Επιστολές

Καλλιέργεια και ταλέντο

Όλοι ξέρομε ανθρώπους επιτυχημένους. Θεωρούμε ότι πέτυχαν διότι ήταν τυχεροί. Ή διότι γεννήθηκαν με ταλέντα. Ή ότι, πάλεψαν στη ζωή τους. Συνήθως είναι όλα αυτά. Για την τύχη δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Ο Αισχύλος πολέμησε στη Σαλαμίνα και ήθελε αυτό να γραφτεί στον τάφο του. Ήταν ο πρώτος...

Εννιά κεράκια

Πριν από 9 χρόνια άρχισα να γράφω επιφυλλίδες σε τοπικές εφημερίδες, αρχικά στην Κοινή Γνώμη και αργότερα στον Ηπειρωτικό Αγώνα και στον Πρωινό Λόγο των Τρικάλων. Οι επιφυλλίδες μου αποσκοπούσαν στο να ερμηνεύω την τρέχουσα επικαιρότητα ιδωμένη από μια κάπως φιλοσοφική σκοπιά. Τις αναδημοσιεύω...

Αγέλη, κοινωνία, τέχνη

Με τα φυσικά αντανακλαστικά τους τα ζώα υποχρεώνονται να ζουν είτε αγελαία ή κοινωνικά. Μοναδική εξαίρεση είναι οι άνθρωποι που, με τα επίκτητα, δευτεροβάθμια, εξαρτημένα αντανακλαστικά που αναπτύσσουν, μαζί με τη δίποδη, δίχειρη κατασκευή τους, μπορούν να επιλέγουν πόσο αγελαία και πόσο...

Ανταγωνισμός και συνεργασία

Το 1859 ο C. Darwin δημοσίευσε το βιβλίο "Η καταγωγή των ειδών". Ο δαρβινισμός έφερε μια επανάσταση όχι μόνο στη βιολογία, αλλά και στη συνολική αντίληψη του κόσμου. Και έφερε το Δαρβίνο στο επίκεντρο των επικρίσεων από ποικίλες πλευρές. Ο μεγάλος αυτός επιστήμονας απέδειξε αδιαμφισβήτητα ότι...

Εκλογές

Οι εκλογές τέλειωσαν. Σε δύο διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις μέσα σε ένα μήνα ένα κόμμα πήρε το μεγαλύτερο αριθμό ψήφων, ασήμαντα μικρότερο στη δεύτερη. Δεν πήρε την απόλυτη πλειοψηφία (50%+1), αλλά αυτό σπάνια συμβαίνει. Είναι ουτοπία να το προσδοκά κάποιος. Οι δύο εκλογές έγιναν με...

Γενικό και τοπικό δημοψήφισμα

"Θεμέλιο του πολιτεύματος είναι η λαϊκή κυριαρχία. Όλες οι εξουσίες πηγάζουν από το Λαό, υπάρχουν υπέρ αυτού και του Έθνους και ασκούνται όπως ορίζει το Σύνταγμα", ορίζει το πρώτο άρθρο του Συντάγματός μας, που βέβαια αυτοαναιρείται. Πώς πηγάζουν όλες οι εξουσίες από το Λαό, όταν ασκούνται όπως...

Οξύμωρο

Ως οξύμωρο σχήμα χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε έκφραση ή νόημα που αποδίδεται με λέξεις αντιφατικού νοήματος. Π.χ. "Σπεύδε βραδέως". Παρά τη λογική αντίφαση, το νόημα του σχήματος, του συνδυασμού, είναι ορθό. Συχνά η αντίφαση αίρεται, αν υπονοούνται διαφορετικό υποκείμενο...

Σύγκρουση καθηκόντων

Η ελεύθερη βούληση δεν αφορά το αισθητό Εγώ που περιορίζεται από τους φυσικούς νόμους ούτε το κοινωνικό Εγώ που περιστέλλεται από τους κοινωνικούς. Αφορά μόνο το νοητό Εγώ που ο ορίζοντάς του είναι απεριόριστος και καθένας μπορεί από μόνος του να φανταστεί οποιονδήποτε σκοπό για τον εαυτό του...

Τριάδα ομοούσιος

Αν και με κοινή καταγωγή, οι θρησκείες μας των Χριστιανών, των Εβραίων και των Μουσουλμάνων, έχουν και κάποιες θεμελιώδεις διαφορές. Μια είναι π.χ. το "Οὐ ποιήσεις σεαυτῷ εἲδωλον οὐδὲ παντὸς ὁμοίωμα...". Η ορθοδοξία, μετά το φοβερό αιώνα της εικονομαχίας, έδωσε μια λύση...

Αντίθετα αντιθέτων

Το έχω ξαναθυμίσει. Τα προς τρίτον ίσα ΔΕΝ είναι μεταξύ τους ίσα. . Με την τετραγωνική ρίζα του "ένα", ίσα είναι και το "συν ένα" και το "μείον ένα". Ωστόσο, το μείον ένα είναι αντίθετο, όχι ίσο, με το συν ένα. Αν ισχύει αυτό στην απλούστερη δυνατή λογική, τα μαθηματικά, πολύ περισσότερο ισχύει...

