Δημήτρης Σιδερής

Πολιτισμική επιβίωση

Ικανοποιητικός ορισμός του πολιτισμού δεν υπάρχει. Γενικά σημαίνει το σύνολο των τεχνικών και πνευματικών επιτευγμάτων του ανθρώπου ανά την υφήλιο. Σημαίνει το σύνολο της Επιστήμης, της Τέχνης και της Ηθικής, μαζί με τον τρόπο που αυτές οι πνευματικές ανθρώπινες επιτεύξεις οργανώνονται και...

Μεγάλη ιδέα και γαλάζια πατρίδα

Πριν από 200 χρόνια ξεσηκώθηκαν ενωμένοι οι πρόγονοί μας και έγινε η Επανάσταση. Να απαλλαγούν από τον Οθωμανικό ζυγό. Αυτός όμως είναι ένας αρνητικός στόχος. Να απαλλαγούμε από αυτούς για να κάνουμε τι; Εδώ υπήρχε σημαντική διαφωνία μεταξύ των επαναστατημένων ηρώων. Οι κοτζαμπάσηδες ήθελαν να...

Αποικισμοί

Κάθε ζώο, από τα θηλαστικά τουλάχιστον, ξεκινά στην ασφάλεια της μάνας του. Καθώς μεγαλώνει και αυξάνονται οι ανάγκες του, δεν αρκείται στο μητρικό γάλα, ενώ κι η μητέρα εξαντλείται από τον υπέρμετρο θηλασμό. Αναγκαστικά γίνεται λοιπόν η απομάκρυνση από τη μητρική αγκαλιά. Φυσικά αυτή η πράξη...

Γάμος

Η συμπεριφορά μας είναι άλλοτε αντίδρασή σε ερεθίσματα που εισπίπτουν στις αισθήσεις μας (αντανακλαστικά) και άλλοτε, σαν από ταλάντωση, όπως περιοδικά χωρίς ερέθισμα διψάμε, πεινάμε και κάνομε τις κατάλληλες κινήσεις για να ικανοποιήσουμε τη βούλησή μας. Τα αντανακλαστικά είναι συγγενή και...

Τα Τρία Ωράρια

Αρχίζομε να υπάρχουμε σε τρεις διαδοχικούς σταθμούς. Η ένωση ενός πατρικού σπερματοζωαρίου με ένα μητρικό ωάριο δημιουργεί μια νέα φυσική ύπαρξη, αντιληπτή από το φυσικό και βιολογικό περιβάλλον της. Η επιφάνειά (δέρμα εμβρύου) της αισθητής αυτής ύπαρξης καλύπτεται από τεράστιο αριθμό αισθητήρων...

Λογοκρισία στην τέχνη

Μια καλλιτέχνιδα εξέθεσε στο Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης σαν έργο τέχνης μια υφασμάτινη κατασκευή στο σχήμα της Ελληνικής σημαίας, αλλά με επικράτηση του ροζ χρώματος, καμωμένη από σεντόνια γυναικών που είχαν σκοτωθεί σε ενδοοικογενειακή βία, ακριβώς για να εκφράσει τη διαμαρτυρία...

Περπατάμε ή τρέχουμε;

Αλλάζει ο κόσμος (κι ο καθένας μας), ή μένει πάντα ίδιος; Ο Πυθαγόρας υποστήριζε πως δεν αλλάζει. Οι προφανείς κινήσεις ερμηνεύονταν με διάφορες δικαιολογίες. Ο ίδιος ο Πυθαγόρας έβλεπε την κυκλική κίνηση ως κύριο πρότυπο. Ενώ τα άστρα του ουρανού τριγύριζαν γύρω γύρω, το κέντρο του έμενε...

Γερνάω

Το διάβασα στο ba-bamail.com/family-and-parenting, και το μεταφέρω σε ελεύθερη μετάφραση.

"Παιδί μου αγαπημένο, τη μέρα που θα με δεις να γερνάω, σε παρακαλώ να είσαι υπομονητικός, αλλά πάνω απ' όλα προσπάθησε να καταλάβεις τι περνάω. Αν, όταν μιλώ, επαναλαμβάνω το ίδιο πράγμα χιλιάδες...

Συμπληρωματική και Δυναμική σχέση

Δύο οντότητες, ενδέχεται να ενωθούν σε μία, όχι λόγω της βούλησης κάποιου που τις ενώνει, αλλά υπείκουσες σε τυχαίες συνθήκες. Η μία είναι δομική, στο χώρο. Αν τύχει η κατασκευή τους να είναι αμοιβαία συμπληρωματική (σχήμα), καθώς αυτόματα διαρκώς κινούνται, όταν κάποια στιγμή βρεθούν η μια...

Εμφύλιοι Πόλεμοι

Όλοι έχομε διαβάσει ιστορίες ποικίλων πολέμων, δεν έχω δει όμως συνοπτική ιστορία των εμφύλιων. Ενώ καθένας έχει τις ιδιαιτερότητές του, υπάρχουν πολλά κοινά μεταξύ τους. Αυτά θα μπορούσαν να θεωρηθούν ως είδος ιστορικών νόμων, που αν τους γνωρίζαμε θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι για την...

