Απαίτηση της αυτοδιοίκησης για ενίσχυση της Υγείας στα νησιά με θεσμικές λύσεις

Ευρύτατος διάλογος για τον τομέα της Υγείας στο Νότιο Αιγαίο και τις νησιωτικές περιοχές γενικότερα, πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνεδρίασης της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ν. Αιγαίου, παρουσία της αν. Υπουργού Υγείας, κ. Μίνας Γκάγκα.

Παρουσία του προέδρου, κ. Δημήτρη Παπαστεργίου, και στελεχών της ΚΕΔΕ, Δημάρχων από τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, τοπικών βουλευτών της περιφέρειας, καθώς και του Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου, κ. Γιώργου Χατζημάρκου, η αν. Υπουργός Υγείας μίλησε για τις νέες ρυθμίσεις, οι οποίες προβλέπονται για την ενίσχυση του συστήματος υγείας στα νησιά, με πρώτη στόχευση στην αναβάθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ).

Από την πλευρά του, ο Περιφερειάρχης κατά την τοποθέτησή του ανέφερε στην αν. Υπουργό την ιδιαίτερα μεγάλη προσπάθεια της αυτοδιοίκησης στον νησιωτικό χώρο όσον αφορά στην υποστήριξη των δομών υγείας, ενώ τόνισε την εκπεφρασμένη βούληση του Περιφερειακού Συμβουλίου Ν. Αιγαίου, όπως αυτή αποτυπώνεται και σε σχετική απόφασή του, για την «διάσπαση» της 2^ης ΥΠΕ Πειραιώς και Νήσων, ώστε να δημιουργηθεί μία Υγειονομική Περιφέρεια μόνο για τα νησιά, με τη συμμετοχή και της αυτοδιοίκησης, ώστε να διαχειρίζεται πόρους και ανθρώπινο δυναμικό, έχοντας ως μοναδικό γνώμονα τις ιδιαίτερες ανάγκες της νησιωτικότητας.

Στο πλαίσιο της συζήτησης με την κ. Γκάγκα, ο Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, κ. Νίκος Λειβαδάρας, ως Αντιπρόεδρος της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου και γνώστης του αντικειμένου, λόγω της πρότερης επαγγελματικής του ιδιότητας ως ιατρός του ΕΣΥ, ανέλυσε της προτάσεις της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων σχετικά με τα κίνητρα, τα οποία θα μπορούσαν να θεσπιστούν από την πολιτεία, προκειμένου να διευκολύνουν την στελέχωση των νησιωτικών υγειονομικών δομών, ενώ παράλληλα υπογράμμισε την ανάγκη, το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου, να αποτελέσει μία σύγχρονη, ισχυρή και αποτελεσματική δομή, για την εξυπηρέτηση των αναγκών του νομού Κυκλάδων, τον οποίο εξυπηρετεί.

Κατά το διάλογο της αυτοδιοίκησης με την αν. Υπουργό Υγείας τοποθετήθηκαν επίσης και άλλοι Δήμαρχοι, μεταξύ των οποίων και ο Δήμαρχος Θήρας, οι οποίοι ανέδειξαν πρωτίστως το ζήτημα έλλειψης στέγης, το οποίο είναι και το σημαντικότερο «αγκάθι», όσον αφορά στα αντικίνητρα προς το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που επιθυμεί να μετακινηθεί στα νησιά, ζητώντας θεσμική λύση στο ζήτημα αυτό.

«Αλλάζει» το αγροτικό, νέα κίνητρα για ιατρούς από το Υπ. Υγείας

Κατά την αρχική της τοποθέτηση και προς ενημέρωση των εκπροσώπων του κοινοβουλίου και της αυτοδιοίκησης, οι οποίοι ήταν παρόντες στη συνεδρίαση, η αν. Υπουργός Υγείας, κ. Γκάγκα, μίλησε σχετικά με τις προβλέψεις του Υπουργείου, αναφορικά με την ενίσχυση, τόσο της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, όσο και του νησιωτικού συστήματος υγείας γενικότερα.

Αρχικά, σύμφωνα με την αν. Υπουργό, αναμένεται να αλλάξει η εκπαίδευση των ιατρών της ΠΦΥ και στα ΤΕΠ (Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών), προκειμένου όπως ανέφερε, «να μπορούν να σώζουν όλοι ζωές». Η ίδια εξήγησε, πως προτού μετακινηθούν στην περιφέρεια οι νέοι ιατροί για το αγροτικό τους, θα απαιτείται ένα διάστημα έξι μηνών υπηρεσίας σε νοσοκομειακή μονάδα, όπου οι ιατροί θα εκπαιδεύονται και θα πιστοποιούνται στην αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών.