Δημοσκόπηση

Ένα από τα μέσα που χρησιμοποιεί το πολίτευμά μας για να εκτιμά τη βούληση του λαού είναι η δημοσκόπηση. Επιλέγονται τυχαία ένας αριθμός ατόμων και ερωτώνται για κάποια θέματα με τρόπο που η απάντηση να είναι ναι, όχι ή δεν απαντώ. Συχνά οι απαντήσεις που λαμβάνονται έχουν χρησιμότητα, αλλά οι...

Εμείς και οι Ξένοι

Πριν από λίγο καιρό έπεσε στην αντίληψή μου ένας κατάλογος 100 ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής, σαν κι αυτές που τίθενται στους ξένους που ζητούν να πάρουν την Ελληνική ιθαγένεια. Τον είχε ένθετο μια Κυριακάτικη εφημερίδα. Οι περισσότερες ήταν πολύ εύκολες, όπως: "Τι προηγήθηκε, ο Πελοποννησιακός...

Ανούσια προεκλογικά

Η μέρα των εκλογών πλησιάζει. Το κλίμα θερμαίνεται. Μοιάζει ντέρμπι. Γιατί όμως εγώ βρίσκω τον προεκλογικό αγώνα ανούσιο;

Ακούω τους υποψηφίους. Αμιλώνται σε λαϊκισμό. Μήπως όμως σφάλλω στην εκτίμησή μου; Άκουγα λοιπόν πως το κόμμα κάποιου θα αυξήσει μισθούς και συντάξεις, ενώ θα μειώσει...

Δικαιολογείται βία;

Η βία δικαιολογείται ηθικά μόνο σαν άμυνα, όταν αντιμετωπίζει απειλή παρούσα και άδικη, διότι η απουσία άμυνας δεν εμποδίζει την καταστροφή, απλώς αλλάζει το θύμα. Προχωρώντας το συλλογισμό, όταν η απειλητική βία δεν είναι ένα οξύ γεγονός, αλλά μια πάγια κατάσταση, δικαιολογείται ηθικά βίαιη...

Ολίσθημα

Η τριβή μετατρέπει τις χρήσιμες "ανώτερες" μορφές ενέργειας στην "κατώτατη" μορφή της, τη θερμότητα. "Ανώτερη" σημαίνει με μεγαλύτερη τάξη, όπως είναι η μηχανική και η ηλεκτρική ενέργεια, όπως είναι η παρέλαση μιας στρατιωτικής φάλαγγας, συγκριτικά με το σουλάτσο στην πλατεία των ίδιων φαντάρων...

Συμφωνώ, διαφωνώ, ανέχομαι

Διαρκώς κάτι θέλομε, όπως διαρκώς κάτι σκεφτόμαστε και συναισθανόμαστε. Το πρώτο που θέλομε μόλις μας κοπεί ο ομφάλιος λώρος που μας συνδέει με τη μητέρα μας, είναι αέρας. Διεγείρονται αντανακλαστικά οι αναπνευστικοί μύες μας, αέρας μπαίνει στους πνεύμονες και βγαίνει και καθώς περνά από τις...

Ισότητα και ισοπέδωση

Liberté, Egalité, Fraternité (Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφοσύνη) ήταν το έμβλημά της Γαλλικής επανάστασης. Το πιο ασαφές στοιχείο του συνθήματος είναι η αδελφοσύνη, διότι υπαινίσσεται μια μεταφυσική μάλλον παρά φυσική/κοινωνική ιδιότητα. Όλοι είμαστε παιδιά του ίδιου Θεού και, επομένως, αδέλφια....

Φόβος και σκοτάδι

"Ο φόβος φυλάει τα έρημα". Φανταστείτε μια μηχανή που όταν γίνεται κάτι πάνω της κινητοποιείται εμποδίζοντάς το να επιδράσει. Αρνητική ανάδραση. Τέτοιος μηχανισμός υπάρχει στα ζωντανά όντα και ονομάζεται αντανακλαστικό. Φανταστείτε τώρα ότι αυτός στέλνει κάπου μηνύματα από τα ποικίλα μέρη που...

Κοινωνία ενάντια στη φύση

Διάβαζα: Τσεχία: Ο πρόεδρος Ζέμαν χαρακτήρισε «αηδιαστικά» τα διεμφυλικά άτομα.

Το ανθρώπινο είδος ξεκίνησε, όπως όλα τα ζώα, υπακούοντας απαρέγκλιτα στους φυσικοχημικούς και βιολογικούς νόμους. Με τις ιδιαίτερες ικανότητες που το εξόπλισε η διαρκής επιλογή, ανέπτυξε Λόγο που άρχισε να...

Πολιτική ευθύνη

"Συγχαρητήρια!", άκουσα, έδινε ένας Τούρκος δημοσιογράφος σε ένα δικό μας, για την πολιτική ευθιξία ενός Έλληνα υπουργού για την τραγωδία στα Τέμπη. Στην Ελλάδα σκοτώθηκαν καμιά 50ριά άτομα στο τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα. Στην Τουρκία για 1000 φορές περισσότερους νεκρούς κανένας πολιτικός...

Σελίδες