Δημήτρης Σιδερής

Δεν ελπίζω τίποτε

"Κόλαση είναι οι άλλοι", γράφει ο J. P. Sartre. Πώς το εννοεί; Οι άλλοι, με την οργάνωση που διαθέτουν (κοινωνία), μου εξασφαλίζουν διατροφή, στέγη, προστασία από τους καιρούς, υγεία, έρωτα. Γιατί να είναι κόλαση;

Η ύπαρξή μας είναι τρισυπόστατη. Το αισθητό εγώ μας άρχισε να υπάρχει με τη...

Καμάρι

Κυριακή πρωί, φθινόπωρο στο δρόμο μου στην Αθήνα. Βγήκα να αγοράσω εφημερίδα. Ο δρόμος άδειος. Βλέπω όμως έναν άνθρωπο ντυμένο με εργατικά ρούχα. Αγναντεύει σα να καμάρωνε το πεζοδρόμιο πέρα για πέρα. Τι αξιόλογο βλέπει; Ήταν τόσο χτυπητή η στάση του, που μου κίνησε την περιέργεια. "Τι κοιτάς;"...

Και πάλι αριστεροδεξιά

Συγχωρήστε με, αλλά έχω τελείως μπερδευτεί. Στην Ιταλία εκλέχθηκε μια "ακροδεξιά". Τι θα πει αυτό;

Πριν από λίγες δεκαετίες, η απάντηση θα φαινόταν περίπου αυτονόητη. Οι άνθρωποι διαιρούνταν σε δεξιούς και αριστερούς. Και αυτή η διαίρεσή τους καθόριζε μέσα μας και ολόκληρη περίπου τη...

Πρωτότυπο ή αντίγραφο

Η δομή του ανθρώπου με δύο χέρια, δυο πόδια και μοναδική οργάνωση του εγκεφάλου του τού επιτρέπει αφενός να μαθαίνει, όπως γίνεται σε όλα τα ομοιόθερμα κυρίως ζώα που σχηματίζουν εξαρτημένα αντανακλαστικά, αφετέρου να επινοεί, να κατασκευάζει εργαλεία, που επέτρεψαν την τρομακτική πρόοδο του...

Αναθεωρητισμός

Ο όρος αναθεωρητισμός έχει γίνει πολύ της μόδας τον τελευταίο καιρό, μετά την εισβολή των Ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία, Το βικιλεξικό τον ορίζει (...

Μάσκα και στολή

Διάβασα ένα βιβλίο του Γρηγόρη Παγκάκη με τίτλο: Κοινωνική Ανθρωπολογία. Ο αείμνηστος συγγραφέας περιγράφει θαυμάσια την έκταση του αντικειμένου και τη διαχρονική εξέλιξή του. Άριστο για όποιον ενδιαφέρεται για το θέμα. Θα ασχοληθώ όμως με ένα μόνο κεφάλαιό του, για το ρόλο της μάσκας, που...

Άχρηστοι κανόνες

Καθένας θέλει οτιδήποτε. Και αυτό που θέλει μπορεί να αλλάζει διαρκώς. Η βούλησή του καθορίζεται αφενός από εξωτερικά ερεθίσματα, που μπορεί να είναι ευχάριστα ή δυσάρεστα και αφετέρου από εσωτερικά, όπως είναι η πείνα, η δίψα κλπ που έχουν περιοδικό, αυτόματο, σαν ταλαντώσεις, χαρακτήρα. Οι...

Πλούτος και φτώχεια

  • Παρασκευή, 12 Αυγούστου, 2022 - 06:15
  • 0 Σχόλια

Τα κίνητρά μας αφορούν το αισθητό (σωματικό) μας εγώ, το κοινωνικό και το νοητό, την αυτοπραγμάτωσή μας. Τα σωματικά εγώ μας είναι μοναδικά, με άπειρη ποικιλία, αλλά όχι άνισα. Γίνονται άνισα ως προς κάποιον άλλο παράγοντα. Η μυική ισχύς π.χ. είναι ιεραρχικά ανώτερη ως προς την επιβίωση, αλλά...

Ενδιαφέρομαι ή σκανδαλίζομαι;

Η βούλησή μας διεγείρεται διττά. Αιτία μπορεί να είναι η λογική που τροφοδοτείται από τα εισερχόμενα μηνύματα διαμέσου των αισθήσεών μας. Ο Αριστοτέλης το ονομάζει προαίρεση. Μπορεί όμως να διεγείρεται και αυτόματα με ένα μηχανισμό ταλάντωσης χάλασης. Όρεξη κατά τον Αριστοτέλη. Επειδή διαρκώς...

Φιλοσοφία

Κλείνουν 8 χρόνια που άρχισα να γράφω προσπαθώντας να δω από μια εκλαϊκευμένα φιλοσοφική σκοπιά τα τρέχοντα γεγονότα. Τι εννοώ φιλοσοφία;

Τα αρχαία χρόνια, πριν από πάνω από 3,5 χιλιετίες, στοιχειώθηκαν από ένα τρομακτικό γεγονός: Ένα νησί τινάχτηκε στον αέρα. Όσοι έζησαν το γεγονός,...

