Δημήτρης Σιδερής

Είδη Ελευθερίας

"Είμαι ελεύθερος" σημαίνει μπορώ να κάνω ό.τι θέλω. Όσο περισσότερα μπορώ κι όσο λιγότερα θέλω, τόσο πιο ελεύθερος είμαι. Η ύπαρξή μας είναι τρισυπόστατη. Είναι: το αισθητό (υλικό, σωματικό) Εγώ αντιληπτό από τους αισθητήρες του έμβιου και άβιου κόσμου· το κοινωνικό Εγώ αντιληπτό από το έλλογο...

Κληρονομικότητα και Περιβάλλον

"Τ πάντα ρεῖ" (Ηράκλειτος). Μεταβάλλονται διαρκώς τα πάντα, αλλά έχουν κατεύθυνση. Ο μόνος νόμος της Φυσικής που έμεινε αλώβητος μετά την επιστημονική επανάσταση των αρχών του περασμένου αιώνα είναι εκείνος της...

Στολή

Θυμάμαι. Μαθητές. Πηλίκιο στο σχολείο, αλλά και έξω από αυτό. Ακάλυπτοι τιμωρούμαστε. Τα κορίτσια φορούσαν μαύρη ποδίτσα με λευκό γιακαδάκι. Ήταν ένα χάρμα να βλέπεις να σχολάει το Γυμνάσιο θηλέων και να ξεχύνονται στους δρόμους εκείνα τα εξαίσια νεαρά πλάσματα. Δυσφορούσαμε όμως. Να...

Μίσος

Η διέγερση κάποιων αισθήσεών μας από ερεθίσματα του περιβάλλοντος καταλήγει συχνά σε ανταπόκριση (έκκριση ή κίνηση) πάλι στο περιβάλλον (αντανακλαστικό). Αυτή ενδέχεται να επηρεάζει την ένταση του ερεθίσματος (ανάδραση) θετικά (αυξάνοντας την ένταση του ερεθίσματος) ή αρνητικά (μειώνοντάς την)....

Αναμονή

"Η γρηά η βαβά μ’... έκατσι ’κειά κουντά στ’ φουτιά τ’ ς...Κι’ οι τέσσερ’ π’ θα μας παν...ουλ’ νούς κι τ’ ς παραλήδις κι τ’ ς αλλ’ νούς /φέρανι, τ’ ν κάσσα τ’ μακρυά κι ήρθαν κι τ’ς είπαν «Άϊτι, γρηά»./ Πιδιά μ’, ναρθού ... να πάου καλιά μ’…Σταθήτι να τιλειώσου τ’ δ’ λιά μ’! /— Ως που να γνέεις...

Μεταφυσικές Σκέψεις

Διαβάζω τελευταία S.Kierkegaard. Η υπαρξιστική φιλοσοφία του στηρίζεται πολύ στο Χριστιανισμό και τη Μεταφυσική, αλλά εγώ, στη μετάφραση τουλάχιστον, δεν τον πολυκαταλαβαίνω, ενώ δεν ξέρω δανέζικα για να τον διαβάσω στο πρωτότυπο. Το κείμενό του πάντως υπήρξε αφορμή για να αναρωτηθώ, πώς εγώ, με...

Ηθική και νόμιμη πολιτική

Άλλο το δίκαιο με τους νόμους που εκφράζει τη βούληση των αρχόντων και άλλο η ηθική που εκφράζει τη βούληση της κοινωνίας. Η βούληση της κοινωνίας είναι ασαφής και ευμετάβλητη. Οι νόμοι είναι πολύ σαφέστεροι και δυσμετάβλητοι. Με την εξέλιξη της κοινωνίας, η βούλησή της αλλάζει, ενώ οι νόμοι...

Σονάτα και Συμφωνία

Αφορμή για τούτο το άρθρο στάθηκαν τα 250 χρόνια από τη γέννηση του Beethoven, που αφιέρωμα 250 σύγχρονων έργων σ΄ αυτόν εκδίδεται από την Ελληνική Musica Ferrum.

Ήχος είναι η αίσθηση που προκαλείται λόγω της διέγερσης των οργάνων της ...

ΜΠΑΧΑΛΑΚΗΔΕΣ Ή ΜΠΑΤΣΟΙ;

Εξάρχεια, πανεπιστημιακό άσυλο, εγκαταλειμμένα κτήρια κλπ. Άντρα ναρκωτικών και μολότoφ. Η κατάσταση είναι απαράδεκτη. Επιτέλους, κάτι πρέπει να κάνει η πολιτεία. Άσε τους δρόμους που κάθε λίγο και λιγάκι είναι κλειστοί, και οι οδικές αρτηρίες και τα λιμάνια. Υποφέρουν οι απλοί πολίτες. Κι αυτά...

Δευτεροβάθμια Νόηση

Από τις τρεις όψεις της ύπαρξής μας, το αισθητό (σωματικό) Εγώ μας δεν είναι ελεύθερο. Περιορίζεται από τους φυσικούς νόμους. Και το κοινωνικό Εγώ μας περιορίζεται από τους κοινωνικούς νόμους. Το νοητό Εγώ μας όμως είναι άβατο. Διαθέτει φαντασία που τα όριά της είναι απέραντα. Κι όμως. Πόσο...

