Σύρος - Η πρωτεύουσα

Ερμούπολη: Η θαλασσινή πολιτεία. Είναι μια πολυσήμαντη παρουσία στο Αιγαίο. Η Ερμούπολη γεννήθηκε και δημιουργήθηκε μέσα στις φλόγες της Επανάστασης του 1821 από πρόσφυγες που ήρθαν από τη Χίο, τα Ψαρά, την Κυδωνία, την Ιωνία και αργότερα την Κάσσο και άλλα μέρη της επαναστατημένης Ελλάδας, όταν έγιναν οι μεγάλες σφαγές από τους Τούρκους. Το Αιγαίο δονήθηκε από κραυγές ξεριζωμένων ανθρώπων που αναζητούσαν μια νέα πατρίδα. Και τότε... εντοπίστηκε το καλλίτερο καταφύγιο, η Σύρος! Ήταν ιδανικός τόπος. Το νησί δεν το άγγιζε ο πόλεμος. Ήταν ελεύθερο και προστατευμένο από μια μεγάλη Ευρωπαϊκή δύναμη. Τη Γαλλία. Οι πρώτοι πρόσφυγες ήταν πάμφτωχοι και ρακένδυτοι, αλλά πλούσιοι σε πείρα και γνώσεις. Πολύ γρήγορα, ήδη στα χρόνια του Κυβερνήτη Καποδίστρια, η νέα πόλη περνά στην ειρηνική και δημιουργική επανάσταση που θα την οδηγήσει στην ακμή. Η πόλη που αφιερώθηκε στον Κερδώο Ερμή, τον 19ο αιώνα είχε αναδειχθεί στο πιο σημαντικό εμπορικό και ναυτιλιακό κέντρο του ελεύθερου Ελληνισμού. “Στην Ερμούπολη ξαναγεννήθηκε η Ελλάδα...” είπε κάποτε ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Την οικονομική ακμή της Ερμούπολης συνόδεψε η κοινωνική εξέλιξη και η πολιτιστική άνθηση. Στην πόλη του Κερδώου αλλά και του Λόγιου Ερμή σχηματίστηκε για πρώτη φορά γνήσια ελληνική αστική τάξη που εκφράστηκε με ζωηρή κοινωνική και πνευματική δραστηριότητα. Πολιτιστικά κέντρα, θέατρα, αίθουσες μουσικής, λέσχες, φιλανθρωπικά ιδρύματα, τυπογραφεία, βιβλιοθήκες κι ένας ιδιαίτερα... πολυφωνικός τύπος, έσπρωξαν την Ερμούπολη προς τα εμπρός. Το όνομά της ξέφυγε, τότε, από τα όρια του Αιγαίου και ακούγεται στα σαλόνια της Ευρώπης. Η ακτινοβολία του πλούτου και του Πνεύματος δημιούργησαν το πρώτο τουριστικό ρεύμα προς την Ελλάδα. Περιηγητής που επισκέφθηκε το νησί στις αρχές του 19ου αιώνα ήταν ο σπουδαίος Θεόφιλος Γκωτιέ, που ενθουσιασμένος, όταν γνώρισε τη Σύρο, έγραψε: “Η Σύρος... είναι περίπου ο ομφαλός της Ελλάδος, η πρωτεύουσα της κομψότητας και της αρχοντιάς. Ποιος αλήθεια θα φανταζόταν ότι θα συναντούσε τον κόσμο αυτό φυτεμένο σ’ ένα βραχονήσι του Αιγαίου!”.

