Εστίαση – διασκέδαση: Χαλαρώνουν τα μέτρα, όχι όμως και οι καταστηματάρχες

Ως ψυχολογική τόνωση που μένει να (φανεί εάν) μετουσιωθεί σε οικονομική, αξιολογούν τη χαλάρωση των μέτρων – με ορίζοντα σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα – οι επιχειρηματίες της εστίασης.

Είναι μία…σανίδα σωτηρίας για τους ίδιους, μέσα σ’ έναν ωκεανό προβλημάτων και προκλήσεων. Διότι, το κύμα ακρίβειας επισκιάζει τα πάντα κι ανατρέπει κάθε σχέδιο: Είναι ένα δυναμικό φαινόμενο, διαρκώς μεταβαλλόμενο επί τα χείρω. Εκεί που δείχνουμε να ελέγχουμε, με πολύ κόπο, την πανδημία έρχεται το «τσουνάμι» των ανατιμήσεων να δημιουργήσει ένα ασφυκτικό κοινωνικό – οικονομικό περιβάλλον σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Στο Ρέθυμνο, η άρση περιορισμών κρίνεται ως θετική εξέλιξη από εκπροσώπους του κλάδου. Τη βλέπουν με «καλό μάτι». Ευελπιστούν σε καλύτερες μέρες, περιμένοντας πώς και πώς τις απόκριες: Έστω και οι μικρές – μικρές καρναβαλικές γιορτές είναι ικανές να προσφέρουν ανάσες ρευστότητας στα ταμεία αρκετών επαγγελματιών.

Αισιοδοξία γεννούν και τα πρώτα μηνύματα που καταφθάνουν εν όψει της επερχόμενης τουριστικής σεζόν. Στον αντίποδα, όμως, το ενεργειακό κόστος εκτοξευμένο στα ύψη όπως είναι, θ’ αναγκάσει – με απλά μαθηματικά – πολλούς εστιάτορες σε αναπροσαρμογή των καταλόγων τους, για να μπορέσουν να ισορροπήσουν τους προϋπολογισμούς τους.

Απ’ τις παραμονές της Πρωτοχρονιάς, όταν και ανακοινώθηκε το σφιχτό πλαίσιο για την αναχαίτιση της πανδημίας, με τις συνακόλουθες απαγορεύσεις, «Στα μαγαζιά μας η πτώση της κίνησης ξεπέρασε το 60%» λέει στα «Ρ.Ν.» ο πρόεδρος του Συλλόγου καταστηματαρχών Εστίασης Ρεθύμνου Ανδρέας Κλαψινός. «Έκλεισαν καταστήματα, ενώ άλλα άνοιγαν μόνο Σαββατοκύριακο. Υπήρχε μία νέκρα στην πόλη» διαπίστωσε, λέγοντας πώς δεν έβγαιναν… «ούτε τα λειτουργικά έξοδα»!

Ο Όθωνας Χριστουλάκης, ιδιοκτήτης εστιατορίου στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου, περιέγραψε ένα «γκρίζο έως μαύρο» σκηνικό στην τοπική αγορά – οικονομία, που διαμορφώθηκε μέχρι σήμερα, κι ειδικά στον τομέα του: «Κινητικότητα υπήρχε μόνο Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή. Τις άλλες μέρες επικρατούσε το απόλυτο τίποτα! Φτάνουμε στα όρια να μην κάνουμε σεφτέ, εκτός από μαγαζιά που δημιουργούν μουσικές βραδιές για καθήμενους, των οποίων οι πελάτες στο 90% είναι νέοι άνθρωποι».