Επίσης, σύμφωνα με την κ. Γκάγκα, αλλάζουν οι «όροι» του αγροτικού. Συγκεκριμένα, οι ιατροί θα υπηρετούν για λιγότερο διάστημα σε συγκεκριμένες περιοχές της περιφέρειας και θα εναλλάσσονται γρηγορότερα, ωστόσο θα εισέρχονται στις θέσεις αυτές πιστοποιημένοι και έχοντας εμπειρία στην αντιμετώπιση των επειγόντων. Αυτό, σε συνδυασμό με την τηλε-ιατρική, η οποία εφαρμόζεται σε όλα τα νησιά, μικρά και μεγάλα, πλέον, μπορεί να εγγυηθεί μία ικανοποιητική ανταπόκριση στις αυξημένες απαιτήσεις, ακόμη και όταν δεν υπάρχει διαθεσιμότητα συγκεκριμένων ειδικοτήτων στα μικρά νησιά.

Η ίδια επεσήμανε επιπλέον, ότι στόχος του Υπουργείου Υγείας, είναι η αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών και του εξοπλισμού των ΤΕΠ, καθώς συνήθως είναι ο πρώτος χώρος με τον οποίο έρχεται σε επαφή με το νοσοκομείο ο ασθενής, και οφείλουν να παρέχουν αίσθημα ασφάλειας.

Η αν. Υπουργός τόνισε, πως πέραν όλων των υπολοίπων, θα καταρτιστεί και σύστημα αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, καθώς για την κυβέρνηση, όπως ανέφερε, έχει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία η διατήρηση ενός πολύ καλού επιπέδου στις παρεχόμενες υπηρεσίες, τόσο τις ιατρικές, όσο και γενικότερης ικανοποίησης των ασθενών και των χρηστών των δομών υγείας.

Στο πλαίσιο των κινήτρων για τους ιατρούς, η κ. Γκάγκα ενημέρωσε, πως σε συνεννόηση με τον αν. Υπουργό Οικονομικών, κ. Σκυλακάκη, έχει συμφωνηθεί η παροχή επιδόματος για τους καλοκαιρινούς μήνες, εκ μέρους της πολιτείας, πέραν των βοηθημάτων που δίνονται από την αυτοδιοίκηση, ώστε να προτιμούν τη μετακίνησή τους από κεντρικές δομές, προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε κέντρα τουρισμού, όπου απαιτούνται διπλάσιες και τριπλάσιες θέσεις ιατρών κατά τη διάρκεια της σεζόν.

Επιπλέον, για τους γιατρούς που θα επιλέγουν να απασχοληθούν σε μόνιμες θέσεις στα νησιά, έχει ήδη θεσμοθετηθεί η παροχή επιδόματος μετεγκατάστασης.  

Η αν. Υπουργός αναφέρθηκε και στο ζήτημα των διακομιδών. Η ίδια εξήγησε, ότι το Υπουργείο ετοιμάζει μία σύνθεση προτυποποιημένων οδηγών, σχετικά με τις διακομιδές, για τους γιατρούς των περιφερειακών νοσοκομείων. Όπως διευκρίνισε, στους προτυποποιημένους οδηγούς, θα ορίζεται σαφώς πού θα γίνεται η διακομιδή για κάθε συγκεκριμένο είδος περιστατικού (καρδιολογικό, τραύμα κλπ), ώστε να εξοικονομείται πολύτιμος χρόνος στην επιτυχή αντιμετώπισή τους.

Τέλος, η κ. Γκάγκα, τόνισε πως το Υπουργείο ξεκινά τις προκηρύξεις μόνιμων θέσεων ιατρών από τα περιφερειακά νοσοκομεία, προκειμένου να διασφαλιστεί η προσφορά και να δοθεί το απαραίτητο προβάδισμα στις μονάδες της περιφέρειας.

