Εναλλακτικές μορφές: Ενέργεια στο Κέντρο Χορού Ακροποδητί

Ένας νησιώτης πρώην ναυτικός, ένας εργοδηγός από την Αρκαδία και μια Γκαζοχωρίτισσα γιαγιά ενώνουν την “ενέργειά” τους στον θεατρικό μονόλογο του Χάρη Βεκρή “Εναλλακτικές Μορφές: Ενέργεια”, ο οποίος θα παρουσιαστεί το Σάββατο 1 και την Κυριακή 2 Νοεμβρίου στις 21:00 στο Κέντρο Χορού Ακροποδητί.

Παραμονή της avant premiere, οι συντελεστές της παράστασης παραχώρησαν συνέντευξη τύπου, αποκαλύπτοντας μερικά από τα μυστικά του. Ο Χάρης Βεκρής, η Ελένη Παπαδεράκη (σκηνοθεσία – ερμηνεία) και ο Ιωσήφ Πρίντεζης (μουσική σύνθεση & επιμέλεια) αναφέρθηκαν στην ιδιαιτερότητα του έργου, το οποίο γράφτηκε με αφορμή το διαγωνισμό “Το Θέατρο στο Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου» που προκηρύχτηκε από το Βιομηχανικό Μουσείο της Αθήνας. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε το διήμερο 14 & 15 Μαΐου - μαζί με τα υπόλοιπα επτά έργα που διακρίθηκαν – στο πλαίσιο του εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας Μουσείων 2014.

Το Εργοστάσιο του Φωταερίου

Το 1857, ο Γάλλος Φραγκίσκος Θεόφιλος Φεράλδης αναλαμβάνει το έργο του φωτισμού της Αθήνας με φωταέριο. Ο δήμος Αθηναίων παραχωρεί στο Γάλλο επιχειρηματία το προνόμιο της εκμετάλλευσης του φωταερίου για 50 χρόνια. Έκτοτε, το φωταέριο θα φωτίσει τους αθηναϊκούς δρόμους για περίπου 60 χρόνια.

Το 1887, ο Ανρί Φουλόν ντε Βο ως εκπρόσωπος της εταιρείας Société Gaz et Eaux (Paris) και ο Ιωάννης Βαπτιστής Σερπιέρης, εξαγοράζουν την εταιρεία και αναλαμβάνουν τη διοίκηση του εργοστασίου. Μια περίοδος ακμής αρχίζει για τη μικρή μονάδα φωταερίου της Αθήνας. Αεριοφυλάκια, ατμολέβητες, ατμομηχανές, μονάδες καθαρισμού και άλλα κτίρια ξεπηδούν σταδιακά μέσα στο οικόπεδο έκτασης περίπου 30 στρεμμάτων. Η ανάπτυξη αυτή συνδέεται με την επέκταση της χρήσης του φωταερίου ως μορφής ενέργειας στα σπίτια και στα εργοστάσια. Το 1938 η επιχείρηση περιέρχεται στο δήμο Αθηναίων, ενώ μεταπολεμικά το φωταέριο χάνει συνεχώς έδαφος σε σχέση με τον ηλεκτρισμό. Το 1952 ιδρύεται η Δημοτική Επιχείρηση Φωταερίου Αθηνών (Δ.Ε.Φ.Α) η οποία λειτουργεί το εργοστάσιο μέχρι που οι φούρνοι του σβήνουν οριστικά το 1984.

Από το 1999 ξεκινά στο χώρο η φιλοξενία καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Σήμερα, η «Τεχνόπολις» του δήμου Αθηναίων έχει καθιερωθεί ως ένας από τους πιο αναγνωρισμένους χώρους πολιτισμού της πρωτεύουσας. Το 2013 εγκαινιάζεται το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου ανοίγοντας μια καινούρια σελίδα στην ιστορία του παλαιού εργοστασίου.

Η προσέγγιση του έργου

Ένας νησιώτης πρώην ναυτικός, ένας εργοδηγός από την Αρκαδία και μια Γκαζοχωρίτισσα γιαγιά πιάνουν δουλειά στο εργοστάσιο του Φωταέριου της Αθήνας. Υπομένουν τις άθλιες συνθήκες εργασίας, αγωνίζονται σε δύσκολους καιρούς να τα καταφέρουν, προοδεύουν. Αυτό που συνδέει και τις τρεις «μορφές» που πέρασαν από το εργοστάσιο σε διαφορετικές χρονολογικές περιόδους της ιστορίας του, είναι ο αγώνας τους για την επίτευξη ενός στόχου. Το Γκάζι κλείνει και το ενεργειακό κέντρο της Αθήνας σταματά να μολύνει την περιοχή. Σήμερα, μεταμορφωμένο, συνεχίζει να τροφοδοτεί την Αθήνα με πολιτιστική ενέργεια, αποδεικνύοντας πως η δύναμη της δημιουργικότητας δεν είναι εντέλει άσχετη με το χώρο, που λειτουργώντας σαν μαγνήτης της ανθρώπινης διαφορετικότητας γράφει νέες σελίδες στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Ο χώρος

Ως ιδανικός χώρος για τη μεταφορά της παράστασης από το Γκάζι στη Σύρο, επιλέχθηκε η φιλόξενη αίθουσα χορού και παραστάσεων της ομάδας χοροθέατρου “Ακροποδητί”, που κουβαλώντας τη βιομηχανική ιστορία του κτιρίου λειτουργεί σαν φυσικό σκηνικό του έργου.

Το κτίριο με τις τρεις πτέρυγες του, αγοράστηκε το 1890 από τον Χαράλαμπο Θανόπουλο από το Άργος και ως τον μεσοπόλεμο λειτούργησε ως Βυρσοδεψείο της εταιρίας «Θανόπουλου & Τσαγγούρου». Στην ίδια περιοχή εγκαταστάθηκε το 1905 η επιχείρηση των Μιχ. Μ. Μακρουλάκη, Παν. Ν. Μίχα και Δημ. Γ. Βαρουξή, έπειτα «Βαρβέρης, Μίχας & Βαρουξής» [πηγή: Χ. Αγριαντώνη – Α. Φενερλή (2000), Ερμούπολη – Σύρος: Ιστορικό οδοιπορικό, Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ].

Σήμερα, κατάλληλα διαμορφωμένος, ο ίδιος χώρος χρησιμοποιείται τόσο για εκπαιδευτικούς σκοπούς, όσο και για τη φιλοξενία καλλιτεχνικών εκδηλώσεων υψηλού επιπέδου καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.