμο.

1. Οι κάτοικοί της, αγρότες και λίγοι ναυτικοί σε μικρά καΐκια, δεν ξεπερνούσαν τους 4.000. Η Ελληνική όμως Επανάσταση... “ως άλλη Λητώ περιπλανώμενη και ωδινούσα εγέννησε... Φιλοξενηθείσα εν Σύρω την Ερμούπολιν” (μετάφραση γραπτού Γάλλου ιστορικού).

   Και τότε η ίδρυσή της άλλαξε ριζικά την τύχη του νησιού... αλλά και της τότε ελεύθερης Ελλάδος.

   Από το 1821 καταπλέουν στη Σύρο πλοιάρια και αποβιβάζουν στις κατάξερες, αλλά ασφαλείς ακτές της τους διωγμένους και ανυπεράσπιστους Έλληνες – Χιώτες, Σμυρνιοί, Κυδωνιείς, Ψαριανοί ήταν οι πρώτοι οικιστές.

2. Αλλά και αργότερα φτάνουν στη Σύρο πρόσφυγες από κάθε ελληνική γωνιά, αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο. Στο νησί δεν υπήρχαν Τούρκοι. Οι δραστηριότητες της Καθολικής Εκκλησίας και το κυριότερο η Γαλλική προστασία, δημιούργησαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ασφάλεια των προσφύγων και για την πρόοδο του νησιού.

(Συνεχίζεται)