Οι εκδηλώσεις του SIFF 2022 ολοκληρώθηκαν με επιτυχία και η Σύρος πλημμύρισε από κόσμο, εικόνες και ιδέες

Το 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Σύρου πραγματοποιήθηκε σε εορταστική ατμόσφαιρα με την προσέλευση του κοινού να ξεπερνάει κάθε προσδοκία και τις τέσσερις ημέρες που διήρκησαν οι εκδηλώσεις. Το Φεστιβάλ υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) και του ΥΠΠΟΑ, από τις 28 έως και τις 31 Ιουλίου, αξιοποιώντας, όπως κάθε χρόνο, την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά του νησιού με προβολές και παράλληλες δράσεις σε έξι τοποθεσίες ιδιαίτερης σημασίας και αισθητικής.

Η επιλεγμένη θεματική «Τόπος» επικεντρώθηκε στην ανάδειξη της τοπικότητας της Σύρου ως αναπόσπαστο κομμάτι της εξελικτικής, δημιουργικής πορείας του SIFF και στην προώθηση της αντίληψης ότι τα νησιά, αλλά και άλλες περιφερειακές περιοχές, έχουν τη δυναμική να λειτουργήσουν ως τόποι προηγμένης σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και προβολής.

Το Φεστιβάλ σήκωσε αυλαία στον θερινό κινηματογράφο Παλλάς με μια sold out προβολή όπου ο κόσμος συνέρρεε για να παρακολουθήσει την πρεμιέρα της νέας ψηφιακής αποκατάστασης του ντοκιμαντέρ Σύρος, το Δαντελένιο Νησί που γυρίστηκε το 1963 από τον Αντώνη Αλμπανόπουλο. Ένας ύμνος στη Σύρο, ο οποίος εξαίρει την πλούσια ιστορία και τη μοναδική πολιτισμική, βιομηχανική και περιβαλλοντική κληρονομιά του νησιού. Πριν την προβολή η αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Αλίκη Λεονταρίτη, χαιρέτησε το Φεστιβάλ και απένειμε τιμητική πλακέτα στον συν-διοργανωτή του SIFF Jacob Moe για τη συμβολή του κινηματογραφικού θεσμού στο νησί. Αμέσως μετά, ταξιδέψαμε στα ποιητικά μονοπάτια του Talking Αbout Trees (Suhaib Gasmelbari, Σουδάν, 2019), μία ταινία που υμνεί τη μαγεία του κινηματογράφου, ενώ η βραδιά ολοκληρώθηκε με μουσική και ποτό στο Cantina Analogue για την παρουσίαση της έντυπης έκδοσης 4.924.800 δευτερόλεπτα, η οποία δημιουργήθηκε με αφορμή τη 10η επέτειο του SIFF και αφηγείται την ιστορία του Φεστιβάλ μέσα από φωτογραφίες, κινηματογραφικά στιγμιότυπα και πρωτότυπα κείμενα.