Απαιτείται θεσμική λύση για το πρόβλημα της έλλειψης στέγης

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο ζήτημα της στέγης, που ταλανίζει ιδιαίτερα τον τομέα της δημόσιας υγείας στα νησιά. Η αν. Υπουργός, υπογράμμισε πως πρόκειται για δυσεπίλυτο πρόβλημα, ζητώντας τη βοήθεια της αυτοδιοίκησης για τη στέγαση τόσο ιατρών, όσο «και για τους νοσηλευτές και τους τεχνολόγους που θα έρθουν, δεδομένου ότι θα μετακινήσουμε και τέτοιες ειδικότητες, εθελοντικά για τους μήνες που υπάρχει έντονη κίνηση». Όπως είπε, «στόχος μας είναι η πρώτη αυτή τόσο συντεταγμένη μετακίνηση, που θα γίνει για πρώτη φορά φέτος, να είναι αποτελεσματική και ευχάριστη για το προσωπικό, ώστε να μπορέσει να καθιερωθεί ετησίως».

Στο κομμάτι αυτό στάθηκε, κατά την τοποθέτησή του, και ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Γιώργος Χατζημάρκος, ο οποίος δήλωσε απερίφραστα, ότι η βραχυχρόνια μίσθωση κατοικιών έχει «σαρώσει» τα πάντα, σε όλα τα νησιά, θέτοντας δεκάδες χιλιάδες ακίνητα εκτός αγοράς και δημιουργώντας τεράστιο πρόβλημα και αντικίνητρο, για τη στελέχωση όλου του φάσματος των υπηρεσιών του δημοσίου τομέα.

Ο κ. Χατζημάρκος υπογράμμισε, πως η λύση που πρέπει να δοθεί, δεν μπορεί να αρκεστεί στα βοηθήματα της αυτοδιοίκησης, τονίζοντας μάλιστα, ότι η αυτοδιοίκηση στο Νότιο Αιγαίο αποτελεί τον φορέα που έχει βάλει την περισσότερη «πλάτη», όσον αφορά στο ζήτημα αυτό, με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ συνολικά, ορισμένες φορές εις βάρος των οικονομικών της.

Στην κατεύθυνση αυτή, ο Περιφερειάρχης ξεκαθάρισε, πως η θεσμική λύση για το πρόβλημα αυτό δεν αφορά στην αρμοδιότητά του το Υπ. Υγείας, με την Περιφέρεια, να βρίσκεται σε συζητήσεις και συνεννόηση με τα αρμόδια Υπουργεία, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η κατασκευή συγκροτημάτων κατοικιών, αποκλειστικά και μόνο για την εξυπηρέτηση του δημόσιου τομέα, χαριτολογώντας μάλιστα, αποκαλώντας ιδιαίτερα «αριστερό» το συγκεκριμένο μέτρο, διαβεβαιώνοντας ωστόσο, ότι πρόκειται για τη μοναδική οριστική λύση που επιδέχεται το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Για το ζήτημα της στέγης, τοποθετήθηκαν επίσης ο Δήμαρχος Θήρας, κ. Αντώνης Σιγάλας, και ο Δήμαρχος Μυκόνου, κ. Κωνσταντίνος Κουκάς.

Ο κ. Σιγάλας διεμήνυσε σε όλους τους τόνους, πως αυτή τη στιγμή στη Σαντορίνη, ό,τι μπορούσε να δώσει ο Δήμος Θήρας, το έχει δώσει για την υγεία. Παρ’ όλα αυτά κατέστησε σαφές, ότι ο Δήμος είναι σχεδόν αδύνατον να βρει διαθέσιμα ακίνητα προς μίσθωση για τη στέγαση των ιατρών, ακόμη κι αν προχωρήσει σε διαγωνιστική διαδικασία, σημειώνοντας πως απαιτείται θεσμική λύση.

Από την πλευρά του, ο κ. Κουκάς, αναφέρθηκε στο γεγονός, πως βάσει πρόσφατων απαντήσεων σε κεντρικό επίπεδο, συνάγεται, πως τα βοηθήματα που παρέχει η αυτοδιοίκηση δεν μπορούν να δίνονται σε οικονομικό επίπεδο, αλλά σε είδος (παροχή φαγητού, παροχή καταλύματος). Ο Δήμαρχος Μυκόνου υπογράμμισε, πως αυτή είναι μία ιδιαίτερα αρνητική προοπτική, καθώς το οικονομικό κίνητρο είναι σαφέστατα πολύ περισσότερο δελεαστικό.

