Δημήτρης Σιδερής

Η ιστορία επαναλαμβάνεται (;)

Έτυχε να παρακολουθήσω στο ραδιόφωνο (Κυριακή, 9.00 π.μ., SKAI 100.3) μια από μια σειρά εκπομπών με ιστορικό περιεχόμενο. Πρώτη εντύπωση λοιπόν: Επί 6 χρόνια όταν ήμουν μαθητής στο τότε γυμνάσιο κάναμε μάθημα ιστορίας. Διδασκόμαστε περί τις 30-100 σελίδες από τις περίπου 250 των βιβλίων μας. Δεν...

Δαμοκλής

Ο Δαμοκλής, λέει ένα ανέκδοτο της εποχής, ήταν ένας δούλος αυλοκόλακας του Διονυσίου, τυράννου των Συρακουσών. Ο σοφός τύραννος του πρότεινε να αλλάξουν ρόλους για μια μέρα κι ο Δαμοκλής με μεγάλη χαρά δέχθηκε. Καθόταν, έτρωγε κι έπινε κι απολάμβανε τις ομορφιές της άνετης ζωής, όταν παρατήρησε...

Φαινομενικές Αντιφάσεις

Συχνά ακούω: "Είναι κομμουνιστής, έχει επιχειρήσεις και ζει σε παλάτι με πισίνες και με θαλαμηγό; Αν δεν του αρέσει, ας απαλλαγεί από τα πλούτη του και να μας αφήσει ήσυχους εμάς με τις μικροϊδιοκτησίες μας ". Μοιάζει πολύ ισχυρό επιχείρημα, αλλά είναι φτηνό σόφισμα. Ο κομμουνισμός ποτέ δεν είπε...

Άνθρωποι και Πράξεις

Κάποιος μου είπε την ιστορία, αλλά δεν ξέρω πού είναι γραμμένη. Στη Σπάρτη λοιπόν είχε ανακύψει ένα σοβαρό πρόβλημα. Ένας πολίτης πρότεινε μια λύση που όλοι θεώρησαν πως είναι η καλύτερη. Όμως όλοι ήξεραν πως αυτός ήταν ένα ανέντιμο άτομο. Απέρριψαν λοιπόν την πρότασή του και ύστερα ένας άλλος,...

Απώλεια

Θεμελιώδη υπαρξιακά ρήματα είναι τα: έχω, είμαι και θέλω. Εγώ ο αισθητός, η υλική υπόστασή μου σε σχέση με το φυσικό περιβάλλον μου, είμαι ό,τι Εγώ ο νοητός έχω και Εγώ ο κοινωνικός, η κοινωνική υπόστασή μου σε σχέση με το έλλογο περιβάλλον μου, είμαι...

Δε γίνεται

Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια είχα δει το έργο του Tenessee Williams, Camino Real. Σε ένα απομονωμένο τόπο έχουν αποκλεισθεί ποικίλοι ήρωες της λογοτεχνίας. Περιμένουν να έρθει η απρόβλεπτη σωτηρία, το απρογραμμάτιστο Fugitivo, η ευκαιρία για να πάρει όποιον προλάβει να φύγει. Κάποια στιγμή...

Εξέλιξη

" Τὰ πάντα ρεῖ", φωνάζει ο Ηράκλειτος. Όλα αλλάζουν. Όταν κάτι παύει να αλλάζει, είναι πεθαμένο, σαν τη θαυμάσια διεθνή λατινική γλώσσα που κανένας λαός πια σήμερα δεν τη μιλά για να εξελίσσεται. Όλα;

Κι όμως...

Χειραγώγηση της ελευθερίας

Πολύ γενικά, Ελευθερία = Μπορώ - Θέλω. Όσο περισσότερα μπορώ κι όσο λιγότερα θέλω, τόσο πιο ελεύθερος είμαι. Το σχήμα αυτό όμως είναι στατικό. Τόσο το Θέλω όσο και το Μπορώ μεταβάλλονται. Το Μπορώ αυξάνεται με τη σωματική και την πνευματική άσκηση. Και το κυριότερο κίνητρο για να ασκούμαι είναι...

Απογοήτευση

Η βούλησή μας διεγείρεται ποικιλοτρόπως. Ο πιο άμεσος τρόπος είναι αντανακλαστικός. Μου είναι δυσάρεστο ένα ερέθισμα και θέλω να απαλλαγώ από αυτό· ή μου είναι ευχάριστο κάποιο άλλο και κάνω ότι μπορώ για να αυξήσω την έντασή του. Ο άλλος τρόπος είναι ένα είδος ταλάντωσης. Περιοδικά, χωρίς...

Αξιόλογοι Άνθρωποι

Συχνά επιδόθηκα σε ψυχολογικές αναλύσεις και σε ιδανικά πολιτεύματα. Έχω αναφέρει ανθρώπους που με επηρέασαν. Θα μιλήσω για μερικούς τέτοιους στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, τη Σύρο, σε παιδική και εφηβική ηλικία.

Ένας ήταν καθηγητής μου, ο Αντώνιος Κανάκης. Αυτός κι ο Γιώργος Ζευγώλης με...