Πρεμιέρα στον θερινό Κινηματογράφο Παλλάς

Πάρτι παρουσίασης της επετειακής έκδοσης του SIFF στο Cantina Analogue

Εντυπωσιακή ήταν η προσέλευση του κοινού και το δεύτερο βράδυ στο ιστορικό ναυπηγείο του Ταρσανά και αγαπημένο προορισμό του SIFF, όπου οι ταινίες συνδιαλέγονται με τον τόπο προβολής αλλά και την φετινή θεματική. Έτσι, ταξιδέψαμε στο χρόνο κάνοντας βουτιά στη δεκαετία του '30 με το Architects' Congress / Συνέδριο αρχιτεκτόνων του πρωτοπόρου του Bauhaus Laszlo Moholy-Nagy, μια βωβή ταινία-καταγραφή του CIAM (του Διεθνούς Συνεδρίου Αρχιτεκτονικής) που πραγματοποιήθηκε σε γιοτ κατά τη διάρκεια κρουαζιέρας στη Μεσόγειο. Το ταξίδι μας στο χωρο-χρόνο γεφύρωσε με το σήμερα η πρωτότυπη μουσική της Saber Rider η οποία παρουσίασε ζωντανά ένα αυτοσχεδιαστικό ηχοτοπίο που ανέδειξε με μοναδικό τρόπο το εθνογραφικό θέμα και την ιδιαίτερη φόρμα της ταινίας. Η συνέχεια εκτυλίχθηκε στη Ρωσία του 1967 με το The Homeland of Electricity (Η πατρίδα του ηλεκτρισμού) της Larisa Shepitko, μια καλλιτεχνική ανάθεση για τον εορτασμό της 50ής επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης και από εκεί μεταφερθήκαμε στο A Tall Tale/Ιστορία Για Αγρίους της Lucia Babjaková Nimcová για να παρακολουθήσουμε ένα αυτοσχεδιαστικό ντοκιμαντέρ παρατήρησης γυρισμένο το 2016 στη δυτική Ουκρανία.

Προβολές και ζωντανή περφόρμανς στο Ναυπηγείο Ταρσανάς

Το βράδυ του Σαββάτου ήταν αφιερωμένο στον πλέον αγαπημένο θεσμό του SIFF, το ντράιβ-ιν στην Ντελαγκράτσια της Ποσειδωνίας. Τα οχήματα κατέκλυσαν κυριολεκτικά όλη την περιοχή, η μπύρα Νήσος προσέφερε την ανάλογη δροσιά και τα φημισμένα παγωτά Django ετοίμασαν τρεις γεύσεις αποκλειστικά για το κοινό του SIFF αντλώντας έμπνευση από το περιεχόμενο των ταινιών. Το drive-in, φέτος, ήταν αφιερωμένο στον συγγραφέα, καλλιτέχνη, ακτιβιστή και εμβληματική φιγούρα του ελληνικού underground Τέο Ρόμβο. Έτσι, στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάστηκαν το Φρικτές Αναμνήσεις 1 του Νίκου Θεοδοσίου και το 1... του Ρόμβου, δυο πειραματικές μικρού μήκους ταινίες οι οποίες, όπως ανέφερε ο ίδιος ο Θεοδοσίου στην παρουσίασή του αστειευόμενος, «δεν έπρεπε να τις δει ποτέ το κοινό». Η συνέχεια ανήκε στο Follow Them/Ακολουθήστε τες της Εύης Καλογηροπούλου (η οποία πρόσφατα βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία "Στο Θρόνο του Ξέρξη"), που δανείζεται τον τίτλο της από μια φράση του ίδιου του Τέο: "με άλλα λόγια, αν θέλουμε να έχουμε την παραμικρή πιθανότητα επιβίωσης, θα πρέπει να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των γυναικών."

Και επειδή ο ακτιβισμός πάει χέρι χέρι με τον ρομαντισμό, οι προβολές ολοκληρώθηκαν με Το Απολιθωμένο Δάσος/The Petrified Forest σε σκηνοθεσία του Archie Mayo, μια ταινία που, όχι μόνο απογείωσε την καριέρα του Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, αλλά μας θύμισε ότι τα όνειρα είναι εκείνα που πολλές φορές διαμορφώνουν την πραγματικότητα. Το μεταμεσονύκτιο ραντεβού, μετά τις προβολές στο drive-in, δόθηκε στην παραλία Κόμητο όπου συνεχίστηκαν οι επετειακοί εορτασμοί του SIFF με DJ sets από Blue Lagoon, Andreas Palmer και Jo Rad Silver σε ένα beach πάρτι όπου ο χορός και η διασκέδαση κράτησαν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες!