Πολλά Νεοκλασικά Κτίσματα

Στο σύνολο του Ελληνικού χώρου και ιδιαίτερα στα Κυκλαδονήσια, η Ερμούπολη κατέχει τη μεγαλύτερη πυκνότητα στην νεοκλασική ιστορία της αρχιτεκτονικής. Πολλοί Ευρωπαίοι αρχιτέκτονες, κυρίως Γερμανοί και Ιταλοί, αλλά και Έλληνες, δούλεψαν με συνέπεια πάνω σε δύο ρυθμούς. Σεβάστηκαν την κλασσική αρχαία Ελλάδα και την... πάντρεψαν με τον Ρομαντισμό της Δύσης. Άπειρα μνημειακά, αρχιτεκτονικά κτίσματα στέκονταν και καμαρώνουν περήφανα ακόμα σήμερα στην Ερμούπολη. Καλλιμάρμαρα δημόσια κτίρια, αρχοντικά με ολομάρμαρες προσόψεις και πλούσιο αρχιτεκτονικό διάκοσμο είναι θαυμαστά αριστουργήματα τέχνης και ομορφιάς. Η Ερμούπολη, μπορεί να μην έχει πια την παλιά της δύναμη. Όμως από που κερδίζει; Αυτό που κερδίζει είναι ο θαυμασμός για την νεοκλασική ομορφιά της που διατηρείτε αλώβητη, αβλαβής μέχρι σήμερα.

Σύρος δεν είναι μόνο οι δύο πόλεις της

Σύρος είναι και οι πανέμορφες εξοχές και τα χωριά της, απλωμένα στις ελάχιστες μικροσκοπικές “πεδιάδες”. Το χώμα σπάνιο, ήταν πάντα και είναι ακόμη... μαζεμένο χούφτα – χούφτα για να στηρίξει τις ρίζες των... όχι πάρα πολλών δένδρων. Λίγο απ’ όλα. Ελιές που και που, φυστικές, εσπεριδοειδή και πολλά θερμοκήπια που μέσα σ’ αυτά οι αγρότες καλλιεργούν νόστιμα κηπευτικά προϊόντα. Σ’ αυτά τα χωριά ζει ένας κόσμος ήρεμος, πολιτισμένος, γεμάτος καλοσύνη και προσήνεια. Κάθε χωριό έχει την εκκλησία του και το ξωκκλήσι του. Καθολικό ή Ορθόδοξο. Είναι το στήριγμα του Κυκλαδίτη στο βράχο. Μέσα σ’ αυτό το ξωκκλήσι ο κάθε άνθρωπος κάνει το σταυρό του τιμώντας τον Θεό! Πολλές εξοχές είναι θαυμάσια παραθεριστικά κέντρα. Στους εξοχικούς κήπους ξεφυτρώνουν πεύκα και... πανέμορφες βίλες μέσα σε μια ατμόσφαιρα γαλήνης και ηρεμίας.

Άνω Σύρος: Η πρώτη πόλη!

Μικρή, γραφική μεσαιωνική πολιτειούλα. Είναι απλωμένη στον κεντρικό και υψηλότερο λόφο του νησιού που στεφανώνεται από το ναό του Αγίου Γεωργίου στην καθολική επισκοπή. Η ίδρυση και η ζωή της πόλης είναι στενά δεμένη με την περίοδο της Φραγκοκρατίας στην Ελλάδα. Στα 1207 όταν οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη, Ο Βενετός Μάρκος Σανούδος καταλαμβάνει στ’ όνομα του Δόγη της Βενετίας Ερρίκου Δάνδολου τις περισσότερες από τις Κυκλάδες και τη Σύρο και ιδρύει το περίφημο Δουκάτο της Νάξου. Η πρώτη ενετική πύλη κτίζεται στον υψηλότερο λόφο. Περικλείεται από ψηλά τείχη, αφού το Αιγαίο μαστίζεται από την Πειρατεία, και κατοικείται από ένα συμπαγή Καθολικό πληθυσμό. Σ’ αυτή την όμορφη πόλη που το κάθε παλιό της σπίτι και η κάθε εκκλησία της είναι ένα μνημείο 700 χρόνων. Είναι πόλη χωρίς θορύβους αφού οι δρόμοι και τα στενά της εξυπηρετούν μόνο ανθρώπους και όχι αυτοκίνητα. Στη Σύρο, στο βραχονήσι των 85 τ.χιλ. ... γεννήθηκε την 3η χιλιετία π.Χ. ένας από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς του κόσμου, ο κυκλαδικός πολιτισμός... Οι ανασκαφές του 1898 στην Χαλανδριανή έφεραν στο φως την προϊστορική ακρόπολη και... πλήθος τάφων με πλούσια και περίτεχνα κτερίσματα. Πολλά από αυτά φιλοξενούνται στο Μουσείο της Πόλης. (Συνεχίζεται)