Στάμπα

Ο κόσμος αποτελείται από άπειρο αριθμό στοιχείων σε απέραντη ποικιλία. Αυτά διεγείρουν τις αισθήσεις μας που έχουν ατέλειες. Δεν έχουν μεγάλη διακριτική ικανότητα. Δύο ταυτόχρονοι νυγμοί στη ράχη μας γίνονται αισθητοί σαν ένας, αν δεν απέχουν επαρκώς (π.χ. 2 εκατοστά) μεταξύ τους, ενώ στις ράγες...

Ισοπέδωση και δημοκρατία

Έγραφα πριν από λίγες μέρες, με κάποιο υπονοούμενο παράπονο πως η σύνταξή μου, ως δημοσίου υπαλλήλου, εμένα που υπήρξα καθηγητής πανεπιστημίου, ελάχιστα διαφέρει από εκείνη της καθαρίστριας που, επίσης δημόσιος υπάλληλος, καθάριζε το γραφείο μου στο Πανεπιστήμιο. Ανάλογα, άκουσα ένα φίλο να...

Έμπορος στην Επαρχία

Συχνά υποστηρίζω πως χρειάζεται ανακατανομή των ανθρώπων, καθώς τα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της γης έχει συσσωρευτεί σε συγκεκριμένες περιοχές, όπου ο συνωστισμός του υπερπληθυσμού είναι αίτιος πολλών δεινών. Παράλληλα έχουν εγκαταλειφθεί εκτεταμένες εκτάσεις που άλλοτε έτρεφαν ανθρώπους. Αυτά...

Εικοσιοκτώ Οκτωβρίου 2023

Το βρήκα δημοσιευμένο στην εφημερίδα Θάρρος-Ελεύθερος Κόσμος στις 21 Δεκεμβρίου 1940. Απεικονίζει καλύτερα από πλήθος άλλα την ομόθυμη συμμετοχή όλων των Ελλήνων σ΄ εκείνο τον αγώνα. Διατήρησα την ορθογραφία του κειμένου, πλην της μεταφοράς του σε μονοτονική γραφή.

 

"ΤΩΡΑ, ΠΟΥ...

Ανθρώπινη διαφοροποίηση

Οι άνθρωποι διαφέρομε από τα άλλα ζώα. Στη φυσική μας εμφάνιση, αισθητή από το σύμπαν, σημαντική διαφορά μας είναι ότι έχομε, μόνον εμείς, δύο πόδια και δύο χέρια. Τα περισσότερα θηλαστικά έχουν 4 πόδια, οι πίθηκοι 4 χέρια, τα πτηνά δύο πόδια και δύο φτερούγες, τα έντομα έχουν 6 πόδια, οι...

Τεχνοκρατία ή δημοκρατία;

Όταν οι άνθρωποι από τροφοσυλλέκτες έγιναν τροφοπαραγωγοί, γεννήθηκε η κοινωνία, που αναπτύχθηκε περισσότερο με τις ανταλλαγές προϊόντων και υπηρεσιών, οπότε γεννήθηκαν η Αγορά και το Άστυ. Στην κοινωνία καθένας συμπλήρωνε τις ανάγκες και ελλείψεις των άλλων, για κοινό σκοπό, που τελικά ήταν η...

Ανακατανομή

"Λίθοι τε καὶ πλίνθοι καὶ ξύλα καὶ κέραμος ἀτάκτως μὲν ἐρριμμένα οὐδὲν χρήσιμά ἐστιν¨, γράφει κάπου ο Ξενοφών αποδίδοντας τη ρήση στο μεγάλο δάσκαλο, το Σωκράτη. Με την ανακατανομή των υπαρχόντων, χωρίς παραπάνω υλικά...

Πόσοι ποιοι φοιτητές

Κάθε χρόνο υπάρχει μια επιδημία άγχους στους νέους και στους γονείς τους. Θα πάρουν καλούς βαθμούς στις Πανελλήνιες; Στα δικά μου χρόνια ήταν λίγο διαφορετικά. Ήμουν (ή δεν ήμουν) γόνος οικογένειας πανεπιστημιακών δασκάλων. Δίναμε εξετάσεις στη σχολή που θέλαμε. Αν ήμουν από οικογένεια...

Αναπόφευκτο Τέλος

Η ιστορία βρίθει από απαισιόδοξες προβλέψεις, που όμως τελικά δεν επαληθεύονται. Ήδη στη Ρωμαϊκή εποχή, όταν άρχισαν οι άνθρωποι να ευημερούν, και επομένως να πολλαπλασιάζονται, διατυπώθηκε ο φόβος ότι σε λίγο η γη δεν θα επαρκούσε να τους θρέψει. Πολλούς αιώνες αργότερα ο R. Malthus παρουσίασε...

Περίθαλψη στα νησιά

Αν και η μόνιμη κατοικία μου είναι η Αθήνα, έχω γεννηθεί και ζήσει πολλά χρόνια στη Σύρο, αλλά και για τη Νάξο, όπου έχω οικογενειακές ρίζες, το ενδιαφέρον μου είναι μεγάλο, όπως, φυσικά και για όλα τα νησιά. Συχνά βλέπω τη δυσκολία να αντιμετωπιστούν προβλήματα υγείας σ΄ αυτά τα πέτρινα...

Σελίδες