Εγκληματίες Πολέμου

Τα ζώα τρέφονται σκοτώνοντας άλλα ζώα ή φυτά. Ωστόσο, μεταξύ ζώων του ίδιου είδους η βία είναι σπάνια, και δεν είναι ομαδική. Στα ανώτερα μάλιστα σπονδυλωτά, μεταξύ ζώων του ίδιου είδους εκδηλώνονται συμπεριφορές αγάπης, όπως μεταξύ μητέρας και τέκνων και μεταξύ ζευγών αρσενικού και θηλυκού....

Αυτοδυναμία ή συνεργασία;

Κανονικά, εκλογές θα ξαναέχουμε σε ένα χρόνο. Δεν αποκλείεται όμως και συντομότερα. Υπάρχουν δικαιολογίες για πρόωρες εκλογές. Λογικά, κάθε κόμμα παρουσιάζει το πρόγραμμά του και οι ψηφοφόροι ψηφίζουν όποιο θεωρούν καλύτερο, ένα είδος άμιλλας. Όμως στην πράξη τα κόμματα μετατρέπουν την άμιλλα σε...

Πολιτικοϊστορική ονειροφαντασία

Όσα ακολουθούν δεν τεκμηριώνονται· είναι απλώς ό,τι φαντάζομαι για να ερμηνεύσω ιστορικά γεγονότα με πολιτική σημασία. Θα ξεκινήσω από τον πιο σημαντικό πόλεμο της αρχαιότητας. Σημαντικός, διότι έχομε λεπτομερή περιγραφή του, με αναζήτηση αιτίων και διότι δεν μας επιβλήθηκε όπως από την επιδρομή...

Μύθοι για τη δημιουργία

Διάβαζα τελευταία ένα βιβλίο του Νίκου Κανακάρη για τους μύθους που αφορούν τη δημιουργία. Έχει συλλέξει περί τους 200 μύθους διαφόρων λαών που αφορούν το πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος και ο άνθρωπος. Με έβαλε σε σκέψεις. Πρώτη είναι ότι για να πιστεύουν όλοι οι λαοί πως υπάρχει μια ανώτερη...

Παιδική βία

Βλέπομε τελευταία συχνά περιστατικά παιδικής βίας, ακόμη και με θανάτους αποτελέσματα είτε βίας ή αυτοκτονίας. Πόσο σύγχρονο είναι το πρόβλημα;

1875 (περίπου). Γεννήθηκε ο παππούς μου στη Σύρο. Πέθανε ο πατέρας του και η μητέρα του ξαναπαντρεύτηκε. Από τις αναμνήσεις του, μου διηγιόταν, ο...

Δημόσιο

Οι άνθρωποι έχομε στην κοινωνία τρεις επιλογές, μοναχικοί, σε αγέλη ή σε κοινωνία. Κινδυνεύει επομένως η κοινωνία να διαλυθεί. Οι δυνάμεις που τη συγκρατούν είναι δύο κυρίως ειδών. Με συμπληρωματική λειτουργία καθενός που εξαρτάται από όλους τους άλλους σε λογική βάση και με συναισθηματική...

Ιεράρχηση και ισότητα

Ιεράρχηση υπάρχει όταν οντότητες με τόση ομοιότητα ώστε να ταξινομούνται σε ενιαία κατηγορία, μπαίνουν σε μια σειρά. Το κοινότερο κριτήριο για την ιεράρχηση είναι από φυσική πλευρά η ισχύς τους. Το ισχυρότερο πάνω από το ασθενέστερο. Η ισχύς στα ζώα στηρίζεται κυρίως στην ισχύ των μυών και στο...

Παράπονο πιστού

Έπεσα στη μέση κάποιας εκπομπής του ραδιοφώνου. Δεν έμαθα ποιος τα έλεγε. Ήταν η απελπισμένη, οργισμένη, βλάσφημη φωνή ενός Εβραίου από τα στρατόπεδα των Ναζί. "Αν υπάρχει Θεός, θα πρέπει να πέσει να μου φιλήσει τα πόδια για να τον συγχωρήσω. Μάθαμε ότι όσες φορές μας έστειλε ο Θεός μια...

Παραλλαγές Φόβου

Πόνος και ηδονή είναι τα κύρια αισθήματα που πολώνουν τη συμπεριφορά μας από την αποφυγή του ενός προς την επιδίωξη της άλλης. Συνοδεύονται από συναισθήματα δυσάρεστα ή ευχάριστα αντίστοιχα. Με την ανάπτυξη εξαρτημένων αντανακλαστικών μαθαίνομε να νιώθουμε δυσάρεστα ή ευχάριστα, ακόμη και χωρίς...

Διαβάζοντας HARARI

5 Φεβρουαρίου 2019

Ο Y. N. Harari είναι ένας Εβραίος ιστορικός που προσπαθεί να φιλοσοφήσει το παρελθόν, το μέλλον και το παρόν της ιστορίας. Το τελευταίο το κάνει στο βιβλίο του: "21 Μαθήματα για τον 21ο Αιώνα".

Τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές έχω διαβάσει μόλις το 1ο...

Σελίδες