Συναλλαγή

Στη συναλλαγή, στο παρέ-δώσε, γίνεται μια ανταλλαγή αγαθών και/ή υπηρεσιών. Καθώς τα ανταλλασσόμενα δεν είναι ακριβώς όμοια και ίσα, η εντιμότητα της συναλλαγής με ισοτιμία περίπου των ανταναλλασσομένων, είναι υπόθεση περισσότερο υποκειμενική παρά αντικειμενική. Δίνω κάτι που μου περισσεύει, ενώ...

Ενορία

"Βίος ἀνεόρταστος, μακρὰ ὁδὸς ἀπανδόκευτος", έλεγε ο Δημόκριτος, παρομοιάζοντας τη ζωή με μακρά πορεία χωρίς πανδοχείο να ξεκουραστείς. Η ανάπαυλα είναι απαραίτητη, δεν είναι τεμπελιά. Ο Μωυσής έγινε σαφέστερος: "Ἓξ ...

Πέτρες και Χτίσιμο

Ο παππούς μου 15χρονος έφυγε από το σπίτι του στη Σύρο, γιατί δεν άντεχε την πείνα και την κακομεταχείριση του πατριού του. Στην Αθήνα εργάσθηκε σα χτίστης. Με την έμφυτη καλαισθησία και την προκοπή του άρχισε να γίνεται γνωστός και, στα 18 του, έφυγε συστημένος για την τουρκοκρατούμενη...

Μεγαλοϊδεατισμός

Στην ιστορία αναφέρονται πολλές αυτοκρατορίες: Μια κεντρική εξουσία που ελέγχει με την ισχύ της μεγάλη περιοχή κατοικημένη από ποικίλους λαούς με διαφορετική γλώσσα, θρησκεία, έθιμα κλπ. Συνήθως ένας από αυτούς τους λαούς είναι ο κυρίαρχος. Από την μυθολογική εποχή υπάρχουν οι εκτεταμένες...

Σίσυφος

Ποιος να το φανταζόταν το πρόβλημα του υπερπληθυσμού να είχε απασχολήσει την ανθρωπότητα από την εποχή των μύθων; Ο Σίσυφος ήταν ένας πανέξυπνος, μάλλον παμπόνηρος, άνθρωπος. Είχε εισχωρήσει σα χάκερ στα μυστικά των θεών και ήξερε πως ο μεγάλος Δίας παριστάνοντας τον αετό, είχε αποπλανήσει την...

Αυτομαστίγωση

Ο Νίκος Δήμου μας θυμίζει μερικές δυσάρεστες λεπτομέρειες για το 1821 (Protagon.gr, 25.03.14). Περιληπτικά, η επανάσταση ξεκίνησε από φιλήσυχους αστούς εμπόρους που ζούσαν έξω από την Ελλάδα, όχι από αρματολούς και κλέφτες που πολεμούσαν σα μισθοφόροι για αμοιβή και λάφυρα. Το Πατριαρχείο...

Γλωσσική Εθνοκάθαρση

Η γλώσσα είναι σα ζωντανός οργανισμός. Αλλάζει, διαρκώς εξυπηρετώντας εξελισσόμενες επικοινωνιακές ανάγκες και υπείκοντας στους φυσιολογικούς νόμους των γλωσσικών οργάνων, αναπνοής και μυών του στόματος. Οι άνθρωποι έρχονται σε διαρκή επικοινωνία προς αλλήλους, μιμητική (π.χ. μόδα),...

Αιτία του Κακού

Η έννοια της αιτίας μας φαίνεται αυτονόητη. Τόσο, που ο Kant θεώρησε ότι είναι έννοια a priori, εκ των προτέρων, γεννιόμαστε με αυτήν. Όχι, βεβαία. Την αποκτούμε ενώ αναπτύσσομε εξαρτημένα αντανακλαστικά, μαζί και με την αντίληψη του χρόνου. Μολονότι ούτε η αιτία ούτε ο χρόνος είναι ερεθίσματα,...

Βιασμός

Θ΄ αρχίσω ανάποδα. Λέγεται πως ο σοφός βασιλιάς Σολομών έκρινε μια υπόθεση βιασμού. Έβγαλε ένα ξίφος από τη θήκη του και ζήτησε από το θύμα να το βάλει πάλι μέσα. Εκείνος κρατούσε το θηκάρι και κουνώντας το δεν άφηνε την εισαγωγή του ξίφους. Αποφάνθηκε πως, αν δεν θέλει η γυναίκα, βιασμός δεν...

Εξωτερική Πολιτική

Τι θέλω κι ασχολούμαι με θέματα με τα οποία δεν έχω ποτέ εντρυφήσει; Όμως καθένας μπορεί να βλέπει απέξω κάτι που από μέσα κρύβει πολλά. Και απέξω βλέπω κάτι που μου φαίνεται πρωτόγνωρο, διεθνώς πρωτοποριακό. Από την εποχή της Επανάστασης, η διάθεση που επικρατούσε ήταν να ξαναγίνουμε αυτό που...

Σελίδες

© 2024 Κοινή Γνώμη. Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος.  |  Σχεδίαση: Runaway