Ο κ. Χριστουλάκης περιμένει αντιστροφή κλίματος από εδώ και πέρα: «Βλέπουμε θετικά αυτή την εξέλιξη (σ.σ. τη νέα χαλάρωση μέτρων). Είναι κάτι το οποίο εύχομαι να το δει θετικά και η κοινωνία. Αν η κοινωνία, δεν αφομοιώσει αυτή τη νέα κατάσταση και φοβηθεί ότι θα υπάρξει συνωστισμός, πάλι δεν θα είμαστε ωφελημένοι. Είναι μία ψυχολογική τόνωση, που σταδιακά εφόσον προσέχουμε θα γλιτώσουμε από τη μάστιγα του κορονοϊού».

Το καρναβάλι και η τουριστική σεζόν

Στις προ covid εποχές, το καρναβάλι από μόνο του ήταν ικανό να εξασφαλίσει σχεδόν όλα τα έσοδα μίας χρονιάς για πολλά μαγαζιά.

«Ήταν μία πάρα πολύ μεγάλη οικονομική ανάσα για εμάς. Έρχονταν 30-40.000 καρναβαλιστές, χώρια τους ντόπιους που διασκέδαζαν. Παίρναμε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι από την πίτα του καρναβαλιού. Μας βοηθούσε να ανταπεξέλθουμε στα έξοδα του χειμώνα. Αμέσως μετά ερχόταν και η Μεγαλοβδομάδα και βγάζαμε όλο το χειμώνα. Εφέτος θα είναι η τρίτη χρονιά που δεν δουλεύουμε» συλλογιέται ο κ. Κλαψινός, έχοντας ελάχιστες προσδοκίες εν όψει αποκριάς: «Θα γίνουν κάποιες εκδηλώσεις με βάση τα υγειονομικά πρωτόκολλα, χωρίς να γίνει η μεγάλη παρέλαση. Δεν ξέρουμε εάν θα έρθει κόσμος από τους όμορους νομούς, δεν είμαστε τόσο αισιόδοξοι. Θα κυλήσει όπως οι προηγούμενες κι αυτή η χρονιά. Αυτό πιστεύω εγώ. Συγκεκριμένοι θα δουλέψουν».

Η Τσικνοπέμπτη, η τελευταία Κυριακή και η Καθαρά Δευτέρα ήταν οι πιο χρυσοφόρες ημέρες. «Στην ουσία ήταν μία εβδομάδα με δέκα ημέρες που ήταν πολύ καλές» μας πληροφορεί ο πρόεδρος του Συλλόγου καταστηματαρχών Εστίασης Ρεθύμνου.

«Το Ρέθυμνο είναι η πόλη του αποκριάτικου κεφιού» συμπληρώνει ο κ. Χριστουλάκης. Η μετρίαση της (δεδομένης κι αναμενόμενης) οικονομικής ζημιάς ελλείψει παρέλασης, είναι το μεγάλο ζητούμενο. «Οπωσδήποτε περιμένουμε να υπάρχει κίνηση, ο κόσμος να βγει να διασκεδάσει, να ξεδώσει. Είναι θετικό ότι θα μπορέσει να βγει. Οι παρέες μπορεί να διασπαρθούν σε διάφορα καταστήματα και να υπάρξει τονωτική ένεση και για την οικονομία μας και για την ψυχολογία μας. Θα είναι κάτι που θα μας βοηθήσει» επισημαίνει ο ίδιος.

Με ενδιαφέρον αναμένονται και οι πρώτες αφίξεις τουριστών την άνοιξη. Θα ’ναι τον Μάρτιο, θα ’ναι τον Απρίλιο; Ουδείς μπορεί να απαντήσει με απόλυτη σιγουριά. Η μείωση των κρουσμάτων, εξυπακούεται και των σκληρών δεικτών, μπορεί να προσελκύσει περισσότερους ταξιδιώτες απ’ το εξωτερικό. Όσο καλύτερα πάει η τουριστική περίοδος, τόσο πιο πολλά «σπασμένα» θα μπορέσουν να μαζέψουν και να αποπληρώσουν, έστω και σταδιακά, οι μαγαζάτορες.