Δημιουργός ή Χρήστης;

Διαβάζοντας Αριστοτέλη δεν μπορείς παρά να θαυμάζεις. Ασφαλώς έχει τις προκαταλήψεις του. Όλοι έχομε, κι εγώ που γράφω τούτες τις γραμμές, μόνο που δεν γνωρίζω ποιες είναι. Τις θεωρώ αυτονόητες. Ο Αριστοτέλης φθάνει σε λογικά αδιέξοδα που τα αντιμετωπίζει αυθαίρετα με τη λέξη "φύσει". Έτσι είναι...

Ρουφιάνος

Σπιούνος, καταδότης, λέει το λεξικό στη λέξη ρουφιάνος. Eγείρει ηθικά διλήμματα. Στην ακραία περίπτωση είναι ο κοινός προδότης, o Εφιάλτης, ο Ιούδας. Καταδικαστέος από όλους. Έχω ακούσει πως ο Φίλιππος, πλήρωνε προδότες, αλλά όταν καταλάμβανε μια πόλη, τους απέπεμπε ή τους εκτελούσε. Δικαίως. Αν...

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Υπάρχει ένα πρόβλημα που απασχολεί όλους. Έστυψα το μυαλό μου και βρήκα τη λύση. Την παρέχω δωρεάν. Ωραία. Και πώς θα μάθουν οι άλλοι ότι εγώ έχω την εκπληκτική αυτή λύση, που με αφιλοκέρδια την παρέχω δωρεάν; Ως τώρα κανένας δεν μου τη ζήτησε. Προφανώς, αφού κανένας δεν ξέρει ότι εγώ έχω την...

Γιατί τσακωνόμαστε;

Γιατί τσακώνονται οι άνθρωποι; Ένας λόγος είναι ότι κάτι που έχει κάποιος το διεκδικεί και άλλος. Στα αγελαία ζώα δεν υπάρχει πρόβλημα. Όλα έχουν μόνον ό,τι τρώνε. H πείνα κορεννύεται. Μόλις χορτάσει το ζώο, σταματά να τρώει. Τα κοινωνικά ζώα όμως, μέλισσες, μυρμήγκια κλπ θησαυρίζουν αγαθά χωρίς...

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΑΛΑΝΤΩΣΗ

Πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια οι άνθρωποι σκότωναν θηράματα και αναζητούσαν εδώδιμους καρπούς για να φάνε. Και ξαφνικά στην εύφορη κοιλάδα ανάμεσα στον Τίγρη και τον Ευφράτη κάποιοι, ένα ζευγάρι, λέει, έκαναν κάτι πρωτότυπο. Αντί να ψάχνουν για καρπούς, ξερίζωναν τα άγρια, άχρηστα φυτά, έτσι...

ΘΕΤΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Πριν από μερικές δεκαετίες διάβασα (The Sciences) για ένα νησί στον Ειρηνικό, όπου ο δήμαρχος ήταν άτεγκτος οικολόγος. Το νησί είχε χωρισθεί στα δύο. Το μισό κατοικημένο από ανθρώπους, το άλλο μισό αφημένο σε υπέροχη ζούγκλα με άφθονη πανίδα, ακόμη και ελέφαντες. Και ήλθε αναβροχιά για καιρό. Το...

ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Ρωτήθηκαν πάνω από 1330 άτομα στο ΗΒ ποια είναι τα αίτια του καρκίνου (S.Smith, C.Hyde). Από 15% ως 43% ενοχοποίησαν το άγχος, τα πρόσθετα που υπάρχουν στα τρόφιμα, τις ηλεκτρομαγνητικές συχνότητες, τα μεταλλαγμένα τρόφιμα, τους φούρνους μικροκυμάτων και την πόση νερού από πλαστικά μπουκάλια....

ΨΗΦΟ. ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ;

Σημαντικό στοιχείο της δημοκρατίας η ψήφος. Όχι το μόνο. Η κλήρωση για την επιλογή των αρχόντων είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της. Με την ψήφο όμως λαμβάνονται οι αποφάσεις, είτε από το σύνολο του λαού (εκκλησία του δήμου παλιά, δημοψήφισμα σήμερα) είτε από τους εκπροσώπους του (επιλεγμένους με...

ΟΙ ΦΙΛΕΣ ΜΑΣ ΤΡΙΒΗ, ΑΔΡΑΝΕΙΑ, ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ

Τρεις είναι οι φυσικές δυνάμεις που αντιστέκονται στη βούλησή μας: Τριβή, αδράνεια και ελαστικότητα. Η τριβή αντιστέκεται σε κάθε κίνησή μας. Καταβροχθίζει την ενέργειά μας και τη μετατρέπει σε θερμότητα, δηλαδή σε αταξία, που χάνεται στο Σύμπαν. Η αδράνεια αντιστέκεται σε κάθε μεταβολή. Αν...

ΓΚΡΕΤΑ

Ποτέ άλλοτε η ανθρωπότητα δεν ήταν τόσο ευτυχισμένη. Σημαντική παράταση ζωής, μείωση λοιμών και λιμών, παιδικής θνησιμότητας, ελάττωση του αναλφαβητισμού κλπ. Όλα αυτά είναι αποτελέσματα της τεχνολογικής προόδου, που, με τη σειρά τους, είναι συνέπειες του καπιταλισμού, κατά τον Norberg.

...

Σελίδες