Υγειονομική Περιφέρεια αποκλειστικά για τα νησιά και ΠΦΥ στην αρμοδιότητα της Περιφέρειας

Μεταφέροντας, τις αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί από το περιφερειακό συμβούλιο Νοτίου Αιγαίου, όσον αφορά στην βούληση της ΠΝΑΙ να αναλάβει το βάρος της ευθύνης για την ΠΦΥ, αλλά και στο καθολικό αίτημα, να διαμορφωθεί Υγειονομική Περιφέρεια μόνο για τον νησιωτικό χώρο που να ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες του, ο Περιφερειάρχης, ανέλυσε τις προτάσεις του προς την αν. Υπουργό.

Όσον αφορά στη στελέχωση των δομών υγείας, ο κ. Χατζημάρκος ανέφερε πως τα κίνητρα και οι ενέργειες του Υπουργείου βρίσκονται σε σωστή κατεύθυνση, ωστόσο ζήτησε θεσμικές παρεμβάσεις και περισσότερα κίνητρα, μη οικονομικού χαρακτήρα.

Η βέλτιστη λύση σύμφωνα με τον Περιφερειάρχη, είναι να «σπάσει» η 2^η ΥΠΕ Πειραιώς και Αιγαίου. «Μπορούμε, δικαιούμαστε να είμαστε μία αυτοτελής υγειονομική περιφέρεια, η οποία να έχει μία τελείως διαφορετική ατζέντα. Και πρέπει μέσα σε αυτή την υγειονομική περιφέρεια, να υπάρχει ξεκάθαρη ατζέντα σε όλα τα ζητήματα που αφορούν στα νησιά, διότι έρχεται και “θολώνει” το τοπίο ο Πειραιάς».

Επιπλέον, ο κ. Χατζημάρκος επεσήμανε ότι η Πρωτοβάθμια Υγεία οφείλει να έλθει στην ευθύνη της Περιφέρειας, καθώς ήδη η αυτοδιοίκηση είναι «χρυσός χορηγός», όπως σχολίασε, της υγείας, τόσο με ένα μεγάλο μέρος του ΕΣΠΑ, όσο και από ίδιους πόρους και το ΠΔΕ της Περιφέρειας, παρά το τεράστιο κόστος.

Όπως διεμήνυσε, ειδικά για την ΠΝΑΙ, «τα αντανακλαστικά, η γνώση του περιβάλλοντος, μπορεί να λειτουργήσει πολύ υποστηρικτικά και να φέρει πολύ καλύτερα αποτελέσματα στη διοίκηση της αυτοτελούς υγειονομικής περιφέρειας νήσων, εάν είναι στην Περιφέρεια».

Ο Περιφερειάρχης κατέληξε, πως θα πρέπει να διαμορφωθεί ένα περιβάλλον, στο οποίο «δε θα καλούμαστε να λειτουργήσουμε ως “πυροσβέστες”», αλλά θα δίνει σωστά και άψογα αποτελέσματα.

Στην πρόταση αυτή του κ. Χατζημάρκου, η κ. Γκάγκα, απάντησε λιτά, πως αν αυτή είναι η βούληση «μπορούμε να το δούμε» και πως «πιθανώς να έχει ένα νόημα», ωστόσο άλλαξε γρήγορα τη σκοπιά του ζητήματος, μιλώντας για τον «Χάρτη Υγείας», που αφορά στις διακομιδές μεταξύ νοσοκομείων κορμού και νοσοκομείων ακτίνας.

Ν. Λειβαδάρας: Πρόταση για επιπλέον κίνητρα με στόχο τη στελέχωση των νησιωτικών δομών

Την κυρίως εισήγηση προς την κ. Γκάγκα, εκ μέρους της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, που αφορά στις προτάσεις της Ένωσης αναφορικά με τα κίνητρα, προς το υγειονομικό προσωπικό, ανέλαβε ο Αντιπρόεδρος της ΠΕΔ και Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης, κ. Νίκος Λειβαδάρας.

Όπως σημείωσε αρχικά, «το μείζον θέμα της αντιμετώπισης των θεμάτων υγείας των νησιωτών εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι νησιωτικές περιοχές, λόγω της απομάκρυνσης και της απομόνωσης από το κέντρο», αναφερόμενος στις ελλείψεις και τα αυξημένα κόστη που δημιουργούν ανισότητες. «Οριζόντια μέτρα, που στηρίζονται αποκλειστικά και μόνο στον πληθυσμό, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους την ιδιαιτερότητα της νησιωτικότητας, δημιουργούν αυτόματα ανισότητες έναντι των κατοίκων των νησιών», υπογράμμισε.