«Το ζήτημα είναι να μην παραβλέψουμε τη δυσάρεστη εικόνα που δημιουργεί η ακρίβεια: και στην αγορά ενέργειας και στην προμήθεια των πρώτων υλών» σημειώνει ο κ. Χριστουλάκης. «Υπάρχει πρόβλημα. Αναζητούμε ισορροπία, για το πώς θα μετακυληθεί αυτό το κόστος. Είναι δύσκολο να σταθούμε στα πόδια μας με τον πληθωρισμό που υπάρχει. Δεν πρέπει να δυσαρεστήσουμε τους πελάτες μας, όμως πρέπει κι εμείς να συνεχίζουμε να υπάρχουμε» είναι μερικές από τις αγωνίες που εκφράζει, καλώντας την κυβέρνηση «Να αφουγκραστεί τις ανάγκες μας. Να κάνει παρεμβάσεις τόνωσης», όπως «Η μείωση «συντελεστών ΦΠΑ σε μονοψήφιο αριθμό και η μείωση Φόρου Κατανάλωσης στα ενεργειακά ζητήματα».

Ειδάλλως, «Δεν θα έχουμε βιωσιμότητα. Δυστυχώς, θα έχουμε δυσάρεστες εξελίξεις» προειδοποιεί ο κ. Χριστουλάκης, συμπεραίνοντας πως η ενεργειακή (και οικονομική) κρίση τείνει να γίνει «μη διαχειρίσιμη», εφόσον «Αυτή η προβληματική κατάσταση δεν σταματήσει» με τις κατάλληλες πολιτικές παρεμβάσεις.

Οι αυξήσεις φέρνουν… αυξήσεις, αναπόφευκτα

 «Πιεζόμαστε ασφυκτικά, γιατί οι λογαριασμοί είναι στα ύψη» προσθέτει ο κ. Κλαψινός, προς επίρρωση των λεγομένων του κ. Χριστουλάκη. «Δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε σε τόσο υψηλό κόστος! Θα πάμε από ρυθμίσεις σε ρυθμίσεις. Αλλά κι ό,τι ρυθμίσεις κι αν κάνουμε, επί τόπου σε ένα μήνα ή δύο μήνες θα έρθει ο επόμενος λογαριασμός. Δεν μπορούμε να σηκώσουμε τέτοιο βάρος. Με όλο αυτό το χειμώνα που έχουμε περάσει, με όλα αυτά τα μέτρα τα περιοριστικά και τα απαγορευτικά, και τα μαγαζιά μας κλειστά, πώς θα μπορέσει ένας συνάδελφος να ανταπεξέλθει και να πληρώσει λογαριασμούς; Είμαστε σε πολύ άσχημη κατάσταση, διότι πραγματικά δεν ξέρουμε πώς θα βγουν αυτοί οι λογαριασμοί και χωρίς καρναβάλι!».

Οι τιμές σχεδόν όλων των προϊόντων έχουν ανέβει. «Οι πρώτες ύλες με το που τελείωσε η καλοκαιρινή σεζόν πήραν την ανιούσα. Σε ορισμένα είδη οι αυξήσεις ξεπέρασαν το 100% κι έφτασαν ακόμα και το 200%. Εμείς προσπαθούμε να κρατήσουμε τους τιμοκαταλόγους μας σε μία λογική τιμή, αλλά όπως καταλαβαίνετε με την καινούργια (τουριστική) σεζόν να μπαίνει όλοι οι συνάδελφοι και με τους λογαριασμούς ρεύματος που ήρθαν τώρα, θα κάνουμε μία αύξηση της τάξεως του 5-10% στους καταλόγους τους» προαναγγέλλει ο πρόεδρος του Συλλόγου καταστηματαρχών Εστίασης Ρεθύμνου. «Αναγκαστικά, για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε. Δεν γίνεται αλλιώς» τονίζει καταληκτικά.

Αντώνης Παντινάκης