Ντράιβ-ιν στην Ντελαγκράτσια της Ποσειδωνίας

Παράλληλες δράσεις και ανοιχτές ομιλίες για το κοινό

Από τη φετινή διοργάνωση δεν έλειψαν οι παράλληλες δράσεις, οι οπτικοακουστικές εγκαταστάσεις και οι ανοιχτές συζητήσεις με το κοινό. Στο θέατρο Απόλλων είδαμε την μικρού μήκους You Shall Not Disband Us/Δεν Θα Μας Διαλύσετε του κινηματογραφιστή και ποιητή Jazra Khaleed που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του εργαστηρίου Εναλλακτικά Μονοπάτια, ενώ ακολούθησε συζήτηση με αφορμή τα στιγμιότυπα ταξικού πολέμου στη Σύρο των αρχών του εικοστού αιώνα τα οποία πραγματεύεται η ταινία.

Η συζήτηση της επόμενης μέρας αποτέλεσε ωδή στις δεκαετίες ακτιβισμού, καλλιτεχνικής δημιουργίας και οικολογικής εξέγερσης του Τέου Ρόμβου και της Χαράς Πελεκάνου παρουσία των ιδίων και της επιμελήτριας Νάντιας Αργυροπούλου. Το θέατρο Απόλλων γέμισε για άλλη μια φορά με ανήσυχα πνεύματα σε μια συζήτηση που ορίζει τη Σύρο ως σημείο αναφοράς και πύλη εισόδου μιας διεθνούς ροής ανθρώπων και ιδεών. Η ζωντανή περφόρμανς του Πάνου Αλεξιάδη που ακολούθησε, αποτέλεσε ιδανική ψυχοακουστική εμπειρία χτίζοντας σε πραγματικό χρόνο ένα ηχητικό περιβάλλον από ηλεκτρονικά στοιχεία και μαγνητοταινία.

Το μεγάλο φινάλε!

"Καΐκια Στ' Αστέρια" ονομάστηκε η τελετή λήξης για το φετινό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Σύρου που σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Point Supreme, την Ειρήνη Περάκη και τον Adrien Meuwly (Comte/Meuwly) στην πλαζ «Αστέρια». Ένα φαντασμαγορικό αφιέρωμα στην τέχνη της παραδοσιακής ναυπηγικής και ένας φόρος τιμής στη ναυτική κληρονομιά, στην ουσία μια νυχτερινή παρέλαση από γιορτινά φωτισμένα καΐκια, με τους ψαράδες του νησιού να χορεύουν στο νυχτερινό θαλασσινό τοπίο, υπό τους ήχους των καϊκιών, με τα φώτα και τις αντανακλάσεις τους να μπλέκονται με τα αστέρια. Παράλληλα, στο βράχο κάτω από την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πραγματοποιήθηκε, σε συνεργασία με το Δίκτυο Αρχιπέλαγος, προβολή αρχειακών φωτογραφιών από παραδοσιακά ναυπηγεία. Η βραδιά ήρθε ως συνέχεια και κατάληξη μιας σειράς από φωτιστικές παρεμβάσεις από τους αρχιτέκτονες στους χώρους προβολών του SIFF. Οι επεμβάσεις ανέδειξαν τα διαφορετικά, συμπληρωματικά "είδη" των τόπων αυτών (αστικό, βιομηχανικό, έρημος, θάλασσα) και τη σημασία τους για την ιστορία του νησιού και την πολιτιστική του κληρονομιά.

Οι παρεμβάσεις των αρχιτεκτόνων και τα "Καΐκια Στ' Αστέρια" προωθούν πολλές ιδέες: η πραγματικότητα μπορεί να είναι συναρπαστική αν αποκαλυφθούν οι κρυμμένες δυνατότητές της, μικρές χειρονομίες μπορούν να φέρουν μεγάλα συναισθήματα, η θάλασσα και το Αιγαίο είναι ένας ενεργός, δημόσιος χώρος, τα νησιά είναι οι ίδιοι οι άνθρωποί τους, η Ελλάδα είναι οι βάρκες της, οι ψαράδες είναι οι πρωταγωνιστές, οι ψαρόβαρκες είναι κοσμήματα. Τίποτα δεν είναι ασήμαντο.

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Πετράκης