Ο κ. Λειβαδάρας μίλησε σχετικά με το ζήτημα ως γνώστης ο ίδιος λόγω της 30ετούς υπηρεσίας του στο Γεν. Νοσοκομείο Σύρου, μεταφέροντας τόσο τη δική του άποψη, όσο και τις απόψεις των συναδέλφων του από το Ν. Αιγαίο, τις οποίες είχε συγκεντρώσει, στο πλαίσιο σχετικής συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο Ειδικής Επιτροπής της Βουλής με τον ίδιο ως εισηγητή εκ μέρους της ΠΕΔ.

«Δεν είναι δυνατόν στα νησιά μας να υπάρχουν περιφερειακά ιατρεία με ένα και μοναδικό γιατρό, πολλές φορές υπόχρεο αγροτικής θητείας, άρα ένα γιατρό χωρίς ειδικότητα και εμπειρία να αγωνίζεται μόνος για όλα τα περιστατικά 24 ώρες το 24ωρο, όλο το χρόνο», τόνισε, ενώ υπογράμμισε, πως οι Κυκλάδες δικαιούνται επίσης ένα κεντρικό, μεγάλο νοσοκομείο, που να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του νομού, όπως είναι το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου, το οποίο παλαιότερα μάλιστα έφερε τον τίτλο του Νομαρχιακού νοσοκομείου.

Μεταξύ άλλων προτάσεων, ο κ. Λειβαδάρας, πρότεινε προς την αν. Υπουργό Υγείας, επιγραμματικά, τα παρακάτω αναφορικά με τις μονάδες των νησιών του Ν. Αιγαίου:

• Ενίσχυση του προσωπικού όλων των βαθμίδων (ιατρικό, νοσηλευτικό, διοικητικό, τεχνικό κλπ) στις υγειονομικές μονάδες, προσλήψεις για κάλυψη κενών οργανικών θέσεων.
• Παράταση των συμβάσεων του επικουρικού προσωπικού όλων των κατηγοριών και ειδικοτήτων, καθώς καλύπτουν πάγιες ανάγκες, έως την κάλυψη από μόνιμο προσωπικό με τυπικές διαδικασίες ΑΣΕΠ.
• Τέλος στην έκτακτη μετακίνηση προσωπικού σε άλλες υγειονομικές μονάδες, καθώς αφενός δεν καλύπτονται οι ανάγκες και αφετέρου αποδυναμώνονται προσωρινά ήδη υποστελεχωμένες δομές.
• Αύξηση χρηματοδότησης για την προμήθεια υλικοτεχνικού εξοπλισμού.
• Έγκριση των τροποποιημένων οργανισμών νοσοκομείων που έχουν κατατεθεί.
• Αναγνωρίζοντας την άμβλυνση του προβλήματος των επειγουσών διακομιδών με την ίδρυση της βάσης του ΕΚΑΒ στη Σύρο, ζητήθηκε η στελέχωση των παραρτημάτων του ΕΚΑΒ με μόνιμο προσωπικό. Όχι στις αποσπάσεις εθελοντών, χωρίς όμως πρόβλεψη για κάλυψη διαμονής και διατροφής, που καλείται να καλύψει εκτάκτως η αυτοδιοίκηση από ίδιους πόρους.
• Σε ειδικότητες όπου η κάλυψη είναι μικρή από ειδικότητες, να δίνεται η δυνατότητα να μπορούν οι ειδικοί ιατροί να κάνουν το αγροτικό τους σε κενές οργανικές θέσεις σε περιφερειακά νοσοκομεία και να παίρνουν προϋπηρεσία επικουρικού σε άγονη περιοχή.
• Σε περίπτωση που βγαίνουν άγονες προκηρύξεις θέσεων, να μπαίνουν αυτόματα στην επόμενη προκήρυξη και μέχρι τότε να παραμένουν ανοιχτές στην ΥΠΕ για πιθανότητα εμφάνισης ενδιαφερομένου.
• Αποδέσμευση του πλαφόν των εφημεριών ώστε να αμείβονται οι επιπλέον εφημερίες, η αποζημίωση των οποίων να είναι αφορολόγητη.
• Μοριοδότηση για διεκδίκηση θέσης ή βαθμολογική εξέλιξη, καθώς και επίδομα δυσπρόσιτων και άγονων περιοχών.
• Επιδοτούμενα δάνεια, με διευκολύνσεις αποπληρωμής για όσους επιθυμούν να οργανώσουν τη ζωή τους στο νησί και να αγοράσουν μόνιμη κατοικία.